17. Hukuk Dairesi 2015/4516 E. , 2015/14320 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk Mahkemesi
BİRLEŞTİRİLEN DAVA
MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki ... davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın açılmamış sayılmasına dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... ve davalılar... ile ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalılara ait ve yönetimlerindeki aracın sebebiyet verdiği kazada müvekkili ... Şeröz"e ait ticari minibüsün hasarlandığını, tespit raporuna göre pert olduğunu, ... indiriminden sonra 15.500 TL zarar kaldığını, ayrıca aracın 5 aydır yolcu taşıma işi yapamadığını, aylık 1.000 TL"sından 5.000 TL kazanç kaybı olduğunu, aracın sürücüsü ... ile araçta yolcu olan ..."ın yaralandıklarını, manevi zararlarının olduğunu belirterek 20.500 TL maddi ...ın davalılardan müteselsilen tahsili ile müvekkili ..."ye ödenmesine, müvekkili ... için 5.000 TL, ... için 10.000 TL manevi ...ın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar... ve ... vekili kusuru, ... miktarlarını kabul etmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... ... A.Ş vekili, aracın dava dışı .... A.Ş"ne 4 yıllığına 22.10.2003 tarihli noterde düzenlenen finansal kiralama sözleşmesi ile kiralandığını, işleten sıfatı ve sorumluluklarının olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Bu dosya üzerinde birleştirilen ... 5.Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/234-347 sayılı dava dosyasında davacı ...
... vekili tarafından davalı ... aleyhine aynı olay sebebiyle 2.000 TL maddi, 6.000 TL manevi ... davası açılmış; davacı vekili 17.3.2014 tarihli oturumda davayı takip etmediğini beyan etmiştir.
Mahkemece, asıl dava yönünden, davalı ... ... A.Ş hakkında açılan davanın husumet nedeniyle reddine, davacı ..."ün davasının kabulü ile 15.500 TL hasar, 5.000 TL kazanç kaybı toplamı 20.500 TL"nın diğer davalılar ..., ... ve... ..."dan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı ..."ın davasının kısmen kabulü ile 4.000 TL manevi ...ın, davacı ... Kalamaş"ın davasının kısmen kabulü ile 8.000 TL manevi ...ın davalılar ...,... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile adı geçen davacılara verilmesine, birleştirilen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş; hüküm, davalı ... ve davalılar... ile ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve manevi ...ın takdirinde BK"nun 47.maddesindeki (Yeni BK.56 md) özel haller dikkate alınarak hak ve mesafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına, davanın zamanaşımı süresi içinde açılmış bulunmasına, davacı tarafın talebi doğrultusunda davalıların ...tan müştereken ve müteselsilen sorumlu olmalarına göre davalı ... ile davalılar ... ve... ... vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, ... kazasından kaynaklanan maddi ve manevi ... istemine ilişkindir. Davacı ... vekili, müvekkiline ait ticari aracın tespit bilirkişi raporuna göre pert olduğunu, 22.250 TL araç bedelinden 6.750 TL ... indirimi yapıldıktan sonra bakiye 15.500 TL araç hasarı ile ticari minibüsün kaza tarihinden dava tarihine kadar 5 aylık süre içinde çalıştırılamaması sebebiyle aylık 1.000 TL"sından 5.000 TL kazanç kaybı oluştuğunu belirterek toplam 20.500 TL"nın davalılardan tahsili ile adı geçen müvekkiline ödenmesini talep etmiştir.
Davalılar ... miktarını kabul etmediklerini savunmuşlardır. Tek taraflı olarak yaptırılan tespit raporu onu açıkça kabul etmeyen davalıları bağlamaz. Mahkemece araçta meydana gelen hasar yönünden inceleme yapılmadan tespit raporuna göre dava kabul edilmiştir.
Yine davacı ..."ye ait aracın ... Kooperatifinde çalıştığı ileri sürülmüş, dosyaya bir adet yolcu bileti sunulmuş ise de, aracın kooperatifte çalışıp çalışmadığı, servis taşımacılığı mı, yolcu taşımacılığı mı yaptığı hususları araştırılmamış, davacı ..."nin taşımacılık yaptığına dair ticari defter, belge ve kayıtları ile vergi dairesi maliye gibi kurumlardan aylık net gelirinin ne kadar olduğu hususlarında inceleme yapılmamıştır. ... Kooperatifince verilen cevapta, aracın okul servisinde kullanılması halinde aylık net 1.630 TL, ...-... yolcu taşımacılığı işinde kullanılması halinde aylık net 2.160 TL kazancı olacağı belirtilmiş; mahkemece ...-... yolcu taşımacılığı işinde kullanılması durumunda belirtilen kazanç kaybı esas alınmış, taleple bağlı kalınarak 5.000 TL kazanç kaybı yönünden dava kabul edilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Onarım masrafları, aracın riziko tarihindeki değerini aşar ya da taşıt onarım kabul etmez ise taşıt tam hasara uğramış sayılır. Bu durumda konusunda uzman bilirkişiden alınacak rapor ile aracın kaza tarihindeki 2.el piyasa rayiç değeri ile ... değeri arasındaki fark davacının zararı olur.
Aracın onarımının mümkün ve ekonomik olması halinde, bilirkişice makul tamir süresi belirlenerek bu süre için davacının tespit edilen net kazanç kaybına hükmedilir. Aracın pertinin ekonomik ve uygun olması halinde ise aynı özellikte yeni araç alınması için gerekli süre belirlenir ve bu süre için kazanç kaybına hükmedilir.
Bu durumda mahkemece, öncelikle davacı ..."ye ait aracın ... Kooperatifinde (olay tarihi itibariyle) çalışıp çalışmadığı, çalışıyorsa servis mi, yolcu taşımacılığı mı yaptığı hususlarının davacı ile ilgili kooperatiften sorularak bununla ilgili belge ve bilgilerin getirlmesi, yine davacının taşımacılık yaptığına ilişkin ticari defter, vergi ve maliye kayıtlarının temin edilmesi, daha sonra konusunda uzman mali müşavir, muhasebeci vs gibi bilirkişiden bu kayıt ve belgeler üzerinde inceleme yaptırılarak davacının net kazancının tespiti hususunda denetime elverişli rapor alınması, daha sonra 26.2.2014 tarihli kusur raporunu düzenleyen uzman bilirkişiden, araçta davaya konu kaza sebebiyle meydana gelen onarım giderinin (parça bedeli, işçilik, KDV...) ve aracın onarımının ekonomik olmaması halinde olay tarihindeki 2.el piyasa rayiç değeri ile ... bedelinin tespiti hususunda, ayrıca aracın onarımı mümkün ve ekonomiksehasarın giderilmesi için makul tamir süresinin, perti uygunsa yeni araç satın alınması için gerekli sürenin tespiti hususlarında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ile davalı ... ve... ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ile davalılar ... ve... ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bu davalılar lehine BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ile ... ve... ..."a geri verilmesine 17.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.