16. Hukuk Dairesi 2017/4107 E. , 2020/4861 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "dava konusu taşınmazın tescil harici bırakılma nedeninin sorulması, civar parsellerin tesisinden itibaren kayıtlarının ve dayanak belgelerinin getirtilmesi, dava konusu yere ilişkin kadastral pafta örneği, memleket haritası (1/25000 ve 1/5000 ölçekli haritalar), 1/5000 ölçekli standart topoğrafik fotogrametrik harita ile imar-ihya öncesi ve sonrası evreleri kapsayacak şekilde dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıllık üç ayrı evreye ait hava fotoğraflarıyla stereoskopik inceleme için model oluşturacak ardışık ve bindirmeli iki hava fotoğrafı ve varsa en eski uydu fotoğraflarının temin edilmesi, mahallinde yeniden keşif yapılarak, jeodezi veya fotogrametri mühendisi ile Ziraat Fakültelerinin Toprak Bölümü Öğretim Üyelerinden seçilecek üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın imar-ihya öncesi niteliği ile imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp, hangi tarihte tamamlandığının, zilyetliğin başlangıcının ve sürdürülüş biçiminin kuşkuya yer bırakmayacak biçimde saptanması, çekişmeli taşınmazın kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla hava fotoğraflarına aktarılması, ayrıca son uydu fotoğrafındaki konumunun da gösterilmesi, harita mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmaza en yakın kadastro parselleri ile irtibatını gösterecek şekilde kroki ve rapor aldırılması, tanık ve yerel bilirkişi ifadelerinin bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, öte yandan karar tarihinden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa uyarınca ... ve ... adına duruşma gün ve saati tebliğ edilerek taraf koşulunun sağlanması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 16.03.2016 tarihli rapor ve eki krokilerinde gösterilen 1.652,83 metrekare yüzölçümlü alanın davacı adına tarla vasfı ile tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümünde davacı lehine imar-ihya ve zilyetlik yoluyla kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiştir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Ne var ki, bozma ilamına uyulmasına rağmen tescili istenen yer hakkında kadastro sonrası tapu kaydı oluşup oluşmadığı sorulmamış, dava konusu taşınmazın taşlık, çalılık vasfı ile tescil harici bırakıldığı, imar-ihyayı gerektiren yerlerden olduğu ve bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafı olduğu halde hava fotoğraflarından yeterince ve yöntemine uygun şekilde yararlanılmamış, hava fotoğrafı incelemesinde yalnızca dava konusu taşınmazın yerinin işaretlenmesiyle yetinilmiş, dosya içerisindeki taşınmaza ait fotoğraflarda eve giden yolun sol tarafında bulunan alanda herhangi bir tarımsal faaliyet olmadığı görülmesine rağmen bu alanın ne olarak kullanıldığı açıklığa kavuşturulmamış, komşu taşınmazlara ait vergi kayıtları getirtilerek mahalli bilirkişi ve tanık beyanları bu kayıtlarla denetlenmemiş söz konusu kayıtların taşınmaz yönünü ne gösterdikleri üzerinde durulmadan, taşınmazın öncesinin tarım arazisi olup olmadığı ve zilyetlikle iktisap şartlarının taşınmazın tamamı üzerinde gerçekleşip gerçekleşmediği yeterince araştırılmaksızın karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilamının gerekleri göz önüne alınarak, teknik bilirkişilerin rapor ve krokisi eklenmek suretiyle, hakkında kabul kararı verilen taşınmaz bölümünün tapuda kayıtlı bulunan yerlerden olup olmadığının anlaşılması ve çifte tapunun oluşumunun önlenmesi için durum Tapu Müdürlüğü’nden sorulmalı, dava konusu taşınmaz bölümü ile çevresi ve komşu parselleri gösterir birleşik pafta Kadastro Müdürlüğü’nden istenerek, birleşik bu pafta üzerinden belirlenecek komşu parsellere ait kadastro tutanakları ile kadastro sırasında bu parsellere revizyon gören tapu ve vergi kayıtları ilgili yerlerden getirtilmeli dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte, taşlık olarak kadastro harici bırakılan yere ev yapmanın imar-ihya anlamına gelmeyeceği ancak önceki keşifte dava konusu taşınmazın bahçe olarak kullanıldığının belirtildiği dikkate alınarak, dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kullanımın 20 yıla ulaşıp ulaşmadığı, taşınmazın kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar- ihyanın ne zaman başlayıp tamamlandığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar ne şekilde kullanıldığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; komşu parsellerin dayanak kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne şekilde okuduğu belirlenmeli; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden hava fotoğraflarının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümün sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazda sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin eksik araştırma ve incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.