Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava Türü : İşe iade

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı, dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davacının asıl işverenler .... ile ..."nın alt işvereni .... nezdinde ..... yol yapım işinde gece bekçisi olarak çalıştığını, işine hiçbir gerekçe gösterilmeksizin son verildiğini belirterek feshin geçersizliğine davacının işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı .... vekili, davacı ile belirli süreli iş sözleşmesi yapanın diğer davalı ... ile .... olduğunu, idareye davalı sıfatıyla dava açılmasının hukuken mümkün olmadığını ve davanın öncelikle husumet bakımından reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak husumet itirazında bulunmuştur.
Davalı ... .... vekili, davacının davalı şirkette hiçbir çalışmasının bulunmadığını,....."nın ayrı bir işveren olduğunu, bu ortaklığın ayrı bir tüzel kişiliği bulunduğu için husumet yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... .... vekili, davacının davalı şirkette hiçbir çalışmasının bulunmadığını, ....."nın ayrı bir işveren olduğunu, bu ortaklığın ayrı bir tüzel kişiliği bulunduğu için husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı .... vekili, işe iade davası koşullarının oluşmadığını, davacının iş akdinin işyerinin gerekleri nedeniyle feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, .... ile .... arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu, ...."nin ise....ından işin yapımını üstlenen yüklenici firma olduğu, davacının .... hizmetinde çalıştığı, davacının iş akdinin .... tarafından feshedildiği, feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğünün işverene ait olduğu, işverenin bunu ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının ...."ne işe iadesine, işe iadenin maddi sonuçlarından davalıların sorumlu tutulmalarına karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 2/6 maddesi uyarınca, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. Keza aynı maddenin 7. fıkrasına göre de “Asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle hakları kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. Aksi halde ve genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılarak işlem görürler.”
Asıl işveren ve alt asıl işveren arasındaki sözleşmenin muvazaalı olması halinde, asıl işveren başlangıçtan beri gerçek işveren olduğundan, feshin geçersizliği ve işe iade davasının tarafı asıl işveren olmalıdır.
Feshin geçersizliği ve işe iade davasının alt ve asıl işveren ilişkisinde, her iki işverene birlikte açılması ve muvazaa bulunmaması halinde ise, davacı işçi alt işveren işçisi olup, iş sözleşmesi alt işveren tarafından feshedildiğinden, feshin geçersizliği ve işe iade yükümlülüğü alt işverenindir. Asıl işverenin iş ilişkisinde sözleşmenin taraf sıfatı bulunmadığından, asıl işverenin işe iade yönünde bir yükümlülüğünden söz edilemez. Asıl işverenin işe iade kararı sonrası işçinin işe başlamak için başvurması ve alt işverenin işe almamasından kaynaklanan işe başlatmama tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süre ücretinden yukarda belirtilen hüküm nedeni ile alt işverenle birlikte sorumluluğu vardır.
4857 sayılı Kanun"un 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hak edişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, kanundan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir.
Somut olayda feshin geçerli nedene dayandığı davalı şirketlerce ispat edilemediğinden davacının işe iadesine karar verilmiş olması isabetli olup davalı şirketlerin temyiz itirazları yerinde değildir. .... davacının çalışmış olduğu .... arası yolu inşaatını anahtar teslim usulü ile davalı ..ğı"na ihale etmiş olup, .... ihale makamıdır. SGK kayıtlarında ...."nden ihaleyi alan .... da asıl işverendir. Davalı ...ı tarafından ihale ile alınan bir kısım işlerin ise taşeronluk sözleşmesi ile ...."ne yaptırıldığı ve ...."nin ...."nın alt işvereni olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, davalı .... hakkında açılan davanın husumetten reddi ile, davacının fiilen çalıştığı ...."ne işe iade edilmesi, ...."nın ise tazminatlardan .... Şirketi ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasına karar verilmesi gerekirken davalı ...."nün asıl işveren olduğu ve işe iade kararının maddi sonuçlarından sorumlu tutulması hatalı olup davalı ...."nün temyizi bu nedenle yerindedir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3.maddesi uyarınca mahkeme kararı bozularak ortadan kaldırılmış ve Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1.Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, 2.Davacının davasının KISMEN KABULÜ İLE; davacının davalı .... aleyhine açtığı işe iade davasının husumet yokluğu nedeni ile REDDİNE,
3.Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının .... işyerine İŞE İADESİNE,
4.Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı .... tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminatın davalı .... ve davalı ..."ndan müştereken ve müteselsilen sorumlu olmak kaydı ile davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren 4 aylık brüt ücret tutarında BELİRLENMESİNE,
5.Davacı işçinin işe iadesi için davalı ...."ne süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalı .... ve davalı ..."ndan müştereken ve müteselsilen tahsilinin GEREKTİĞİNE,
6.Alınması gereken 27.70 TL harçtan, peşin alınan 25.20 TL harcın tenzili ile bakiye 2.50 TL"nin davalı .... ve davalı ..."ndan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazine"ye gelir kaydına,
7.Davacının yapmış olduğu 320,75 TL yargılama giderinin davalı .... ve davalı ..."ndan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
8.Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT."ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalı .... ve davalı ..."ndan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
9.Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT."ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ...."ne verilmesine,
10.Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
11.Aşağıda yazılı temyiz harcının davalı şirketlere yükletilmesine, 20.04.2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.