Danıştay 8. Daire 2018/6839 Esas 2021/1434 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6839
Karar No : 2021/1434


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü … Ana Bilim Dalı'nda 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 50/d maddesi kapsamında araştırma görevlisi kadrosunda görev yapmakta iken, davacının doktora eğitimini öğrenim süresi içerisinde tamamlayamadığından bahisle kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve E…. sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; her ne kadar, 20/04/2016 tarihli Lisansüstü Eğitim ve Öğretim yönetmeliği'nin 17/1 maddesi ile azami süre hesaplamasının doktora programına ilişkin derslerin verildiği dönemden başlayacağı ve her dönem için kayıt yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olduğu, azami tamamlama süresinin oniki yarıyıl olduğuna ilişkin düzenleme getirilmiş ise de, aynı Yönetmeliğin gecici 1. maddesinde, bu yönetmelikle getirilmiş hükümlerin uygulamasının ve belirlenmiş sürelerin yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlayacağı ve yukarıda bahsi geçen geçici 67. maddenin yürürlüğe girdiği 26/11/2014 tarihi itibariyle yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürenin hesabında daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağı kuralına yer verildiği ve anılan madde hükmünün, azami öğrenim sürelerinin hesaplanmasında araştırma görevlilerine uygulanmamasına yönelik bir istisna getirmediği anlaşıldığından, davacının doktora eğitimini yönetmelikle belirlenen azami süreler içinde tamamlayamadığından bahisle kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:… Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Yükseköğretim Yürütme Kurulu'nun 10/10/2017 tarihli toplantısında, 2547 sayılı Kanun'un geçici 67. maddesi hükmünün, 2547 sayılı Kanun'un 50/d maddesi kapsamında atanan araştırma görevlileri ve Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında yer alan araştırma görevlilerinin lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanması yönünde alınan karara istinaden, doktora eğtimini öğrenim süresi içinde tamamlayamayan davacının görev süresinin sona erdirildiği, hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dava; Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü … Ana Bilim Dalı'nda 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 50/d maddesi kapsamında araştırma görevlisi kadrosunda görev yapmakta iken, davacının doktora eğitimini öğrenim süresi içerisinde tamamlayamadığından bahisle kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve E…. sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 2547 sayılı Kanun'un 3/p maddesinde; öğretim yardımcılarının; yükseköğretim kurumlarında, belirli süreler için görevlendirilen, araştırma görevlileri, uzman çeviriciler ve eğitim-öğretim planlamacıları olarak tanımlandığı; aynı Kanun'un 50. maddesinde; "a. Lisans düzeyinde öğrenim gördükten sonra, yükseköğretim kurumlarında yüksek lisans, doktora ya da tıpta uzmanlık öğrenimi yapmak isteyenler, yükseköğretim kurumlarınca usulüne göre açılacak sınavla ve Üniversitelerarası Kurulca tespit edilecek esaslara göre seçilirler. b. Yükseköğretim kurumları, lisans üstü öğretim konusundaki istekleri karşılamak üzere gerekli planlamayı yapar ve önlemleri alır. d. Lisans üstü öğretim yapan öğrenciler, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere öğretim yardımcılığı kadrolarından birine de atanabilirler." hükmüne yer verilmiştir.
Yine aynı Kanun'un 6111 sayılı Kanun ile değişik 44. maddesinin (c) bendinde; "Bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın önlisans programlarını azami dört yıl, lisans programlarını azami yedi yıl, lisans ve yüksek lisans derecesini birlikte veren programları azami dokuz yıl, yüksek lisans programını azami üç yıl, doktora programını ise azami altı yıl içinde başarı ile tamamlayarak mezun olamayanlar, bu Kanunun 46. maddesinde belirtilen koşullara göre ilgili döneme ait öğrenci katkı payı veya öğrenim ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilir. Bu durumda, ders ve sınavlara katılma ile tez hazırlama hariç, öğrencilere tanınan diğer haklardan yararlandırılmaksızın öğrencilik statüleri devam eder." hükmüne yer verilmiştir.
Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği'nin 17. maddesinin 1. fıkrasında "Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıl; lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olup azami tamamlama süresi on dört yarıyıldır." düzenlemesi yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü … Ana Bilim Dalı'nda 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 50/d maddesi uyarınca 30/12/2009 tarihinde araştırma görevlisi kadrosuna atanan davacının, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde sürdürdüğü doktora eğitimini yönetmelikle belirlenen azami süreler içinde tamamlayamadığından bahisle … tarih ve E…. sayılı dava kosu işlemle kadrosu ile ilişiğinin kesilmesi üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, 2547 sayılı Kanun'un 50/d maddesinin yüksek lisans ve doktora yapan öğrencilerin kendilerine tahsis edilebilecek burslar dışında, mali yönden desteklenebilmeleri için öğrenimleri süresince, her seferinde 1 yıl için öğretim yardımcılığı kadrosuna atanabilme konusunda idareye takdir hakkı tanındığı, 44. maddesinin (c) fıkrasına dayanılarak hazırlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği uyarınca ise, lisansüstü eğitim için azami öğrenim sürelerinin düzenlendiği gözetildiğinde 50/d'ye göre yapılacak atamaların bu azami süreden fazla olmayacağı açıktır.
Zaten yukarıda hükmüne yer verilen ve 50/d'ye göre atanan öğretim yardımcılarının hak ve yükümlülüklerini düzenleyen Yönetmeliğin kadroyu boşaltma başlıklı 10. maddesinde bu husus açıkça ifade edilerek; lisansüstü eğitim sonunda kadroyla ilişiğinin kendiliğinden sona ereceği belirtilmiştir.
Dolayısıyla, 2547 sayılı Kanun'un 33/a ve 50/d maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, yükseköğretim kurumlarında uzmanlık öğrenimi yapmak isteyenlerin geçici olarak öğretim yardımcılığı kadrolarına öğrenim süreleri ile sınırlı olmak kaydıyla atanmalarına imkan tanındığı, her iki halde de, kadrolarda amacı dışında uzun sürelerle bulunulmasının engellenerek kaynakların etkin ve verimli şekilde kullanılmasının sağlandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, idarenin doktorasını tamamlayamayan araştırma görevlisi kadrosundaki öğrencilerin yerlerine gelecek öğrenciler için her zaman boş kadroya ihtiyacının olacağı ve başarısız öğrencilerin kadroda tutulmasının lisansüstü eğitimin özendirilmesi amacıyla ihdas edilen araştırma görevlisi kadrolarının oluşturulma amacına uygun düşmeyeceği hususları gözönüne alındığında, azami eğitim süresi içerisinde doktora eğitimini tamamlayamayan davacının burs verilmeyen başarılı lisansüstü öğrencilerinin mali yönden desteklenmesi amacıyla ihdas edilmiş 50/d kadrosuyla ilişiğinin kesilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi düşünceyle işlemin iptaline ve parasal haklarının ödenmesine karar veren Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
09/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.