(Kapatılan) 13. Hukuk Dairesi 2013/12418 E. , 2013/16894 K.
"İçtihat Metni"
... vekili avukat ... ile TOKİ vekili avukat ... aralarındaki dava hakkında ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 23.2.2012 tarih ve 403-98 sayılı hükmün Dairenin 15.10.2012 tarih ve 16664-23208 sayılı ilamıyla düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı avukatınca kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşuldu.
KARAR
Davacı vekili, Merkez ilçesi, 3705 ada, 1 parselde kayıtlı taşınmazın açık artırmasına katıldığını ve taşınmazın 576.000,00 TL bedelle müvekkiline kaldığını, müvekkilinin açık arttırma şartnamesine uygun olarak % 4 teminat bedeli olan 23.050,00 TL teminatı banka havalesi ile 23/06/2011 tarihinde TOKİ hesabına yatırdığını, ihale sonucunun kendisine tebliğ edilmediğini, telgrafın 15/07/2011 tarihinde İsa ...ar isimli şahsa teslim edildiğini, İsa ...ar"ı tanımadığını, tebligatın usulsüz olduğunu, satın aldığı yerin 16/09/2011 tarihinde yeniden satışa çıkarılmasının ihale şartnamesine aykırı olduğunu iddia ederek, ihale sonucunun davacıya bildirilmediğinin tespitine, müvekkilinin 21/06/2011 tarihinde açık arttırma suretiyle satın aldığı, taşınmazdaki muarazanın men"ine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının açık adresine telgraf gönderildiğini, telgrafın 15/07/2011 tarihinde şartnamede beyan edilen adrese teslim edildiğini, davanın haksız ve yersiz açıldığını savunmuş, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, telgrafın davacının verdiği yazışma adresine gönderildiği, şartname hükümlerin göre ihalenin feshinde ve teminatın gelir kaydedilmesinde hukuka aykırılık görülmediğinden davanın reddine karar verilmiş; davacı tarafından temyiz edilen hükmün Dairemizce düzeltilerek onanması üzerine, davacı bu kez karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre davacının sair karar düzeltme itirazlarının reddi gerekir
2-Mahkemenin davanın esası hakkında yargılama yapabilmesi için varlığı veya yokluğu gerekli olan hallere dava şartları denilmektedir. Bu şartlar, dava açılabilmesi için değil, davanın esası hakkında inceleme yapılabilmesi için gerekli olan şartlardır. Hakim tarafından yargılamanın her aşamasında ve resen gözetilmesi gereken bir husus olduğundan, dava şartlarından birinin bulunmadığı tespit edildiği takdirde esas hakkında inceleme yapılmaksızın, davanın dava şartı yokluğundan reddedilmesi zorunludur.
Bir davada “hukuki yararın varlığı”, davanın konusuna ilişkin dava şartlarından biridir. Davacının, dava hakkına sahip olması, dava açabilmesi için yeterli olmayıp, ayrıca dava açmakta hukuki yararının da bulunması gereklidir. Dava ile erişilmek istenen amaç, aynı güvenle fakat daha basit bir yol ile gerçekleşebilecekse o konuda dava açılmasında hukuki yarar yoktur. Aynı şekilde görülmekte olan bir davada savunma olarak ileri sürülmesi mümkün olan bir hususun, ayrı bir dava konusu yapılmasında da korunmaya değer bir hukuki yarar yoktur.
Somut olaya bakılacak olursa; dava, ihale sonucunun davacıya bildirilmediğinin tespiti ile muarazanın giderilmesi talebine yöneliktir. Dairemizin düzelterek onama ilamında " Davacı açık artırma şartnamesine göre alınan teminatın davalıdan tahsili yönünde eda davası açabilecek iken tespit davası açmasında hukuki yarar bulunmadığının anlaşılmış olmasına göre davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. Ne var ki yapılan bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, HUMK.nun 370/4. maddesi gereğince, sonucu itibari ile doğru olan hükmün, gerekçesinin, yukarıda açıklandığı şekliyle düzeltilerek onanmasına " karar verilmiştir. Ancak “davacının açık artırma şartnamesine göre alınan teminatın davalıdan tahsili yönünde eda davası açabileceğinin belirtilmiş olmasının” zuhule müstenit olduğu bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından Dairemizin düzeltilerek onama kararındaki bu ibarenin kaldırılması gerekmiştir.
Davacının eda davası açabilecek iken tespit davası açmasında hukuki yarar bulunmadığının anlaşılmış olmasına göre davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Ne var ki yapılan bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, HUMK.nun 370/4.
maddesi gereğince, sonucu itibari ile doğru olan hükmün, gerekçesinin, yukarıda açıklandığı şekliyle düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Birinci bentte yazılan nedenle davacının sair karar düzeltme nedenlerinin reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacının karar düzeltme talebinin kabulüne, Dairemizin 15.10.2012 tarih 2012/16664-23208 sayılı düzeltilerek onama kararının kaldırılmasına, yukarda açıklanan nedenlerle, sonucu itibariyle doğru olan hükmün, gerekçesinin düzeltilerek ONANMASINA, peşin alınan 43.90 TL temyiz harcın istek halinde iadesine, 20.6.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.