Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/9455 Esas 2022/597 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil, Tapu İptali Ve Tescil Olmadığı Takdirde Mülkiyet Tespiti

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü.:
K A R A R
Davacılar vekili; davacıların ...mirasçıları olduğunu, dilekçeye ekli krokide A ve B harfleriyle gösterilen tescil harici; 263 parsel içinde yer alan A harfli 4.560 m2, 264 parsel içinde yer alan A harfli 9.685 m2, 264 ve 568 parsellerle bitişik A harfli tapulama harici 2.544 m2 ve 263, 264, 590 parsellerle bitişik B harfli tapulama harici 1.267 m2, 268 parsel içersindeki A harfli 7.164 m2, 613 parseli çevreleyen A harfli tapulama harici 9914 m2 alanlara isabet eden toplam 35.234 m2 olan parsellere ayrıca tapulama harici bırakılan ve devletin hüküm ve tasarrufu altında sayılan yerlere kısmen yahut tamamen tekabül eden taşınmaz mülkiyeti olduğunu, davacıların miras bırakanı ve davacıların kadimden beri en az 35-40 yıldır imar ihya ederek zilyetliklerini sürdürdüklerini, ev ve bahçelerinin bulunduğu yerde inceleme yapıldığında gerek kazandırıcı zamanaşımı gerekse imar ihya ile iyiniyetli iktisaplarının belirleneceğini, daha önce açılan ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/296 Esas sayılı dosyanın ise süresinde gider avansı yatırılmadığından reddedildiğini, bu dava dosyasının içeriğini tekrarla taşınmazların davacılar adına tescilini, bu talep yerinde görülmezse davacıların mülkiyetlerinin tespitini talep etmiştir.
Mahkemece ilk kararda; davanın kısmen kabul kısmen reddine;
a) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide sarı renkle gösterilen 1 numaralı 2.627,33 m2'lik kısmın 187 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline,
b) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide kırmızı renkle gösterilen 3 numaralı 1.254,38 m2'lik kısmın 187 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline,
c) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide sarı renkle gösterilen 4 numaralı 4.559,98 m2'lik kısmın 187 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline,
d) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide sarı renkle gösterilen 5 numaralı 7.159,07 m2'lik kısmın 187 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline,
e) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide sarı renkle gösterilen 6 numaralı 9.962,65 m2'lik kısmın 177 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline, davacı tarafın 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi raporunda ve ekindeki krokide mavi renkle gösterilen 2 nolu kısım açısından açılan davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davalı Hazine vekilinin temyizi üzerine ... tarafından bozulmuştur. Bozma ilamında özetle "263 ve 268 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin davanın hak düşürücü süre yönünden reddine karar verilmesi, fen bilirkişi tarafından düzenlenen 20.04.2013 tarihli rapor ve krokide 1, 3 ve 6 rakamları ile işaretlenen tescil dışı taşınmazlar yönünden ise davanın konusu 4721 sayılı Medenî Kanun'un 713/4. maddesi uyarınca gazeteyle bir defa, taşınmazın bulunduğu yerde uygun araç ve aralıklarla en az üç defa ilân edilmedi, adlarına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile eklemeli zilyet yönünden aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden zilyetliğe dayalı olarak tesbit ve tescil edilen taşınmaz olup olmadığının, varsa cinsi, parsel numaraları ve miktarı, tapu ve kadastro müdürlüklerinden ve yine, aynı kişiler tarafından açılan tescil davası olup olmadığının hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüklerinden ayrı ayrı sorularak 3402 sayılı Kanun'un 14/1. maddesinde yazılı 40 ve 100 dönüm kısıtlama araştırmasının aynı maddenin 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen ikinci fıkrası hükümlerine göre yapılması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda ise davanın kısmen kabul kısmen reddi ile;
a) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide sarı renkle gösterilen 1 numaralı 2.627,33 m2'lik kısmın 187 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline,
b) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide kırmızı renkle gösterilen 3 numaralı 1.254,38 m2'lik kısmın 187 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline,
c) ... İli ... İlçesi ... Köyü ... mevkiinde bulunan ve 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi ...'ın rapor ve ekindeki krokide sarı renkle gösterilen 6 numaralı 9.962,65 m2'lik kısmın 177 adaya son parsel numarası verilerek davacılar adına eşit hisse ile tapuda kayıt ve tesciline, davanın 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi raporunda 187 ada 19 (eski 263 parsel) numaralı parsel içerisinde kalan 4 numara ile gösterilen kısım ile 187 ada 18 parsel (eski 268 parsel) içerisinde kalan 5 numara ile gösterilen kısımlar yönünden hak düşürücü sürede açılmadığından reddine, 20.04.2013 tarihli fen bilirkişisi raporunda ve ekindeki krokide 2 numaralı kısım açısından açılan davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK'nin 713. maddesi uyarınca açılan tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
6100 sayılı HMK'nin 50. maddesinde medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın davada taraf ehliyetine de sahip olacağı, 51. maddesinde dava ehliyetinin medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirleneceği, 114/d maddesinde ise taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115. madde uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı belirtilmektedir.
4721 sayılı TMK'nin 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde de tüzel kişiliğin kazanılması, hak ehliyeti ile fiil ehliyeti ve bunun kullanılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
442 sayılı Köy Kanunu’nun 37/7. maddesi uyarınca da köy tüzel kişiliği adına dava açmak ve açılan davayı takip yetkisi köy muhtarına aittir. Köy muhtarının hukukî bir engelinin çıkması durumunda bu yetki aynı Kanun'un 33/b maddesine göre köy derneğinin seçeceği temsilciye tanınmıştır.
Ancak, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanun'un 1. maddesi gereğince;
1. Aydın, ..., ..., ..., ..., ..., ..., Mardin, ..., ..., ..., ..., ... ve ... İllerinde, sınırları İl mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu İllerin İl Belediyeleri Büyükşehir Belediyesine dönüştürülmüştür.
2. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... Büyükşehir Belediyelerinin sınırları il mülkî sınırlarıdır.
3. Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülkî sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.
Aynı Kanun'un geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrasında; "1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan Belediye ve Köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları İlçe Belediyesi taraf olur" hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm Kanun'un "Yürürlük" başlıklı 36. maddesi uyarınca ilk Mahalli İdareler genel seçiminin yapıldığı 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Somut olaya gelince; davalı ... Köy tüzel kişiliğinin, 6360 sayılı Kanun'un yukarıda belirtilen hükümleri gereğince tüzel kişiliği kaldırıldığından Mahkemece yargılama sırasında sadece bağlı olduğu ilçe belediyesinin katılımı sağlanarak dava görülmüşse de aynı Kanun'la Büyükşehir Belediyesi sınırları İl mülkî sınırları olarak belirlendiğinden ... Büyükşehir Belediyesinin de davada taraf olacağı dikkate alındığında 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrası gereğince işlem yapılması için kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre bu aşamada sair hususların incelenmesine yer olmadığına, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince ... ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine 01.02.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.