Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2016/397-2021/71


Dava, hizmet ve prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada mahkemece ilk kez verilen 30.04.2015 tarihli karar, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin 28.04.2016 günlü 2015/13720 E. - 2016/7597 K. sayılı ilamı ile “... Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı tarafından davalı ... firması olan olan işyerinde genel koordinatör olarak çalışıldığının iddia edildiği, davalı işverence davacı adına 01.07.1996-01.08.2008 tarihleri arasında eksik hizmet bildirimlerinin olduğu, davacı tarafından işçilik alacağı davası açılmış olduğu, kesinleşen bu davada davacının nizlı dönemde çalıştığının ve son maaşının net 2.000-TL olduğunun tespit edildiği, hem bu dosyada hem işçilik alacağı dosyasında yapılan emsal ücret araştırması yapıldığı, ancak ... Ticaret Odası tarafından belirlenen ücretin her iki dosyada farklılık arzettiği, dosyasında davacının dönem bordrolarının getirtildiği, davacı tanık beyanlarının alındığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, gerek hizmet tespiti gerekse sigorta primine esas kazanç tespiti yönünden eksik araştırma ve inceleme ile sonuca gidilmesi hatalı olduğu gibi mahkemece davacının hizmet tespti talebinin reddine karar verilmiş olmasına karşın, ücret tespiti talebinin kabulüne ilişkin olarak kurulan hükümde davacının çalışmasının olmadığı dönemleri de içerir şekilde ücret tespiti yapılarak hüküm fıkraları arasında çelişki meydana getirilmesi, hükmün infazında tereddüt yaratacak mahiyette olup bozma nedenidir.
Hizmet tespiti yönünden yapılacak iş; davacının hizmetinin bildirildiği dönemler bakımından, ücret bordrolarını, puantaj cetvellerini davalı Kurumdan istenilmeli, imzalı ücret bordrosu (puantaj cetveli) olan dönemlerde davacının imzalı ücret bordrosu (puantaj cetveli) kadar çalıştığı kabul edilmeli, imzalı ücret bordrosu (puantaj cetveli) olmayan veya olup da itiraz edilen imzaların davacıya ait olmadığı anlaşılan dönemler bakımından ise, yeterli sayıda ve objektif nitelikte bordo tanıkları re"sen tespit edilerek beyanlarına başvurulmalı ve işyerinde çalışması olup olmadığı, hangi tarihlerde çalıştığı net olarak belirlenmelidir. Bu yönde yapılan araştırma yeterli olmaz ise, komşu işyerlerinde çalışan ve davacının çalışmasını bilebilecek durumda olan işçi veya işverenler kolluk aracılığıyla belirlenmeli, bunların da beyanlarını alarak ve davacının hizmet döküm cetvelindeki bildirimler de dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmelidir.
Ücret tespiti yönünden yapılacak iş; davacının hizmetinin bildirildiği dönemler bakımından, ücret bordrolarını, puantaj cetvelleri davalı kurumdan istenilmeli, imzalı ücret bordrosu olan dönemlerde davacının imzalı ücret bordrosunda belirtilen ücret kadar çalıştığı kabul edilmeli, imzalı ücret bordrosu olmayan veya olup da itiraz edilen imzaların davacıya ait olmadığı anlaşılan dönemler bakımından ise, işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, gerektiğinde işverenin bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanına başvurmak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının bildirilen ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, bildirilen ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından , DİSK"den ve her iki yazsı arasındaki çelişkiyi giderecek şekilde ... Ticaret Odasında"ndan emsal ücret araştırması yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vererek infazda tereddüt yaratmayacak şekilde hüküm kurmaktan ibarettir.” şeklindeki gerekçeyle bozulmuştur.
İnceleme konusu davada 01.07.1996 – 01.08.2008 arası dönem bakımından bozma ilamına uyulmasına karşın, bozma gereklerinin yerine getirilmediği, tüm dönemlere ilişkin bordro tanıkları mevcut olmasına rağmen olmadığının belirtildiği ve yapılan araştırmanın eksik olduğu anlaşılmıştır. Bu sebeple özellikle anılan dönem bakımından mahkemece; davalı işyerinden gönderilen kayıtlarda ki tanıklar ile komşu işyeri tanıkları resen belirlenerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı; belirtilen tarihleri içerir dönemsel sigorta primleri bordroları aylık prim ve hizmet belgeleri Kurumdan getirtilmeli, dinlenen tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, davalı işyerinde Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa belgeler getirtilmeli, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı,işçilik alacakları davasında belirlenen ücretin ödenip ödenmediği araştırılmalı ,ayrıca bozmada ücret tespitine ilişkin olarak belirtilen şekilde araştırma yapılarak toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır. Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve davalı Kurum Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 30/09/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.