20. Hukuk Dairesi 2013/2577 E. , 2013/6698 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, yörede 2008 yılında yapılan genel arazi kadastrosu çalışmalarında mera olarak tesbit edilen 104 ada 62 sayılı parselin, miras ve kazanmayı sağlayan eklemeli zilyetlik nedeniyle tapu kaydının iptaliyle adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüyle ... Köyünde bulunan ve bilirkişi raporunda 104 ada 62 sayılı parselin ifrazından meydana geldiği bildirilen; 104 ada 1 nolu parselin içinde kaldığı belirtilen ve krokide dış sınırları kırmızı kalemle boyalı (A) harfi ile gösterilen 2999.70 m2"lik, 104 ada 326 nolu parselin içinde kaldığı belirtilen ve krokide dış sınırları sarı kalemle boyalı (B) harfi ile gösterilen 5185.30 m2"lik ve 104 ada 329 sayılı parselin içinde kalan ve krokide dış sınırları mavi kalemle boyalı (C) harfi ile gösterilen 946,80 m2"lik taşınmazların Maliye Hazinesi adına olan tapusunun iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya dair istemin reddine karar verilmiş, hüküm davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Dava tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yerde orman kadastrosu, 3402 sayılı Kanunun 5304 sayılı Kanun ile değişik hükümlerine göre yapılmıştır.
Her nekadar; mahkemece, davacının davasının kısmen kabulüne karar verilmiş, 104 ada 1 sayılı parselin (A) bölümü, 104 ada 326 sayılı parselin (B) bölümü ve 329 sayılı parselin (C) bölümünün tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tescillerine karar verilmiş ise de, 104 ada 1 parsel sayılı taşınmaz, tapuda orman niteliği ile Hazine adına kayıtlıdır. 104 ada 329 parsel sayılı taşınmaz ise, 104 ada 62 sayılı mera parselinden ifraz edilen mera parselidir.
Kural olarak; davacı sıfatı (aktif husumet ehliyeti), hakkın malikine; davalı sıfatı (pasif husumet ehliyeti) ise, o hakka uymakla yükümlü olan kişiye aittir. Gayrimenkul mülkiyetine ilişkin davalarda, davalı sıfatı, dava tarihinde taşınmaz maliki olan kişiye (tapu sicilinde malik olarak yazılı olan kişiye) aittir. Husumet konusu, kamu düzenine ilişkin olup; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 116. maddesinde yer alan ilk itirazlardan olmadığından, davanın her safhasında ortaya atılabilir ve mahkemece de doğrudan doğruya (re’sen) (karşı tarafın, bu yollu bir savunmanın yapılmasına rızası olup olmadığına bakılmaksızın) incelenerek gözönünde tutulur.
Ormanların mülkiyeti Hazineye, kullanım hakkı ise Orman Genel Müdürlüğüne ait olduğundan, aralarında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Yine, meraların kullanma hakkı, sınırları içinde bulunduğu köye; mülkiyet hakkı, Hazineye ait olduğundan, mera nitelikli taşınmazlar yönünden Köy Tüzel Kişiliğinin zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Bu hususlar, mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurularak, öncelikle, Orman Yönetimi ve çekişmeli
taşınmazların bulunduğu köy tüzel kişiliği davaya dahil ettirilerek taraf teşkili sağlanmalı, ondan sonra işin esası hakkında tarafların delilleri toplanıp araştırma yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
Kabule göre de, çekişmeli taşınmazlar mera ve orman niteliğinde tesbit ve tescil gördüklerinden usûlünce orman ve mera araştırması yapılmayarak, taşınmazların orman ya da mera niteliğinde olup olmadığının belirlenmemiş olması da doğru değildir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı Hazine"nin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 13/06/2013 günü oy birliği ile karar verildi.
