MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
MÜDAHİL-İADE TALEP EDEN :...
DAVA TÜRÜ :Çocuğun Mutad Meskeni Ülkesine İade

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Çocuğun mutat meskeni ülkesine iadesine ilişkin talebin reddine dair karar, kamu adına davayı açmış olan Cumhuriyet Başsavcılığı ve iade talebinde bulunan müdahil (baba) ... tarafından temyiz edilmiştir.
Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair 1980 tarihli Lahey Sözleşmesi, koruma hakkı ihlal edilerek çocuğun mutat meskeninin bulunduğu ülkeden, diğer bir ülkeye götürülmesi veya alıkonulmasının zararlı etkilerinden uluslararası alanda korunması amacına (Söz. md. 1) yönelik olup, çocuğun derhal mutad meskeninin bulunduğu ülkeye iade edilmesini sağlamaya yönelik hükümler ihtiva etmektedir. Sözleşmeye göre, çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülkeye iade edilmesi için, önceden mutad meskeninin bulunduğu ülke makamlarından alınmış velayete veya kişisel ilişki kurma hakkına dair bir kararın varlığı gerekmediği gibi böyle bir kararın mevcut olması durumunda, bunun çocuğun haksız olarak götürüldüğü veya alıkonulduğu devlette tanınması veya tenfiz edilmesi zorunluluğu da bulunmamaktadır (Söz. md. 15). Kanuna aykırı yeri değiştirilmiş veya alıkonulan çocuğun yerinin değiştirilmesi veya alıkonulması tarihinden itibaren bir yıldan az zaman içerisinde iadesinin istenilmesi halinde çocuğun derhal geciktirilmeden iadesi gerekmektedir (Söz. md. 12/1).
Toplanan delillerden iade isteyen (baba) ...’un Türk ve Amerikan vatandaşı olduğu, davalı anne ile iadesi talep edilen çocuğun ise, Türk vatandaşı oldukları, tarafların Amerika Birleşik Devletlerinde yaşarken 17.9.2009 tarihinde evlendikleri, daha sonrasında ise yine Amerika Birleşik Devletleri mahkemesinin 2.7.2013 tarihinde kesinleşen mahkeme kararı ile de boşandıkları, tarafların müşterek çocukları 4.10.2010 doğumlu ...’nın velayetinin de babasına verildiği, ancak yabancı ülkede yapılan evlilik Türkiye Cumhuriyeti nüfus kayıtlarına tescil edilmediği gibi, boşanmaya dair yabancı mahkeme kararının ülkemizde tanınmasına dair karar verilmediği anlaşılmıştır. 5718 sayılı MÖHUK mad. 13/2 maddesi uyarınca evlenmenin şekli yapıldığı ülke hukukunun kurallarına tabidir.
Evlenme yönetmeliğinin 11. maddesinde de yurt dışında bulundukları ülkenin evlendirmeye yetkili makamları huzurunda kişilerin evlenebileceği, bu evliliğin Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına aykırı olmadıkça geçerli olacağı düzenlenmiştir. Yabancı bir ülkede hukuken geçerli olarak yapılan bir evliliğin ülkemizde nüfus kayıtlarına işlenmesi idari bir işlem olup, evliliğin geçerliliğine etkili değildir. Tarafların boşanmalarına dair yabancı mahkeme kararının ülkemizde mahkemece tanınmasına karar verilmediğine göre, taraflar arasındaki evlilik Türk hukuku karşısında halen mevcut olup, devam etmektedir. Devam eden bir evlilikte ise, eşler velayeti birlikte kullanırlar (TMK.336/1.md). 5.1.2013 tarihinde davalı annenin müşterek çocuk 04.10.2010 doğumlu ...’yı geçimsizlik üzere alıp ülkemize getirmesinden önce, taraflarla birlikte çocuğun da yaşadığı ülke olan Amerika Birleşik Devletlerinin çocuğun mutat meskeni ülkesi olduğunda bir ihtilaf yoktur. Davalı annenin babanın velayet hakkını ihlal ederek müşterek çocuğu mutat meskeni ülkesinden izinsiz olarak getirip alıkoyduğu, iade talebinde bulunan babanın çocuğun haksız olarak alıkonulma tarihinden itibaren yetkili makamlara 1 yıllık yasal süre içinde başvurduğu ve çocuğun iadesi halinde çocuk için muhtemel maddi ya da manevi bir tehlikenin varlığı da ispat edilemediğine göre, davanın kabulü ile çocuğun mutat meskeni ülkesine iadesine karar verilmesi gerekirken, mahkemece tarafların evliliğinin nüfusa tescil edilmemiş olması sebebiyle annenin evlililk dışı doğum nedeniyle velayet hakkına sahip olduğu, babanın velayet hakkının ihlal edilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.17.11.2014(Pzt.)