BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : MÜFETTTİŞ RAPORUNUN İPTALİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ile davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünde 83712.09 sicil numaralı dosyada işlem gören müvekkili şirkete ait işyerinde Çalışma ve Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri tarafından "Alışveriş Merkezlerinde Faaliyet Gösteren İşyerlerinde Çalışma Koşullarının İyileştirilmesi ve Sosyal Tarafların Bilinçlendirilmesi Projesi" ismi ile yapıldığı belirtilen denetim sonucu düzenlenen 26.11.2013 gün ve 53/40 sayılı raporun işçilere ödenmesi gereken ücretlerle ilgili bölümün müvekkili şirkete 29.01.2014 gün 806 sayılı yazı ile tebliğ edildiğini, ancak işyerinde çalışan işçilere ücretlerinin tam olarak ödenmesi, yapılan fazla çalışmaların ücretlerinin denkleştirmeye tabi tutulup farkının verilmesi, kasa açılış-kapanış kayıtlarında hangi işçinin yazar kasayı açtığı ya da kapattığı konusunda işlem kaydı bulunmaması, yıllık ücretli izinlerinin tam olarak kullandırılması nedenleriyle söz konusu raporun; istirahatli işçilerden davalı ... Güldal, ..., ..., ..., ..., ... ve ...’a 2010, 2011, 2012 ve 2013 yıllarında 31 gün çeken aylarda ücretlerinin tam olarak ödenmediğine, işyerinin tahmini açılış kapanış saatlerine göre hesaplanan ve davalı ...,2010, 2011, 2012 ve 2013 yıllarında ödenmesi gereken fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğine, davalı ... , ... ve ...’e 2013/Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında yapılan denkleştirme uygulamasında fazla çalışma ücretlerinin eksik ödendiğine, alışveriş merkezinin açık olmadığı saatlerde çalıştırılan ..., ... , ..., ... ve ...’a 2013/Ocak ve Nisan aylarında 2’şer saatlik fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğine ve ..., ... ve ...’e yıllık ücretli izinlerinin eksik kullandırıldığına ilişkin tespitlere itiraz ettiklerini belirterek bu itirazlar doğrultusunda raporun işçilik alacaklarına ilişkin kısmının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili; davanın 4857 sayılı İş Yasası’nın 92/3 maddesindeki “Çalışma hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili iş müfettişleri ile işçi şikâyetlerini incelemekle görevli bölge müdürlüğü memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi kanıtlanıncaya kadar geçerlidir. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı taraflarca otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir. İş mahkemesinin kararına karşı taraflarca 5521 sayılı Kanun"un 8. maddesine göre kanun yoluna başvurulabilir. Kanun yoluna başvurulması iş mahkemesince hüküm altına alınan işçi alacağının tahsiline engel teşkil etmez.” düzenlemesi kapsamında açılan davalardan olduğunu, ne var ki davanın dayanağı olan hukuki düzenlemede her ne kadar “itiraz” denilmiş ise de yasa koyucunun kastettiğinin teknik anlamda itiraz değil, “itiraz davası” ya da “dava” şeklindeki başvuru yolu olduğunu, işveren rapor ve tutanakta belirtilen alacağın tutarına itiraz ederek böyle bir alacağın tamamen veya kısmen mevcut olmadığı iddiasında ise açılan davanın menfi tespit davası niteliğinde olduğunu, bu nedenle davanın kendileri yönünden husumet nedeniyle reddinin gerektiğini, ayrıca davacıya ait iş yerinde yapılan teftiş sonucunda yetkili İş Müfettişlerince düzenlenen inceleme raporu ile 4857 sayılı Yasa"ya aykırı hususların yerinde tespit edildiğini, anılan Yasa"nın 92/3. maddesi uyarınca iş müfettişlerinin hazırladığı rapor ve tutanakların işçi alacağının varlığını ve tutarını gösteren adi bir kanunî karine niteliğini taşıdığını, bu rapor ve tutanakların mahkemeye sunulmasıyla birlikte alacaklının, alacağının varlığını bu rapor ve tutanaklarla kanıtlamış sayılacağından işverenin rapor ve tutanakların aksini kanıtlaması gerektiğini, ayrıca söz konusu müfettiş raporunun sadece evrak üzerinden değil iş müfettişince davacı şirketin iş yerine bizzat gidilerek, iş yeri gezilip görülerek, işveren vekili ve işçilerle görüşülerek, ibraz edilen iş yeri kayıt ve belgeleri incelenerek düzenlendiğini, bu nedenle İş Müfettişince düzenlenen 26.11.2013 gün ve 53/40 sayılı raporda yapılan tespit ve değerlendirmelerin usul ve yasaya uygun olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalılar ... ve ... vekili ; davacı tarafın, dava dilekçesinde davalı müvekkillerinin fazla mesai yapacak şekilde çalıştıklarını ikrar ettiğini ve gerek müvekkillerinin gerekse davacıya ait iş yerinde çalışan diğer işçilerin tüm çalışma süreleri boyunca fazla mesai yaparak çalıştıklarını, davaya konu iş müfettişi raporunda, davacı tarafından da belirtildiği gibi fazla çalışma saatlerinin kasa açılış - kapanış saatlerine göre hesaplandığını, her ne kadar dava dilekçesinde davacı tarafça kasa açılış - kapanış kayıtlarında hangi işçinin yazar kasayı açtığı ya da kapattığı konusunda isim kaydı bulunmadığını beyan etmiş ise de bu hususun iş yerinde fazla mesaili çalışıldığının göstergesi olduğunu, kasa açılış kapanışlarında isim kaydının bulunmamasının iş yerinde fazla mesaili çalışılmadığını ve dolayısıyla işçilerin fazla mesailerinin olmadığını göstermediğini, kaldı ki iş yerindeki kasaların açılış ve kapanışlarının her personelin kendi personel numarası ile kendisi tarafından yapılmakta olup bu yöndeki davacı iddiasının hukuken dinlenebilirliğinin bulunmadığını, ayrıca davacıya ait işyerinin özelliği ve verilen hizmet, çalışma koşulları ve iş yerinin açılış - kapanış saatleri ile davacı tarafın fazla mesai yapıldığını ikrar eden beyanları gereğince de davalı müvekkilleriyle birlikte tüm çalışanların fazla mesai yaptığı ve çalışmanın da bu şekilde fazla mesaili olarak süreklilik arz ettiğini, diğer yandan davalı müvekkillerinin mal gelişi, tamirat ve tadilat, vitrin yenilenmesi, dekorasyon gibi nedenlerle alışveriş merkezinin kapanışından sonra mesaileri dışında iş yerinde çalışmaları ve fazla mesai yapmaları, bunların ücretlerinin de ödenmemesi nedeniyle davacı tarafın dava dilekçesinde tablo-4 adı altında AVM’den izin alınanlara dair itirazlarının da haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalılar davaya cevap vermemişlerdir.
İlk Derece Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın reddine hükmedilmiştir.
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince özetle başvurunun davalı kurum dışındaki diğer davalılar yönünden kısmen kabulü ile fazla çalışmanın bordrolarda tahakkuk ettirildiği ve bu tahakkukların işçilere ödendiği, işçilerin de bu kayıtlara karşı ihtirazi kayıt ileri sürmediği aylara ilişkin iş müfettişi tarafından hazırlanan davaya konu raporun ilgili kısımlarının iptaline karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili ile davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının ve ..."nün aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacı ... yerinde çalışan işçilere ödenen aylık ücretin niteliği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta davacıya ait iş yerinde iş müfettişlerince yapılan inceleme sonucu düzenlenen teftiş raporunda işçilerin raporlu oldukları günlerin ücretlerinden kesilmesi ve primlerinin eksik yatırılması nedeniyle aylık maktu ücretle değil günlük ücret sistemine göre çalıştığı kabul edilen işçilere 31 gün çeken aylarda 30’ar günlük ücret tahakkuk ettirilip birer gün eksik ücret tahakkuk ettirilmesi nedeniyle bu aylarda birer günlük ücret ödenmesi tespitine yer verilmiştir.
Dosyaya ibraz olunan bordrolardan davacı işyerinde ücretlerin aylık ödendiği ve aylık miktarların maktu olduğu açıktır. Bu bakımdan işçilerin raporlu oldukları günlerin ücretlerinden kesilmesi veya primlerinin eksik yatırılması işçilerin günlük ücretle çalıştığını göstermeyeceği gibi 31 gün çeken aylar için bir gün eksik ücret ödendiği sonucuna da varılamaz. Bazı aylar 30, bazı aylar 31 ve bazı aylar da daha az günden oluşabilir. Buna göre dava konusu teftiş raporunun bu kısmının iptali gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
3-Dava dosyasının davalısı "..." olup, Bölge Adliye Mahkemesi"nce davada taraf olmayan "T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı" nın karar gerekçesinde ve hüküm kısmında davalı olarak gösterilmesi ve lehine vekalet ücreti takdir edilmesi hatalıdır.

Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.