Danıştay 9. Daire 1999/3046 Esas 2000/214 Karar Sayılı İlamı

Daire : DOKUZUNCU DAİRE
Karar Yılı : 2000
Karar No : 214
Esas Yılı : 1999
Esas No : 3046
Karar Tarihi : 31/12/010
ÜCRET KARŞILIĞINDA ÖĞRENCİ YURDU İŞLETEN VE BU FAALİYETİ NEDENİYLE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERDEN ÖZKAYNAKLARI DIŞINDA GELİR SAĞLADIĞI ANLAŞILAN DAVACI VAKFIN DEVAMLILIK ARZEDEN BU FAALİYETİNİN İKTİSADİ İŞLETME SAYILMASI NEDENİYLE ELDE ETTİĞİ GELİRİN KATMA DEĞER VERGİSİNE TABİ TUTULMASI GEREKTİĞİ HK.

Kararın Düzeltilmesini İsteyen: ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : ...

İstemin Özeti : Bakanlar Kurulu kararıyla vergi muafiyeti tanınan yükümlü vakfa bağışlanan gayrimenkullerin kiralanması ve yurt işletilmesi faaliyetlerinin iktisadi işletme niteliği taşıdığından bahisle salınan ağır kusur, cezalı katma değer vergilerinin terkini istemiyle açılan davayı kabul eden ... Vergi Mahkemesi kararını onayan Danıştay Dokuzuncu Dairesinin ... tarih ve ... sayılı kararının; vergi inceleme raporuna göre salınan cezalı vergilerde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek düzeltilmesi
istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Yasal dayanaktan yoksun karar düzeltme isteminin reddi
gerektiği savunulmuştur.
Savcı …'nın Düşüncesi: Karar düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …'in Düşüncesi: Ticari nitelik taşıyan yurt işletmeciliği faaliyeti ile tedavül ekonomisine katılan ve üçüncü kişilerden gelir elde ettiği anlaşılan davacı vakfın, devamlılık arzeden ve Kurumlar Vergisi Kanununun 4. ve 5. maddeleri kapsamında iktisadi işletme niteliği taşıyan bu faaliyeti nedeniyle elde ettiği gelirin katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenle, Danıştay Dokuzuncu Dairesi kararının kaldırılarak temyiz isteminin yurt işletmeciliği faaliyeti dolayısıyla kısmen kabul edilmesi icap ettiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Düzeltme istemi, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine göre yerinde görüldüğünden Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 14.4.1999 tarih ve E: 1998/4845, K: 1999/1472 sayılı kararı ortadan kaldırıldıktan sonra dosya yeniden incelendi:
Temyize konu ... Vergi Mahkemesi kararının gayrimenkullerin kiraya verilmesi faaliyeti nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin hüküm fıkrası aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüştür.
Kararın yurt işletmesi faaliyeti nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin hüküm fıkrasına gelince;
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2362 sayılı kanunla değişen 1. maddesinin (D) bendinde. dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin kurumlar vergisine tabi olduğu hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun 5. maddesinde. vakıflara ait veya bağlı olup. 4. maddede yazılı şartları haiz bulunan işletmeler ile aynı mahiyetteki yabancı işletmelerin vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu belirtilmek suretiyle vakıflara ait veya bağlı olan iktisadi işletmelerin vergilendirilmesi için gerekli olan koşulların neler olduğu. kanunun iktisadi kamu müesseselerinin vergilendirilmesi için gerekli koşulları düzenleyen 4.maddesine atıf yapılmak suretiyle belirlenmiş bulunmaktadır. Atıfta bulunulan 4.maddede bu koşullar; iktisadi işletmenin vakfa ait veya bağlı olması. faaliyetinde devamlılık bulunması. faaliyetin ticari. sınai ve zirai nitelikte olması. sermaye şirketi
ve kooperatif statüsünde bulunmaması şeklinde belirtilmiştir. Maddenin 2. fıkrasında da. bu işletmelerin kazanç gayesi gütmemeleri. faaliyetin kanunla tevdi edilmiş görevler arasında bulunması. tüzel kişiliklerinin olmaması. müstakil muhasebeleri ve kendilerine tahsis edilmiş sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerine tesir etmeyeceği açıklanmıştır.
Belirtilen kanun hükümlerinin birlikte incelenmesinden anlaşılacağı üzere. vakıflara ait ya da bağlı olan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan iktisadi işletmelerin kurumlar vergisine tabi tutulabilmesi için. Bu işletmelerin faaliyetlerinin sürekli olması ve faaliyetlerinin ticari. sınai ve zirai nitelik taşıması gerekmektedir.
Diğer taraftan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun III maddesinde. ticari. sınai. zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu. ancak bu faaliyetlerin devamlılığı. kapsamı ve niteliğinin Gelir Vergisi Kanununa göre tayin ve tespit
edileceği hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı vakfın. mülkiyet; vakfa ait binaların bir kısmında İl Milli Eğitim Müdürlüğünden "yurt ve pansiyon işletme izin belgesi" alarak öğrenci yurdu işletmeciliği faaliyetinde bulunduğu. Bu faaliyet karşılığında bağış adı altında öğrencilerden ücret aldığı. Vakıf gelirlerine intikal ettirilen ve yurtlardan elde edilen bu geliri "Şartlı Bağış Gelirleri Hesabı" adı altında bilanço esasına göre tuttuğu defterlerinde muhasebeleştirdiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda. ücret karşılığında öğrenci yurdu işleten ve bu faaliyeti nedeniyle üçüncü kişilerden özkaynakları dışında gelir sağladığı anlaşılan davacı vakfın devamlılık arzeden bu faaliyetinin iktisadi işletme sayılması ve bu nedenle elde ettiği gelirin katma değer vergisine tabi tutulması gerektiğinden aksi yönde verilen Mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kısmen kabulü ile ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve ... sayılı kararının yurt işletmesi faaliyeti nedeniyle bulunan mat ah farkına ilişkin hüküm fıkrasının davacının matraha yönelik iddiaları da dikkate alınmak suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına. gayrimenkullerin kiraya verilmesi faaliyeti nedeniyle bulunan matrah farkına yönelik temyiz isteminin ise reddine ve kararın bu kısma ilişkin hüküm fıkrasının onanmasına 27.1.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.