Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
Mahkemesi : Kocaeli 2. İş Mahkemesi

Dava, asıl dava ile boşanılan eşle birlikte yaşamın devam ettiği gerekçesiyle ölüm aylığının kesilmesine ilişkin Kurum işleminin iptali ile kesildiği tarihten itibaren yeniden ölüm aylığı bağlanması, birleşen dava yersiz ödenen aylıklardan dolayı Kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle asıl ve birleşen davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekilince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının ilk evliliğini 1987 yılında yaptığını, 1993 yılında eşinden anlaşmalı bir şekilde boşandığını, boşandığı eşinin Almanya"ya gittiğini, 1998 yılında tekrar evlendiklerini, davacının eşinin kendisini aldatması ve evi terketmesi üzerine geçimsizlikten dolayı Kocaeli 2. Aile Mahkemesi"nin 2009/225 Esas sayılı dava dosyası ile boşandığını, boşanmadan sonra 15/07/2009 tarihinde davacıya babası ... ..."dan yetim aylığı bağlandığını, 30/11/2010 tarihinde yeniden evlenmesi ile bu aylıkların kesildiğini, 15/10/2010 tarihinde Kocaeli 3. Aile Mahkemesi"nin 2015/759 Esas sayılı dava dosyası ile yeniden anlaşmalı bir şekilde boşandığını, bu boşanmadan sonra davalı Kuruma babasından dolayı maaş bağlanması için iki kez başvurduğunu ancak aylıkların bağlanmadığını, gerekçe olarak da boşandığı eşi ile fiilen birlikte yaşadığının denetim elemanlarınca tespit edildiğinin 16/02/2016 tarih
ve 363395 sayılı yazı ile davacıya bildirdiğini, Kurum işleminin hatalı olduğunu, muvazaalı bir boşanmanın söz konusu olmadığını, davacının evliliğinden dört çocuğunun bulunduğunu, 18 yaşından küçük olan ... ..."nın kendisinin velayetinde olduğunu ve birlikte yaşadıklarını, davacının boşandığı eşi ile bir araya gelmesinin söz konusu olmadığını, davacının muvazaalı bir şekilde boşandığına ilişkin davalı Kurumun herhangi bir delili bulunmadığını, davacının boşandığı eşinden nafaka almadığını aylık bağlanmaması ile de mağdur duruma düştüğünü, davacının boşandığı eşinin ..."de ailesinin yanında yaşadığını, bu nedenle davalı Kurumca ölüm aylığını kesme işleminin iptali ile kesilen aylığının yeniden bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Kocaeli 1. İş Mahkemesi"nin 2016/224 Esas - 2016/186 Karar sayılı dosyasında, davacı tarafından davalı ... aleyhine yersiz ödenen aylıklar sebebiyle 12.420,16 TL borç tahakkuk ettirilmesine dair Kurum işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespiti istemiyle dava açılmış ve birleştirilmesine karar verilmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili; davacının Kurumdan yetim aylığı almakta iken maaşının kesildiğini beyan ettiğini, ayrıca boşanma sonrası iki kez maaş başvurusu yapmasına rağmen maaşının bağlanmadığını belirttiğini, her iki durumda da Kurumun kontrol memurları tarafından yapılan incelemeler kapsamında Kurumdan maaş almak amacıyla böyle bir yola başvurulduğunun anlaşıldığını, davacının bu davranışının 5510 sayılı Yasa"nın 56. maddesine aykırı olduğunu belirterek, bu nedenle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, Davanın kısmen kabul ve kısmen reddi ile;
-Ölüm aylığının kesilmesine yönelik kurum işleminin iptali talebi yönünden davanın reddine,
-Davacıya 07/12/2015 tarihli tahsis talebini takip eden ay başı olan 01/01/2016 tarihinden itibaren babası ... ..."tan dolayı aylık bağlanması gerektiğinin tespitine,
2-Birleşen Kocaeli 1. İş mahkemesinin 2016/224 esas ve 2016/186 karar sayılı dava dosyasının kısmen kabul ve kısmen reddi ile davacının babasından dolayı 15/07/2009-30/11/2010 tarihleri arasında almış olduğu aylık nedeniyle davalı SGK borçlu olmadığının tespiti ile kurum işleminin bu döneme isabet eden aylık miktarları yönünden iptaline, 2010 Aralık 2011 Ocak, Şubat ve Mart aylarına isabet eden aylık miktarları yönünden davanın reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı SGK vekili istinaf başvurusunda; Kurum işleminin yerinde olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince, "...Somut olayda;
I) Davacı ..."ın ..."dan 11.11.2015 günü kesinleşen karar ile boşandığı, 07/12/2015 tarihinde babasından dolayı ölüm aylığı bağlanması için başvuru yaptığı, Kurumca herhangi bir tahkikat yapılmaksızın sadece 2011 yılında yapılan tahkikata atıf yapılarak davacının boşandığı eşi ile birlikte yaşadığının tespit edilmesi nedeniyle aylık isteminin 16.12.2015 tarihli kararla reddedildiği, davacının ikamet ettiği adresteki su aboneliğinin 28.12.2015 tarihinden itibaren davacı adına kayıtlı olduğu, Derince İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan araştırmada ... ile Gülay ... isimli şahısların 16/10/2015 - 11/11/2015 tarihleri arasında birlikte yaşadıkları ancak bu tarihten sonra ayrı yaşadıklarının bildirildiği, davacının 29.08.2008 tarihinden itibaren adresinin Yavuz Sultan Mah. ... olup boşandığı eşinin adresi 06.01.2016 tarihine kadar bu adres ve sonrasında ise Kocaeli Akpınar mahallesi olduğu, mahkemece dinlenen tanıkların "davacı ile eski eşinin son boşanma tarihinden itibaren birlikte yaşamadıklarını söyledikleri" anlaşılmakla; davacının aylığının birlikte yaşadıkları dönemlerde kesilmesine yönelik Kurum işleminde bir hata bulunmamakla birlikte davacının 11.11.2015 günü kesinleşen karar ile boşanması, sonrasında birlikte yaşamadıklarının sabit olması nedeniyle 07/12/2015 tarihli ölüm aylığı talebini takip eden aybaşından itibaren ölüm aylığı bağlanmasına hak kazandığı anlaşılmakla; davanın kısmen kabul ve kısmen reddi ile ölüm aylığının kesilmesine yönelik Kurum işleminin iptali talebi yönünden davanın reddine, davacıya 07/12/2015 tarihli tahsis talebini takip eden ay başı olan 01/01/2016 tarihinden itibaren babası ... ..."tan dolayı aylık bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesi usul ve esasa uygundur.
II) Kurum tarafından düzenlenen 18/07/2011 tarih ve 2011/87 sayılı raporda davacı ve boşandığı eşinin 22.06.2009 - 30.11.2010 tarihleri arasında birlikte yaşadıklarına dair herhangi bir delil ve bayan olmadığı, 12/10/2010 tarihli seçimde farklı sandıklarda kayıtlı oldukları, 02.09.2009 - 10.02.2011 tarihleri arasındaki adreslerinin farklı olduğu, dinlenen tanık beyanlarına göre 15/07/2009-30/11/2010 tarihleri arasında birlikte yaşamadıkları anlaşılmakla; mahkemece birleşen Kocaeli 1. İş Mahkemesinin 2016/224 esas ve 2016/186 karar sayılı dava dosyasının kısmen kabul ve kısmen reddi ile davacının babasından dolayı 15/07/2009-30/11/2010 tarihleri arasında almış olduğu aylık nedeniyle davalı SGK borçlu olmadığının tespiti ile Kurum işleminin bu döneme isabet eden aylık miktarları yönünden iptaline, 2010 Aralık 2011 Ocak, Şubat ve Mart aylarına isabet eden aylık miktarları yönünden davanın reddine karar verilmesi usul ve esasa uygundur...” gerekçesiyle, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun reddine, karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi Kararının bozulması gerektiğini beyan etmiştir.
IV-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Hakkında verilen en son boşanma kararı 11.11.2015 tarihinde kesinleşen davacıya, (aynı eşle olmak üzere, birinci boşanma tarihi: 07.01.1993, ikinci kere evlenme tarihi: 11.11.1998, ikinci kere boşanma tarihi: 22.06.2009, üçüncü kere evlenme tarihi: 30.11.2010, üçüncü kere boşanma tarihi: 11.11.2015) yaşamını yitiren sigortalı babası üzerinden hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla bağlanan ölüm aylığının, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının belirlendiği gerekçesiyle davacı Kurumca gerçekleştirilen işlemle kesilerek, 15/07/2009-18/03/2011 döneminde yersiz ödendiği ileri sürülen aylıklar yönünden borç tahakkuk ettirildiği, ayrıca davacının üçüncü kere boşanmasından sonra davalı Kuruma 07.12.2015 tarihinde başvurarak tahsis talebinde bulunduğu ancak Kurumun 16.02.2016 tarihli yazısında 5510 sayılı Yasanın 56. maddesine göre kesilen ölüm aylığının tekrar bağlanma imkanının olmadığı yönünde cevap verdiği ve söz konusu işlemlerin iptali ve kesilen aylıkların bağlanması istemiyle davanın açıldığı, mahkemece asıl ve birleşen dava yönünden kısmen kabulle, ölüm aylığının kesilmesine yönelik kurum işleminin iptali talebi yönünden davanın reddine, davacıya 07/12/2015 tarihli tahsis talebini takip eden ay başı olan 01/01/2016 tarihinden itibaren babası ... ..."tan dolayı aylık bağlanması gerektiğinin tespitine, birleşen dava yönünden, davacının babasından dolayı 15/07/2009-30/11/2010 tarihleri arasında almış olduğu aylık nedeniyle davalı SGK borçlu olmadığının tespiti ile kurum işleminin bu döneme isabet eden aylık miktarları yönünden iptaline, 2010 Aralık 2011 Ocak, Şubat ve Mart aylarına isabet eden aylık miktarları yönünden davanın reddine karar verildiği görülmekle, Mahkeme hükmünün eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu, fiili birliktelik yönünde yapılan araştırmanın yeterli olmadığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, adres kayıt sisteminde belirtilen davacı ve eski eşe ait tüm adreslerde, uyuşmazlık konusu dönemi kapsar şekilde ayrı ayrı emniyet araştırması yapılmalı, yine tüm adreslerde kapıcı, yönetici ve komşuların kolluk marifetiyle resen tespit edilerek beyanlarına başvurulmalı, komşu, kapıcı ve yönetici tespit edilemezse, mahalle esnafından tanıklık yapacak kişiler aynı şekilde kolluk marifetiyle tespit edilerek beyanlarına başvurulmalı, beyanlar arası çelişki olursa giderilmeli, davacı ve eşine ait uyuşmazlık dönemlerine ait medula kayıtları getirtilmeli, dosya kapsamında toplanan ve yukarıda belirtilen tüm deliller birlikte değerlendirilerek her bir talebe yönelik sübuta işaret edecek şekilde bir hüküm kurulmalıdır.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 29.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.