13. Hukuk Dairesi 2012/18696 E. , 2013/16116 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı ... Şti avukatınca duruşmalı, ... avukatınca duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili avukat ... ..ve diğer davalı asil ... vekili avukat ... ile davacı vekili avukat ..."nun gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalılardan satın ve teslim aldığı 27.000 kök Alsancak F1 cinsi domates fidelerini tarlasına dikerek gerektiği gibi baktığı halde fidelerin büyüme, meyvelenme, renklenme vermeyip ürün de alamadığını, 23.8.2011 tarihinde tesbit yaptırdığını, fidelerde fungal solgunluk etmeni Fusairum Sp ve bakteriyel olarak ise Pseudomonas Sp etmeni ile bulaşık olduğu, fidelerde % 100 bulaşma ve % 100 verim kaybı yaşandığının tesbit edildiğini bildirerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalarak 57.206 TLnin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 57.206 TL nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalıların sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dosyanın incelenmesinde; davacının davalı şirketin ürettiği fideleri diğer davalıdan satın alıp tarlasına diktiği ve gerektiği gibi bakımını yaptığı halde fidelerin gelişmediği ve ürün vermemesi nedeniyle 23.8.2011 tarihinde tesbit yaptırdığı, yapılan analizler sonucu fidelerin fungal solgunluk etmeni Fusairum Sp ve bakteriyel olarak ise Pseudomonas Sp etmeni ile bulaşık olduğu, fidelerde % 100 bulaşma ve % 100 verim kaybı yaşandığının tesbit edildiği ve tesbit bilirkişisinin hesapladığı 57.206 TL zararının tahsilini
2012/18696-2013/16116
talep ettiği anlaşılmaktadır. 8.9.2011 tarihli tesbit bilirkişisinin raporunun incelenmesinde, dönüm başına 12 ton verim hesaplandığı, 9016 metrekare alandan 108.192 ton ürün alınacağı, 0, 65 TL kg fiyat ile çarpımı sonucu 70.324, 80 TL brüt zarar hesaplanmış, bundan keşif tarihinden sonra yapılacak ilaçlama, gübreleme, sulama, hasat, nakliye, kültürel işlemler vs bedeli hesaplanarak dönüm başına 1.455 TL, tarlanın tamamı için ise 13.118, 3 TL masraf hesaplanarak 57.206, 5 TL davacı zararı olduğu belirtilmiştir. Dosyada aldırılan bilirkişi raporunda ise;domatesin kg satış fiyatı 0, 55 TL olarak kabulü ile hesaplama yapılarak brüt zarar 59.507 TL bulunmuş, bundan keşiften sonra yapılan masrafların(sırık sökümü, damlama sulama borularının toplanması ve bitki artıklarını temizlenmesi işçiliği)olarak 540 TL masrafın mahsubu ile zarar 58.967 TL olarak hesaplanmıştır.Mahkemece tesbit bilirkişisi raporu esas alınarak hüküm kurulmuş ise de her iki bilirkişi raporunda maliyet hesabı eksik yapıldığı gibi domatesin kg fiyatı farklı veri esas alınarak çelişki yaratılmıştır.
Davacı, davalının hastalıklı fide vermesi nedeniyle mahrum kaldığı gelirin tazmini için eldeki davayı açmıştır.Dosya kapsamına göre hastalığın fide kökenli olduğu tesbit edildiğine göre;Bu durumda davacı üreticinin bu ürünü yetiştirmek için üretim sürecinin başından itibaren(keşiften önce-sonra ayrımı yapılmaksızın) yapacağı ya da yapmış varsayılacağı giderlerin, yöre için belirlenen resmi maliyet birim cetvellerinden de faydalanılarak hesaplanması, elde edilecek ürün bedelinden bu maliyet hesabı sonucu çıkan rakamın ve yapmayarak tasarruf ettiği giderlerin mahsubu gerekir.Yine, dava konusu mahsülün hasat dönemi itibarıyla ortalama satış fiyatı da araştırılarak yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılıp az yukarıda izah edilen esaslar dahilinde, çelişkiyi giderir, taraf ve yargı denetimine açık bilirkişi raporu alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenle davalıların sair temyiz itirazlarının reddine, 2.bentte açıklanan nedenle kararın davalılar yararına BOZULMASINA, 990,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalılara ödenmesine, peşin alınan 856.75 TL. temyiz harcının istek halinde Şti"nden ve yine peşin alınan 849.55 TL temyiz harcın istek halinde ..."a iadesine, HUMK’nun 440/III-2 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 13.6.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.