İftira suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda Kiraz Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 15.11.2017 tarihli ve 2017/1075 soruşturma, 2017/615 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın reddine ilişkin mercii ÖDEMİŞ Sulh Ceza Hâkimliğinin 04.01.2018 tarihli ve 2018/38 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosyası ile ilgili olarak;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’un 160. maddesi uyarınca, Cumhuriyet savcısının, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlaması gerektiği, aynı Kanun’un 170/2. maddesi gereğince yapacağı değerlendirme sonucunda, toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açacağı, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vereceği, buna karşın Cumhuriyet savcısının 5271 sayılı Kanun’un kendisine yüklediği soruşturma görevini yerine getirmediği, ortada yasaya uygun bir soruşturmanın bulunmadığı durumda, anılan Kanun’un 173/3. maddesindeki koşullar oluşmadığından, itirazı inceleyen merciin Cumhuriyet savcısının soruşturma yapmasını sağlamak maksadıyla itirazın kabulüne karar verebileceği yönündeki açıklamalar karşısında,
Somut olayda, Kiraz Cumhuriyet Başsavcılığınca, Kiraz Asliye Ceza Mahkemesinin 16.06.2016 tarihli ve 2016/73 esas, 2016/430 sayılı kararını kapsayan dosyanın Yargıtay’da olduğu, mahkemece mevcut delillerin takdiri sonucu şüpheli hakkında suç duyurusunda bulunabileceği gerekçesiyle iftira suçundan kovuşturmaya yer olmadığına dair verilmiş ise de, Kiraz Cumhuriyet Başsavcılığınca bahse konu dosyanın Yargıtay’dan dönüşünü müteakip incelenerek, ihtiyaç duyulması halinde tanık beyanlarına başvurulması suretiyle soruşturma yapılması gerektiği göz önüne alındığında, eksik soruşturmaya dayalı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğinden bahisle itirazın kabul edilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı CMK.nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 24.09.2018 gün ve 6318 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 02.10.2018 gün ve KYB/2018...78997 sayılı ihbarnamesi ile dairemize tevdii kılınmakla incelendi.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Gereği görüşülüp düşünüldü:
Şikayetçi vekili 21.07.2017 tarihinde Ödemiş Cumhuriyet Başsavcılığına sunmuş olduğu dilekçesinde; müvekkili olan müştekinin, tefecilik suçundan dolayı şikayette bulunmasına kızan şüpheli ..."un, müştekinin ceza almasını sağlamak amacıyla kendisine hakaret ettiğinden bahisle şikayetçi olduğu, Kiraz Asliye Ceza Mahkemesin"in 2016/73 sayılı dosyası üzerinden yürütülen yargılama sonucunda müvekkilinin beraat ettiğini, haksız yere müştekinin yargılanmasına neden olan şüpheliden şikayetçi olduğunu bildirmesi üzerine başlatılan soruşturma neticesinde “müşteki hakkında hakaret suçundan açılan dava dosyasının Yargıtay"da olduğu, ilgili mahkemece mevcut delillerin takdiri sonucu şüpheli hakkında suç duyurusunda bulunulabileceği” gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği ve verilen bu karara karşı yapılan itirazın, mercii tarafından reddedilmesi üzerine kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Ceza Muhakemeleri Kanununda;
“Madde 160 - (1) Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar.
(2) Cumhuriyet Savcısı, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür.
Madde 170 - (1) Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet Savcısı tarafından yerine getirilir.
(2) Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler.
Madde 172 - (1) Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.
Madde 173 - (1) Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet Savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.
(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3) (Değişik fıkra: 18/06/2014...6545 S.K./71. md) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet Başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet Savcısına gönderir. Cumhuriyet Savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) (Değişik fıkra: 25/05/2005...5353 S.K./26.mad) Sulh Ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet Savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.
(5) Cumhuriyet Savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz." şeklinde yer verilen düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere; Cumhuriyet Savcısı kendisine yapılan suç duyurusu veya şikayet üzerine suçun gerçekten işlenip işlenmediğinin tespiti için hemen işin gerçeğini araştırmaya başlamalı ve maddi gerçeğin ortaya çıkmasına yarayan tüm yasal yöntemlere başvurmalıdır. Toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açması, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vermesi gerekmektedir.
Soruşturmaya konu olayda, müşteki hakkında hakaret suçundan açılan kamu davasının karara çıkmış ve temyiz incelemesi için Yargıtaya gönderilmiş olması nedeniyle dosyanın Yargıtaydan dönüşü beklenerek onaylı bir örneğinin bu dosya içerisine alınıp şüphelinin savunması tespit edilmesi, şüpheli ile müşteki arasında husumet bulunup bulunmadığı hususunun araştırılması ve dosyadaki deliller bir bütün halinde incelenip karar yerinde tartışılarak sonucuna göre şüpheli hukuki durumunun değerlendirilmesi gerektiği düşünülmeden eksik soruşturma ile verilen kamu adına kovuşturmaya yer olmadığına kararına yönelik itirazın kabulü yerine, yazılı gerekçe ile reddine karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiş ve anılan kararın kanun yararına bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığı"nın kanun yararına bozma istemine dayalı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden Ödemiş Sulh Ceza Hakimliği"nin 04.01.2018 gün, 2018/38 değişik iş sayılı itirazın reddine ilişkin kararının CMK.nun 309. maddesi gereğince BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına, dosyanın Adalet Bakanlığı"na gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na tevdiine, 28.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.