10. Hukuk Dairesi 2015/5252 E. , 2015/5923 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı kurum ve davalı....... (eski unvan....) avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ......... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece verilen ilk kararın, Dairemizin 10.12.2013 tarih, 2013/4911 Esas-2013/24026 Karar sayılı ilâmı ile bozulmasına karar verilmiş olup, Mahkemece bozmaya uyulmasına karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
1-Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usûlî kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince de, sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usûlî kazanılmış hakka aykırı bir şekilde ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usûlî kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usûlî kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki KURU, Usûlî Müktesep Hak (Usûle İlişkin Kazanılmış Hak), Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 Ankara, 1974, sayfa 395 vd.)
Davacı kurum, 11.03.2009 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu yaralanan sigortalıya bağlanan gelir ve yapılan masraflardan oluşan kurum zararının rücûan tazminini
talep etmiş olup; davanın yasal dayanakları; olay tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 5510 sayılı Yasa"nın 21/1, 76/4 ve 12/son maddeleridir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonucu verilen ilk kararda, kusuru bulunmayan davalı ......... ve .... aleyhine açılan davanın reddine, davalı.............. Nakliyat ...... ve......’nin %50 kusurlu olduğu kabul edilerek, aleyhine açılan davanın talep gibi kabulüne karar verilmiştir.
Bozma sonrası yapılan yargılama sonucunda ise, hükme esas alınan kusur raporunda, asıl işveren davalı....’nin %15, ........ Nakliyat........ve .......’nin %25 kusurlu olduğu kanaati bildirilmiştir.
Dosya kapsamına göre, davalılar arasında asıl işveren-taşeron ilişkisinin bulunduğuna yönelik Mahkeme kabulünde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne var ki, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında,....... Haf. ......... ...... ve... .......’nin %50 kusurlu olduğu kabul edilerek verilen ilk kararın, anılan davalı tarafından temyiz edilmemesi karşısında, davacı Kurum yararına oluşan usûlî kazanılmış hak durumu gözetilmeksizin, anılan şirkete %25 kusur atfeden rapora itibar edilmesi, isabetsiz bulunmuştur.
O hâlde yapılacak iş ; davaya konu olayın meydana geldiği iş kolunda, işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman bilirkişi heyetinden kusur oran ve aidiyeti yönünden, davalı........... .... ... ve ..... yönünden usûlî kazanılmış hak durumu gözetilerek, çelişkiyi giderir şekilde, kusur raporu alınarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
2-Dosya kapsamına göre, dava dilekçesine ekli peşin sermaye değerli gelir tablosu ile yargılama aşamasında dosya arasına getirtilen tablolar arasında çelişki bulunduğu belirgindir. Mahkemece, bozma sonrası yürütülen yargılamada, çelişkinin nedeni açıklığa kavuşturulmaksızın Kurumca bildirilen ilk peşin sermaye değerli gelir miktarına itibar edilmesi isabetsiz bulunmuştur.
O hâlde yapılacak iş, dosya arasında bulunan tüm tablolarda bildirilen gelir miktarları arasındaki farkın nedeni belirlendikten sonra, davaya konu iş kazası nedeniyle yaralanan sigortalıya gelire giriş tarihi itibariyle geçerli ilk peşin sermaye değerli gelir miktarı tereddütsüz belirlenip, sonucuna göre gerçek zarar tavan hesabı yapıldıktan sonra, bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddî ve hukukî esaslar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı biçimde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı kurum ve davalı ...... (eski unvan.........) avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davalı ......"ye iadesine, 30.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.