Esas No: 2012/1281
Karar No: 2012/4872
Karar Tarihi: 27.03.2012
Geri Alım Hakkı - Tapu İptali Ve Tescil - Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2012/1281 Esas 2012/4872 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Mahkeme, bir taşınmazın satış sözleşmesi ile birlikte geri alım hakkının da tesis edildiği ancak gerialım bedelinin belirtilmediği durumda, geri alım hakkı sebebiyle tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesi için gerialım bedelinin depo ettirilmesi ve ondan sonra hüküm kurulması gerektiğini belirtmiştir. Olayda, satış sözleşmesi tarihinden dava tarihine on yıla yakın bir süre geçmiş olduğundan gerialım bedelinin, taşınmazın dava tarihinde belirlenen değeri olması gerekir. Mahkeme, bilirkişi raporuna itiraz edilmesi üzerine satış bedelinin güncelleştirilmesine yönelik olarak alınan bilirkişi raporlarında belirtilen bedel üzerinden gerialım hakkının tanınmasına karar vermiştir, ancak doğru bir uygulama olmadığı belirtilmiştir. Mahkeme, yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaparak dava tarihi itibariyle taşınmazın değerini belirleyip, bu bedel üzerinden gerialım bedelinin depo edilmesi için davacıya süre ve olanak tanıyarak karar vermesi gerektiğini ifade etmiştir. Kararın hukuki dayanakları ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 428. maddesi ve 6100 sayılı HMK'ya 6217 sayılı Kanunla eklenen geçici 3. madde olarak belirtilmiştir.
6. Hukuk Dairesi 2012/1281 E., 2012/4872 K.
6. Hukuk Dairesi 2012/1281 E., 2012/4872 K.
- GERİ ALIM HAKKI
- TAPU İPTALİ VE TESCİL
"İçtihat Metni"
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı geri alım davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davalı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davalı vekili Av.N…
….. B…
…… ile davacı vekili Av.A…
…. T…
….. geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Uyuşmazlık, geri alım hakkı nedeniyle tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline ilişkindir. Mahkemece 68.819.10 TL gerialım bedeli üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi üzerine, hüküm davalı vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmiş, ancak Dairemizce duruşma giderleri eklenmediğinden temyiz incelemesinin evrak üzerinden yapılmasına karar verilmiştir. Karar düzeltme aşamasında ise temyiz eden tarafından duruşma giderlerinin süresi içinde mahkemesine ibraz edildiği, Dairemizin geri çevirme kararı üzerine söz konusu giderlerin Dairemize ulaştırıldığı, bu şekilde davanın niteliği, değeri ve usuli gerekleri yönünden duruşmalı temyiz incelemesi koşullarının gerçekleştiği görülmekle, taraflara Yargıtay duruşması için davetiye tebliğ olunarak temyiz incelemesi duruşmalı olarak yapılmıştır.
Geri alım hakkı bir kimseye sattığı taşınmazı bedeli karşılığında ve tek taraflı irade ile geri satın alma hakkını veren kurucu nitelikte yenilik doğurucu bir haktır. Geri alım hakkı sebebiyle davalı adına olan kaydın iptali ile davacı adına tesciline karar verilebilmesi için hükümden önce mahkemece uygun görülecek süre içinde gerialım bedelinin depo ettirilmesi, ondan sonra hüküm kurulması gerekir. Normal olarak satış sözleşmesindeki satış bedeli gerialım bedeli olarak kabul edilmelidir. Ancak sözleşmenin kurulduğu tarih ile gerialım davası arasında uzunca bir süre geçmiş ise bu durumda geri alım bedeli geri alım davasının açıldığı tarihteki değeridir.
Olayımıza gelince ; dava konusu edilen 1 parsel No"lu taşınmaz tüm yükümlülükleri ile birlikte ve satıcı davacı lehine gerialım hakkı da tesis edilmek suretiyle 04.06.1998 tarihinde 5.603.77 TL bedelle H…
…. B…
….. ve F…
…… San. A.Ş"ye satılmıştır. Daha sonra T…
……"a intikal eden taşınmaz BDDK"nun 20.09.2002 tarihli yazısı gereği davalı TMSF adına 10.10.2002 tarihinde tescil edilmiştir. Satış sözleşmesinde gerialım hakkının kullanılacağı süre ve gerialım bedeli gösterilmemiştir. Davacı 10.10.2007 tarihinde açtığı dava ile tapuda gösterilen satış bedeli üzerinden geri alım hakkının tanınmasını istemiştir. Görüldüğü üzere satış sözleşmesi tarihi ile dava tarihi arasında on yıla yakın süre geçmiştir.
Yukarda açıklandığı üzere bu durumda gerialım bedelinin, taşınmazın dava tarihinde belirlenecek değeri olması gerekir. Yargılama sırasında mahkemece yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu da taşınmazın değeri 5.931.038.95 TL olarak belirlenmiş ise de, bilirkişi raporuna itiraz edilmesi üzerine satış bedelinin güncelleştirilmesine yönelik alınan bilirkişi raporlarında belirtilen 68.891.01 TL üzerinden gerialım hakkının tanınmasına karar vermiştir. Oysa mahkemenin yapacağı iş, gerialım hakkının kullanıldığı tarihteki taşınmazın değerini belirleyerek, bu bedel üzerinden gerialım hakkının kullanılmasına imkan vermekten ibarettir. Yargılamada bu konuda bilirkişi incelemesi yapılmışsa da sadece bir inşaat mühendisinden alınan rapora itiraz edilmiştir. Bu durumda mahkemenin bilirkişi raporuna itirazları karşılayacak şekilde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaparak dava tarihi itibariyle taşınmazın değerini belirleyip, bu bedel üzerinden gerialım bedelinin depo edilmesi için davacıya süre ve olanak tanıyarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına takdir olunan 900.-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 27.03.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için destek@ictihatlar.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.
