Danıştay 7. Daire 2018/36 Esas 2021/1429 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/36
Karar No : 2021/1429

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı adına ... Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Gıda Tarım ve Hayvancılık İnşaat Madencilik İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli ... tarih ve ... sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle ithal edilen eşyanın Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik gereği menşe ispat belgesinin ibraz edilmesi durumunda indirimli vergi oranı uygulanması gerektiğinden bahisle tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergisi ile para cezası kararına vaki itirazın reddine dair işlemi iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla, beyanname muhteviyatı emtianın davacı tarafından İran menşeli olarak beyan edildiği, ithal lisansı ve Form A menşe belgesinin de bulunduğu, emtiaların İran menşeli olmadığının davalı idare tarafından somut bir şekilde ispatlanamadığı gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : "Ceviz içi" ticari isimli eşyanın menşe belgesi ibraz edilmesi üzerine indirimli tarifeden yararlandığı, gümrük müfettişlerince düzenlenen 313-A/01 sayılı raporun 8. maddesinde, ilgili beyanname eleştiri konusu yapılarak emtianın ithal lisansı ve İran menşeili olduğuna dair Form A ibrazı suretiyle tercihli tarifeden yararlanarak %21,6 gümrük vergisi oranı üzerinden işlemlerinin tamamlandığının görüldüğü, 30/01/2015 tarihli 29252 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik ekinde bir örneği yer alan menşe ispat belgesinin ibraz edilmesi durumunda indirimli vergi uygulanması gerektiğinden, mezkur beyannamede indirimsiz vergi oranı (%43,2) üzerinden eksik tahsil edilen gümrük vergisi ile katma değer vergisinin tahsili ile idari para cezası uygulanması gerektiğinden, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 08/03/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacı adına tescilli ... tarih ve ... sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle ithal edilen eşyanın Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik gereği menşe ispat belgesinin ibraz edilmesi durumunda indirimli vergi oranı uygulanması gerektiğinden bahisle tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergisi ile para cezası kararına vaki itirazın reddine dair işlemi iptali istemiyle dava açılmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun "Gümrük Tarifesi ve Eşyanın Tarife Pozisyonlarına Ayrılması" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasında; Gümrük vergilerinin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanacağı, 2. fıkrasında; eşya ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş diğer önlemlerin gerektiği takdirde söz konusu eşyanın tarife pozisyonununa göre uygulanacağı, 3. fıkrasına göre gümrük tarifesinin Cumhurbaşkanınca kabul edilen Türk Gümrük Cetvelini, (d) bendine göre, Türkiye'nin bazı ülkeler veya ülke grupları ile yaptığı tercihli bir tarife uygulaması gerektiren anlaşmalarda yer alan tercihli tarife uygulamalarını, (e) bendine göre ise, Türkiye tarafından tek taraflı olarak bazı ülkeler, ülke grupları veya toprak parçaları için tanınan tercihli tarife uygulamalarını kapsayacağı düzenlenmiştir.
Aynı Kanun'un "Eşyanın Tercihli Menşei" başlıklı 22. maddesinde ise; 15. maddede belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyanın tercihli menşe kurallarının 15. maddenin 3. fıkrasının (d) bendinde belirtilen anlaşmalar kapsamı eşya için bu anlaşmalar ile, 15. maddenin 3. fıkrasının (e) bendinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlanan eşya için Cumhurbaşkanı Kararı ile belirleneceği düzenlenmiştir.
Menşe Şehadetnamesi ya da ürün kimliği, uluslararası ticarete konu olan ürünlerin menşeini belirten belgelerdir. 4458 sayılı Kanun'un 18. maddesinde yer alan, tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşyanın o ülke menşeli olduğuna ilişkin düzenleme ile menşe tanımı yapılmıştır.
Uluslararası ticarette karşılıklı anlaşmalar ile tercihli tarife uygulamaları yapılmakta olup, belli oranlarda avantajlar ve muafiyetler sağlanmaktadır. Bu anlaşmalar dahilinde de çeşitli adlar altında menşe ispat belgelerinin varlığı kabul edilmiştir. Yine 149 seri nolu Gümrük Genel Tebliğinde de menşe ispat belgeleri sınırlı sayıda belirlenerek tanımlanmıştır.
Buna göre menşe ispat belgeleri; eşyanın tercihli menşeini gösteren ve ikinci maddede belirtilen mevzuat ile belirlenen şekle uygun olarak düzenlenen EUR.1 ve EUR-MED Dolaşım Belgelerini, Form A Belgelerini, İran Menşe İspat Belgelerini, Malezya Menşe Belgelerini, D-8 Menşe İspat Belgelerini ve tercihli olmayan menşeini gösteren Menşe Şehadetnamelerini kapsadığı belirtilmiştir.
Form A Özel Menşe Şehadetnamesi, Genelleştirilmiş tercihler (Preferanslar) Sistemi (GPS) çerçevesinde gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelerden ithal ettikleri mallar üzerindeki vergilerin tek taraflı olarak indirilmesi veya sıfırlanması amacıyla düzenlenen menşe ispat belgesi olup, Kanun'un 22. maddesinin (b) bendi gereğince 2014/7064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile (2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 126. maddesinin (e) bendiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir) şekli içeriği şartları düzenlenen menşe ispat belgesidir.
Dava konusu olayda ise İran ülkesi ile ülkemiz arasında imzalanan ikili anlaşma kapsamında menşe ispat belgesi aranmakta olup, Kanun'un 22. maddesinin (a) bendi gereğince ikili anlaşmalar çerçevesinde düzenlenmesi kabul edilen menşe şehadetnamesi söz konusudur. Özel ikili anlaşma çerçevesinde düzenlenmesi gereken belge olmaksızın tercihli tarifeden yararlandırılmama tabii olup, davalı idarenin menşe araştırma gibi bir ispat yükü yasal olarak bulunmadığından ve menşe ispat belgelerinin birbirinin yerine kullanılması mümkün olmamakla işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu sebeple, genelleştirilmiş tercihli sistemde kullanılan Form A belgesinin ikili anlaşma çerçevesinde kabulü gerektiği, bunun şekil noksanlığı olarak kabulü gerekçesiyle işlemin iptali hukuka uygun olmadığından, kararın bozulması gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.