Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2627 Esas 2021/465 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2627
Karar No : 2021/465

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: Danıştay Onikinci Dairesinin 04/12/2019 tarih ve E:2018/4542, K:2019/9659 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ormanlarda kanun dışı müdahalelere karşı 7/24 saat esasına göre etkin görev yapılması, bu konuda herhangi bir zaafiyete meydan verilmemesi amacıyla toplu koruma ekiplerinde görevli orman muhafaza memurlarının rotasyon uygulaması sonrasında yeni görev yerlerine taşınmadan günübirlik gidip gelmelerinin önlenmesine ilişkin “Toplu Koruma Merkezleri ve Ekipleri” konulu … tarih ve … sayılı Talimat'ın iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 04/12/2019 tarih ve E:2018/4542, K:2019/9659 sayılı kararıyla;
Davalı idare tarafından ileri sürülen süre aşımına yönelik itirazın yerinde görülmediği,
Ormanların korunmasında herhangi bir zaafiyete ve gecikmeye neden olmamak amacıyla, silahlı kolluk kuvveti sıfatını taşıyan orman muhafaza memurlarının görevli bulundukları yerlerde ikamet etmelerinin mecbur olduğu, koruma merkezlerinde orman muhafaza memurlarının ikametlerinin sağlanması için, site halinde yeterli hizmet evlerinin teminine önem ve öncelik verilerek, orman muhafaza memurlarının görevli bulundukları yerlerde ikamet etmelerinin sağlanmaya çalışıldığı,
Bu kapsamda, tesis edilen dava konusu Talimat'ın, toplu koruma ekiplerinde görevli orman muhafaza memurlarının yeni görev yerlerine taşınmadığı, mesai bitiminde görev yerlerini terk ettikleri ve görev alanı dışında ikamet ettikleri yerlere gittiklerinin tespit edilmesi üzerine orman muhafaza memurlarının görev yerlerinde ikamet etmeleri için gerekli önlemlerin alınmasına yönelik olduğu, Talimat'ın görevin ve orman muhafaza görevlisinin niteliği gereği olduğu, yerleşme ve seyahat hürriyetini engellemeye yönelik bir düzenleme olmadığı, kamu yararı ve hizmet gereklerine ve hukuka uygun olarak tesis edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı Sendika tarafından, yerleşme hürriyetinin sınırlandırılmasının yasal düzenlemelerle yapılabileceği, bahse konu düzenlemelerin daha alt düzeyde düzenleyici işlemlerle tesis edilemeyeceği, ilgili Talimat'ın Anayasa’ya aykırı olduğu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İkamet mecburiyeti” başlıklı Ek 20. maddesinin 13/02/2011 tarih ve 6111 sayılı Kanun’un 117. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı, yargılamaya konu işlemin ise herhangi bir yasal dayanağının kalmadığı, yargılamaya konu işlem ile idareye verilen takdir yetkisinin keyfi kullanıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Anayasa'nın 23. maddesinde belirtilen "Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti"nin, aynı maddenin devamında belirtilen sebeplerle yalnızca yasal düzenlemelerle sınırlandırılabileceği, alt düzenleyici işlemlerle bu hakkın sınırlandırılamayacağı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "İkamet mecburiyeti" başlıklı Ek 20. maddesinin 13/02/2011 tarih ve 6111 sayılı Kanun'un 117. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı, dolayısıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi olarak toplu koruma ekiplerinde görev yapan orman muhafaza memurlarının görev yaptıkları yerlerin dışında yerleşmelerini yasaklayan bir kanun hükmünün bulunmadığı anlaşıldığından dava konusu düzenlemenin hukuka ve üst normlara aykırı olduğu ve aksi yöndeki Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onikinci Dairesinin temyize konu 04/12/2019 tarih ve E:2018/4542, K:2019/9659 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 10/03/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY
X-Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Yerleşme ve seyahat hürriyeti" başlıklı 23. maddesinde, "Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak; Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek; Amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir. (Değişik fıkra: 7/5/2010-5982/3 md.) Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir. Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz." hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 2670 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesi ile değişik Ek 20. maddesinde, "Devlet memurlarının görev yaptıkları kurum ve hizmet birimlerinin bulunduğu yerleşme merkezlerinde (mücavir alanları dahil belediye ve köy hudutları içerisinde) ikamet etmeleri esastır. Devlet memurlarının görevini aksatmamak kayıt ve şartıyla birinci fıkrada belirlenen hudutlar dışında İkamet etmelerine mensup oldukları kurumun yetkili amirince izin verilebilir. Devlet memurları, ikamet ettikleri il hudutlarını tatillerde ancak yetkili amirin İzniyle terkedebilirler." hükmüne yer verilmiş ve bu hüküm 25/02/2011 tarih ve 27857 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun'un 117. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Yukarıda metnine yer verilen mevzuat hükmünün birlikte değerlendirilmesinden, Anayasa'nın amir hükmü uyarınca yerleşme ve seyahat hürriyetinin tahdidi olarak sayılan sebeplerle ancak kanunla sınırlanabileceği, bu yolda düzenleme getiren 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Ek 20. maddesinin, 6111 sayılı Kanun'un 117. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi olarak toplu koruma ekiplerinde görev yapan orman muhafaza memurlarının görev yaptıkları yerde ikamet etmelerini zorunlu kılan bir kanun hükmü bulunmadığı, bu nedenle dava konusu Talimat'ın üst normlara ve hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından davanın reddi yolundaki Daire kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.