8. Hukuk Dairesi 2011/47 E. , 2011/4544 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Faiz Alacağı
... ile ... aralarındaki faiz alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair ... 3. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesinden verilen 07.05.2010 gün ve 298/269 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, taraflar arasında ... 1.Asliye (Aile) Hukuk Mahkemesinin 2004/595 Esas sayılı dosyası ile görülen eşya ve evlilik birliği içinde edinilen araçtan kaynaklanan alacağa ilişkin davanın kabul edildiğini ve kesinleştiğini, ilamın icrası ve faiziyle birlikte tahsili için takipte bulunulduğunu, davalı-borçlunun faize itiraz ettiğini, borcun ödenmediğini açıklayarak, hükmedilen araç ve eşya bedeline bunlara ilişkin davanın açıldığı 9.6.2004 tarihinden itibaren işlemiş 6500 TL faizin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, kesinleşen ilama ilişkin davada faiz isteğinde bulunulmadığı halde, dava tarihinden itibaren faiziyle birlikte icra takibine konu edildiğini, şikayetleri üzerine İcra Hukuk Mahkemesinin 2008/499 Esas sayılı dosyası ile düzeltilen faiz miktarının nazara alınmasını ve davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, boşanma ile birlikte açılan eşya ve araç bedeline ilişkin davanın açıldığı tarihten buna ilişkin karar tarihine kadar hesaplanan 6335,46 TL faiz alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla istemin reddine karar verilmesi üzerine; hükmün kabule ilişkin bölümü, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar 3.2.2004 tarihinde evlenmiş, 9.6.2004 tarihinde açılan boşanma davasının kabulü ve 26.9.2008 tarihinde kesinleşmesi üzerine evlilik birliği son bulmuştur. Davacı, boşanma davası ile birlikte davalı yedinde kalan eşyaların bedeli ile evlilik birliği içinde edinilen araç nedeniyle yarı değeri karşılığı katılma alacağı isteğinde de bulunmuş; ... 1.Asliye(Aile) Hukuk Mahkemesinin 2004/595 Esas, 2008/388 Karar sayılı ve 24.7.2008 tarihli hükmü ile 2075 TL eşya bedeli ile araç nedeniyle 7613,07 TL alacağa hükmedilmiştir. Boşanma ve fer’ileri ile alacağa ilişkin söz konusu hüküm temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. Davacı vekili, hükmolunan eşya, araç ve boşanmanın fer’i niteliğinde hükmolunan tazminatların faiziyle tahsili için ... 2.İcra Müdürlüğünün 2008/5677 Esas numaralı dosyasıyla 25.11.2008 tarihinde takip talebinde bulunmuş, davalı-borçlunun şikayeti üzerine ... İcra Hukuk Mahkemesinin 2008/499 Esas ve 466 Karar sayılı ve 2.12.2008 tarihli ilamı ile şikayetin kabulüne, takibe konu ilam içeriğine göre faize hükmedilmediği gibi, boşanmanın fer’ine ilişkin tazminatlar kesinleşmedikçe icraen tahsile konu edilemeyeceğinden talebe konu faizin hükmün kesinleşme ile takip tarihi arasındaki dönemine karşılık gelen 300,24 TL"lik bölümü dışında kalan kısmının şikayete konu takiple istenemeyeceğine karar verilmiştir. Bunun üzerine 7.1.2009 tarihinde temyiz incelemesine konu dava açılmıştır.
Faiz, asıl alacağın bir bölümü olmayıp, asıl alacağa bağlı fer’i nitelikte bir haktır. Borçlar Kanununun 113.maddesi uyarınca, asıl alacak sona erince fer’i haklar da sona ermiş sayılır. Faiz, asıl alacağa bağlı olmasına rağmen, asıl alacaktan ayrı olarak dava veya takip konusu edilebilir. Asıl alacak için açılan davada faize ilişkin hakkın saklı tutulmamış olması, daha sonra faiz için ayrı bir dava açılmasına engel teşkil etmez. Ancak, faiz isteğinin ayrı bir davaya konu yapılması halinde, dava tarihi itibariyle asıl alacağın ödenmemiş olması, ödenmiş ise de ihtirazi kayıt konulması şarttır. Aksi halde faiz alacağı da sona ermiş sayılır. Davalı yan, temyiz incelemesine konu eldeki davanın açıldığı tarihden evvel ödeme yapıldığı savunmasında bulunmamıştır. Her ne kadar belirtilen dosya borcunun haricen 19.1.2009 tarihinde ödendiği bildirilmiş ise de, belirtilen tarih eldeki davanın açılma tarihinden sonraya ilişkin olduğu gibi, dayanılan belgede de faiz için açılan davanın hariç tutulduğu görülmüştür. Dosya arasında mevcut yukarıda esas numarası yazılı ... 2. İcra Müdürlüğünün takip dosyasına da temyiz incelemesine konu faiz alacağının bağlı bulunduğu asıl alacağın ödendiğine ilişkin herhangi bir kayıt düşülmemiştir. Bu açıklamalara göre kural olarak faiz alacağı için açılan bu nitelikte bir davanın görülmesi mümkün bulunmaktadır.
Ne var ki; taraflar arasında başka mal rejimi seçildiği bildirilmediğine göre, evlenme tarihinden mal rejiminin sona erdiği boşanma davasının açıldığı tarihe kadar yasal edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. ... 1.Asliye (Aile) Hukuk Mahkemesinin 595 Esas, 388 Karar sayılı ilamı ile hükme bağlanan katılma alacağı talebine konu ... plakalı araç kayden 14.4.2004 tarihinde davalı eş adına satın alma suretiyle tescil olmuş, satış bedelinin davalı eş tarafından kişisel mal grubundan karşılanan kısmı düşüldükten sonra kalan bölümünün davacı eş tarafından karşılandığı yönünde dosyasındaki hesap bilirkişisi raporuna itibarla 7613,07 TL değer artış payı alacağına hükmedilmiştir. TMK.nun 239/son maddesinde, aksine anlaşma bulunmadığı takdirde katılma ve değer artış payı alacaklarına hüküm tarihinden itibaren faiz yürütüleceği hükme bağlanmıştır. Mahkemece bu husus gözden kaçırılarak, araç nedeniyle hükmolunan alacağa dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi doğru olmamıştır. Her ne kadar araç nedeniyle hükmolunan alacağa ... 1.Asliye (Aile) Hukuk Mahkemesinin 595 Esas, 388 Karar sayılı dosyasının hüküm tarihinden itibaren takip tarihine kadar geçen süre bakımından hesaplanacak faize hükmedilmesi mümkün ise de, temyiz incelemesine konu dosyada faiz hesabına ilişkin bilirkişi raporuna davacı tarafın itirazı bulunmadığı gibi, hükmü temyiz edenin sıfatına göre de bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Eşler arasında eşya alacağına ilişkin davalar ise temelde eşya üzerindeki mülkiyet hakkına dayanmakta olup, eşyanın aynen iadesine veya kullanılması nedeniyle bedeline ilişkin olduğundan, buna ilişkin taleplerin ileri sürülmesi için evliliğin son bulmasını bekleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Dolayısıyla talep halinde eşya alacağına ilişkin olarak davanın açıldığı tarihten itibaren faize hükmedilebilir. Mahkemece yapılacak iş; eşya alacağına ilişkin bedelin hükmolunduğu davanın açıldığı 9.6.2004 tarihinden itibaren temyiz edenin sıfatına bağlı olarak hüküm tarihi 24.7.2008 tarihine kadar geçen süreye ilişkin faiz talebinin hesaplanması ve belirlenecek faiz alacağına hükmedilmesi; davaya konu araç nedeniyle hükmolunan değer artış payı alacağına ilişkin faiz talebininse açıklanan nedenlerle reddine karar verilmesi olmalıdır. Hatalı nitelendirme ve gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması isabetsizdir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasa hükümlerine uygun bulunmayan hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve 94,10 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 22.09.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.