Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/8619 Esas 2022/567 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki karar Yargıtay tarafından bozulmuş olup, bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, tescil davasına konu ... İlçesi ... Mahallesinde yer alan çekişmeli taşınmazların bulunduğu mevkide orman kadastrosunun yapılıp yapılmadığının araştırılması, eski tarihli ve davadan 15-20 yıl öncesine ait memleket haritaları ve hava fotoğrafları ile varsa orman tahdit haritası üzerinde çekişmeli taşınmazların orman sayılan yerlerden olup olmadığının ve davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığının yöntemince araştırılması ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama neticesinde, çekişmeli taşınmazların orman vasfında olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; her ne kadar bozma ilamında belirtildiği şekilde, usulünce yapılan araştırma ve inceleme sonrasında çekişmeli taşınmazların eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğraflarına göre öncesinin orman sayılan yerlerden olduğu doğru olarak tespit edilmiş ise de, çekişmeli taşınmazlara ilişkin orman kadastrosu yapılıp yapılmadığı hususu belirlenmemiş, bu konudaki tereddüt giderilmemiştir. Dava konusu taşınmazlar, ... Köyü idari sınırlarında iken dosya kapsamından anlaşılamayan bir tarihte ... Köyü idari sınırları içerisine alınmıştır. Bir örneği dosyada bulunan askı mazbatasından, ... İli ... İlçesindeki ormanların kadastrosunun ve 1744 sayılı Kanun’la değişik 2. madde uygulama çalışmasının 04.10.1978 tarihinde ilan edildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, ... Köyünde 28.11.1988 tarihinde ilan edilen sınırlaması yapılmamış ormanların kadastrosu ile 2/B madde uygulama çalışması bulunmaktadır. Orman İdaresince dosyaya gönderilen 29.04.2008, 10.05.2013 ve 19.03.2015 tarihli üç ayrı müzekkere cevabında, çekişmeli taşınmazların bulunduğu sahada orman kadastrosunun yapılmadığı belirtilmiştir. Bozma ilamı öncesinde hazırlanan üç kişilik orman mühendisi bilirkişi kurulu raporunda da, çekişmeli taşınmazların bulunduğu mevkiide orman kadastrosunun yapılmadığı belirtilmiş olup, bozma ilamında, yörede kesinleşen bir tahdidin bulunup bulunmadığı noktasında tereddüt meydana gelmesi nedeniyle, bu konuda Orman İdaresinden sorulmak suretiyle detaylıca araştırma yapılması gereğine değinildiği halde Mahkemece, bu hususta bir araştırma yapılmadığı gibi, bozma ilamı sonrası dosyaya sunulan ormancı bilirkişi raporunda da, çekişmeli taşınmazların orman kadastrosuna göre orman sınırları dışında olduğu belirtilmiştir. Öte yandan, dosyada 04.10.1978 tarihinde ilan edilen orman kadastrosuna ve 2. madde uygulamasına ilişkin işe başlama, çalışma, bitirme ve sonuçlandırma tutanakları ile çekişmeli taşınmazların konumunu gösteren orijinal renkli tahdit haritası bulunmamaktadır. Çekişmeli taşınmazların bulunduğu ... Köyünün, ... Köyünden ne zaman ayrıldığı da dosyadan anlaşılamadığından, 04.10.1978 tarihinde ilan edilen ve ayrıca ... Köyünde 28.11.1988 tarihinde ilan edilen çalışmada çekişmeli taşınmazların çalışma alanı içinde kalıp kalmadığı ve kalıyorlarsa tahdit hattına göre konumları hususundaki tereddüt giderilememiş olup, bilirkişi raporunda da bu konuda net ifadeler bulunmadığı gibi, dosyada tüm tahdit evrakları da yer almadığından bu konuda denetim de yapılamamaktadır.
Bununla birlikte, hükmüne uyulan bozma ilamında, tescil davasının açıldığı tarihten 15-20 yıl önceki hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapılarak zilyetlik koşullarının araştırılması ve komşu parsel dayanaklarının keşifte uygulanması gereğine değinildiği halde, bu yönde de bir araştırma yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle ... Köyünün ... Köyünden idari olarak ne zaman ayrıldığı ilgili birimden sorulmak suretiyle saptanmalı, 04.10.1978 tarihinde ilan edilen ... İlçesindeki ormanların kadastrosu ve 2. madde uygulamasına, ... Köyünde 28.11.1988 tarihinde ilan edilen orman kadastrosu ve 2/B madde uygulamasına ve ayrıca ... köyünde orman kadastrosu yapılıp yapılmadığı sorularak, yapılmış ise tüm orman tahditlerine ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilanına ilişki tutanaklar ile taşınmazın bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının tamamı ilgili yerlerden getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı üçer kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç kişilik orman mühendisi bilirkişi kurulu, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte, orman sınır noktaları tutanak ve haritalarda yazılı mevki, yer, kişi isimleri ile açı ve mesafelere göre, orman kadastrosu tutanak ve haritalarının düzenlenmesinde kullanılan hava fotoğrafları ve memleket haritalarından yararlanılarak, değişik açı ve uzaklıklardaki en az 6-7 adet orman sınır noktası bulunup röperlenmeli, orman kadastrosu ile ilgili sınır noktaları aynı ölçeğe çevrilerek, çekişmeli taşınmazların orman kadastro çalışma alanında olup olmadığı, hangi tarihli çalışma kapsamında olduğu detaylı olarak açıklanmak suretiyle orman kadastro haritasına göre konumu genel kadastro paftası üzerinde ve aynı ya da yakın orman sınır hatlarında dava konusu edilen parseller varsa, bunların tümü birleşik harita üzerinde gösterilmeli; tutanaklardaki anlatımlar değerlendirilmeli; tutanaklarla tahdit haritası arasında çelişki bulunup bulunmadığı tespit edilerek, çelişki bulunmakta ise çekişmeli parseller yönünden tahdit tutanakları ile haritalar arasındaki çelişki tahdit tutanaklarına değer verilmek suretiyle giderilmeli; getirtilen diğer belgeler de çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların ... yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp, orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğraflarının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ölçeğine (... veya benzeri programlar kullanılarak) denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazlar, çevre parsellerle birlikte hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazların niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarının belirgin olarak görünüp görünmediği tespit edilmeli; taşınmazların üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile taşınmazların imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazların ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalı; ayrıca keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmak suretiyle, dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı ve bu yolla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli; yerel bilirkişiler ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; komşu parsellerden komisyon kararıyla orman olarak tescil harici bırakılan 7 sayılı parsel hakkında dava dışı ... tarafından benzer istemle tescil davası açıldığı anlaşıldığından, ilgili dava dosyası eldeki dosya ile birlikte değerlendirilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazların evveliyatını, ... yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; 3402 sayılı Kanun’un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği ilgili tapu müdürlüğü ve kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulmak suretiyle, aynı Kanun'un 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı ... Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış ... miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanmalı ve bundan sonra, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, çekişmeli taşınmazların öncesi orman iken kesinleşen orman kadastrosuna göre orman sınırları dışında bırakıldığının anlaşılması halnde, orman kadastrosunun kesinleştiği tarihten itibaren dava tarihine kadar 20 yıllık zilyetlik süresinin dolup dolmadığı araştırılarak ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu hususlar gözetilmeksizin, hükmüne uyulan bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmeden, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun bulunmadığından, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna aykırı olan hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 31.01.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.