Danıştay 6. Daire 2020/10901 Esas 2021/3090 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/10901
Karar No : 2021/3090

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … tarih ve … sayılı Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile belirlenen Süleymanpaşa Belediye Başkanlığı 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesinin marketlere ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; katı atıkların toplanması aşamasından bertaraf edilmesi aşamasına kadarki sürecin ve oluşacak maliyetin bir bütün olduğu dikkate alındığında, katı atık ücretlerine ilişkin tarifenin belirlenmesi aşaması ile başlayan ve tahakkuk ettirilen bedellerin abonelerden su faturaları ile tahsil edilmesi ile sonlanan süreçte Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve sorumlu olduğu açık olduğundan; Süleymanpaşa Belediyesi tarafından hazırlanıp Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından onaylanan dava konusu tarifenin marketlere ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından; 5216 sayılı Kanunun “toplama-taşıma” ile “bertaraf" sürecindeki hizmetleri birbirinden ayırdığı, “toplama-taşıma” hizmeti hususunda ilçe belediyelerinin görevli olduğu, bu durumun bertaraf hizmetinin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği anlamına gelmediği, tarifenin büyükşehir belediye başkanlığı tarafından kabul edildiği, ilçe belediyesi tarafından büyükşehir belediyesine sunulan verilerin incelenerek tarifenin büyükşehir belediye meclisi tarafından karara bağlandığı ve tarifenin mevzuata uygun olarak belirlendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, tarife belirleme yetkisinin büyükşehir belediyesine ait olduğu, hem çevre temizlik vergisi, hem de katı atık toplama ücretinin talep edildiği, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Süleymanpaşa Belediye Başkanlığı tarafından, 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesi hazırlanarak Tekirdağ Büyükşehir Belediyesine gönderilmiştir.
Dava konusu … tarih ve … sayılı Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile Süleymanpaşa Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanan 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesi aynı şekilde kabul edilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
10/07/2004 tarihli 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun "Büyükşehir, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerinin Görev ve Sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak Büyükşehir Belediyesi'nin görevleri arasında sayılmış, aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendinde; Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak, (b) bendinde; Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonuna taşımak ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri arasında olduğu hükmüne yer verilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanununun 11. maddesinin 11. fıkrasında; büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacakların, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınacağı, ve bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretlerin katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; katı atık bertaraf tesislerinin kurulması, işletilmesi ve buna bağlı olarak bu tesislere ilişkin tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi hususunda Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve görevli kabul edildiği, ilçe ve/veya ilk kademe belediyelerinin ise, bu süreçte sadece katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonlarına taşımak ile yükümlü kılındıkları, 2872 sayılı Kanunun 11. maddesinde ise; söz konusu bertaraf tesislerinin işletme, bakım ve onarım masraflarını karşılamak üzere, katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin alınacağı ifade edilerek, katı atık bertaraf sürecinde oluşan maliyetlerin bir bütün olarak (toplama, taşıma ve bertaraf) değerlendirildiği ve bu süreçte oluşan giderlerin bu hizmetten yararlananlardan alınacak katılım ücreti ile karşılanacağının ifade edildiği, sonuç olarak anılan hizmetten yararlananlara yönelik olarak belirlenecek olan tarife uyarınca yapılacak olan ücretlendirme yetkisinin, bahsi geçen tesisleri kurma ve işletme sorumluluğu olan Belediyeye, Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde ise Büyükşehir Belediyesine ait olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Süleymanpaşa Belediye Başkanlığı tarafından 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesinin hazırlandığı ve söz konusu tarifenin, dava konusu … tarih ve … sayılı Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylandıktan sonra uygulamaya konulduğu görülmektedir. Dolayısıyla katı atık hizmet bedeline ilişkin ücret tarifesini belirleme yetkisine sahip olan Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanmak suretiyle uygulamaya konulan dava konusu Meclis Kararında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla; dava konusu Meclis Kararında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, İdari Dava Dairesince, dava konusu 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesinin marketlere dair kısmının esasının incelenerek istinaf istemi hakkında karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan; dava konusu … tarih ve … sayılı Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile Süleymanpaşa Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanan 2019 yılı katı atık toplama ve taşıma tarifesinin onaylanmak suretiyle uygulamaya konulması sebebiyle Süleymanpaşa Belediye Başkanlığının da hasım mevkiine alınması suretiyle işin esasının incelenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davalıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 04/03/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.