Danıştay 8. Daire 2016/133 Esas 2021/1351 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/133
Karar No : 2021/1351

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Belediye Başkanlığı - …
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava, Diyarbakır … Belediye Başkanlığı sınırları dahilinde bulunan … Caddesinde yapılan yağmur suyu şebeke hattı kazı çalışmaları sırasında davacı şirketçe asfaltın tahrip edildiğinden bahisle 198.900,00-TL tutarındaki para cezasının 30 gün içerisinde ödenmesi istemine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; olayda davacı şirket tarafından yürütülen kazı çalışmaları sırasında asfalta verildiği iddia olunan zararın kamuya ait yolun bozulmasından, bir başka ifade ile kamu malına verilmiş olan hasardan kaynaklandığı, bu nedenle haksız fiilden kaynaklanan zararın ancak Borçlar Kanunu'nda yer alan genel hükümler çerçevesinde talep edilmesi gerektiği, davacının herhangi bir hizmet talebi bulunmayıp haksız fiil ile verilen bir zararın varlığı iddia edildiğinden, ancak bir hizmet talebinin söz konusu olduğu hallerde uygulanacak olan 2464 sayılı Yasanın 97. maddesi ile haksız fiilden kaynaklanan alacakların tahsilinde uygulanması sözkonusu olmayan 6183 sayılı Yasaya dayanılarak tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin görev ve sorumlulukları" başlıklı 14. maddesinin (a) bendinde belediyenin mahalli müşterek nitelikte olmak koşuluyla, imar, su, kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel altyapı; çevre ve çevre sağlığı, şehiriçi trafik hizmetlerini yapıp, yaptırabileceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; kanunların belediyeye verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, belediye yasakları koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezalar vermek yetkisi ve imtiyazının olduğu; 34. maddesinin (ı) bendinde; encümenin diğer kanunlarda kendine verilen görevleri yerine getirmek görev ve yetkisinin olduğu hükme bağlanmıştır.
1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanun'un 1. maddesinde; "Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve sahaliyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatlar Kanununun 32 nci maddesi hükmüne göre idari para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir. Bu kararda ilgili kişiye bir süre de verilebilir.
Belediye encümeni kararında belli bir fiilin muayyen bir süre zarfında yapılmasını da emredebilir. Emredilen fiilin ilgili kişi tarafından yapılmaması halinde, masrafları yüzde yirmi zammı ile birlikte tahsil edilmek üzere belediye tarafından yerine getirilir." hükmü yer almaktadır.
Söz konusu madde 23.01.2008 günlü 5728 sayılı Kanun'un 66. maddesi ile yeniden düzenlenmiş olup, ilgili kanun gerekçesinde; maddeyle fiilin niteliği dikkate alınarak Kabahatlar Kanunu'nun 32. maddesine yollamada bulunulmuş, ayrıca yeni bir hüküm olarak, belediye hizmetlerinde etkinliğin sağlanması ve ilgili kişinin de bu kanunda belirtilen aykırılık hallerini süratle gidermesi olanağı sağlanmıştır, denilmek suretiyle belediyeye tanınan yetkinin amacı açıklanmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; belediyelere bir çok görevler yükleyip, belli hizmetler için yetkiler veren belediye mevzuatı ve ilgili Yönetmelikte, kamu hizmetlerinin yürütümüne dair kararlarının uygulanabilmesini, hizmetlerin etkinliğinin artmasını sağlayıcı cezai ve yaptırım hükümlerinin bulunmadığı; belediyelerin yasal görevlerini ifa sırasında bu görevin yerine getirilmesini engelleyici davranışların cezalandırılması ile sorumluluk sahasındaki mallara verilen zarar ve ziyanın tazminine ilişkin bir yetkinin belediyelere tanınmadığı anlaşılmakta ise de; 1608 sayılı Yasa'nın 1. maddesinin belediyeleri bu hususlara ilişkin olarak yetkilendirdiği; belediyenin kanunla yüklenen görevinin yerine getirmesini engelleyici bir davranışta bulunulması halinde; belediye encümenince, söz konusu davranışın ortadan kaldırılmasına karar verileceği; emredilen fiilin ilgili kişi tarafından yapılmaması halinde söz konusu fiilin masrafları %20 zammı ile birlikte tahsil edilmek üzere belediye tarafından yerine getirileceği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin Diyarbakır Büyükşehir Belediye sınırları dahilinde atıksu ve yağmur suyu drenaj sistemi tamamlama ve rehabilitasyon inşaatı işini yapmak üzere AYKOME'den … tarih ve …nolu kazı ruhsatını aldığı, işi yaptıktan sonra davalı ilçe belediyesinin sınırları içerisinde bulunan … Caddesinde davacı şirketçe asfaltın tahrip edildiğinin tespit edilmesi üzerine davalı belediye encümeninin … tarih ve … sayılı kararıyla yağmur suyu şebeke hattı kazı çalışmalarında şartnameye uygun kazı yapılmaması nedeniyle Büyükşehir Belediyesi Hizmet Ücret Tarifesi'ndeki metrekare bedelleri esas alınarak 198.900,00-TL tutarındaki bedelin ödenmesi gerektiğine karar verildiği, bu işlemin … tarih ve … sayılı yazıyla davacıya bildirilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; davalı belediye encümenince 1608 sayılı Yasa'da öngörülen prosedür işletilmek suretiyle, davacı tarafından zemine verilen zarar ve ziyanın belli sürede giderilmesinin istenilmesi, giderilmemesi halinde masrafın %20 fazlasıyla ilgilisinden tahsil edilmek üzere belediyece yerine getirilmesi gerekmekte olup, bu prosedür yerine getirilmeden ilgilinin resen borçlu kabul edilmesi suretiyle zarar-ziyan bedelinin tek taraflı tespite dayalı olarak istenemeyeceği açıktır.
Uyuşmazlıkta ise; belediye encümeni tarafından, 1608 sayılı Yasa'daki prosedür yerine getirilmeksizin, alacağın (zarar-ziyan bedelinin) davacıyı resen borçlu kabul etmek suretiyle tahsili cihetine gidildiği anlaşıldığından işlemde bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmamakta ise de sonucu itibariyle yerinde görülen kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile onanması gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle, ... İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 04/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.