Danıştay 2. Daire 2021/4524 Esas 2021/531 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4524
Karar No : 2021/531

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … mirasçısı …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesi'nin 20/05/2014 günlü, E:2011/8072, K:2014/3170 sayılı bozma kararına uyularak … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, davalı idare tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : … Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketi hakkında karşılıksız çek keşide etmek suçundan dolayı verilen 12.000,00 TL adli para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ve şirket müdürü olduğundan bahisle davacıya tebliğ edilen … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; Uyuşmazlıkta, … Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketine verilen 12.000,00 TL adli para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin, kanuni temsilci sıfatının bulunduğu ispat edilemeyen davacıya tebliğ edildiği ancak davacının borçlu şirketteki hissesini ve kanuni temsilcilik sıfatını devretmiş olduğu ve bu hususun 12/07/2002 tarih ve 5590 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlandığı, bu sebeple dava konusu işlemde hukuki isabet bulunmadığı gerekçesi ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İdari işlemin usul ve yasaya uygun olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi'nce, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'nun 55. maddesinde; kamu alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içerisinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları hususunda bir ödeme emri tebliğ olunacağı, 58. maddesinde ise; kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği ya da zaman aşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içerisinde dava açabileceği hükmü yer almaktadır.
6183 sayılı Kanun'un mükerrer 35. maddesinde, "Tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenlerin şahsi mal varlıklarından bu Kanun hükümlerine göre tahsil edilir." kuralı yer almaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının ''Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar'' başlıklı 38'inci maddesinin 7'nci fıkrasında ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 20'nci maddesinde kurala bağlanan, ''ceza sorumluluğunun şahsiliği'' ilkesi, herkesin kendi fiilinden sorumlu tutulmasını, cezanın yalnız, suçu işleyenlerle iştirak edenlere verilmesini, suça katkısı bulunmayanlara ceza sorumluluğu yükletilemeyeceğini ifade etmektedir. Ceza Hukukunun temel ilkelerinden biri olan bu ilkenin idari para cezaları için de geçerli olduğu konusunda kuşku bulunmamaktadır.
Dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesinden; davaya konu edilen ödeme emrinin şirket adına düzenlendiği, davacıya tebliğ edildiği ve davacının haciz baskısı altında bırakıldığı anlaşılmıştır.
Davacının, şirketteki hissesini 21/05/2002 tarihinde hisse devri sözleşmesi ile devrettiği, devir işleminin 12/07/2002 tarih ve 5590 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlandığı, şirketin ortağı veya kanuni temsilcisi olmadığı görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu ödeme emrinin davacının ortağı veya kanuni temsilcisi olmadığı … Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketi adına olduğu, ödeme emrinin davacıya tebliğ edilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin varlığına bağlıdır.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dava, karşılıksız çek keşide etmek suçundan dolayı verilen 12.000,00 TL adli para cezasının tahsili amacıyla … Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketi adına düzenlenen ve şirket müdürü olduğundan bahisle davacıya tebliğ edilen ödeme emrinin iptali isteğiyle açılmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'nun 55. maddesinde; kamu alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içerisinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları hususunda bir ödeme emri tebliğ olunacağı, 58. maddesinde; kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği ya da zaman aşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içerisinde dava açabileceği hükme bağlanmış, mükerrer 35. maddede ise, tüzel kişilerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacaklarının, kanuni temsilcilerin şahsi mal varlıklarından tahsil edileceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlıkta, … Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketine verilen 12.000,00 TL adli para cezasının tahsili amacıyla anılan şirket adına düzenlenen ödeme emri, amme alacağının anılan şirketten tahsili amacıyla düzenlenmiş olup, henüz "tüzel kişinin mal varlığından tahsil edilememe" hali oluşmamıştır.
Dolayısıyla, dava konusu edilen ödeme emrinin, şirket adına açılacak davada ve yukarıda aktarılan 6183 sayılı sayılı Yasanın 58. madde kapsamındaki iddiaların incelenmesi suretiyle yargısal denetiminin yapılacağı açıktır.
Bu aşamada, amme borçlusu tüzel kişiden cebren tahsil sürecini yürüten davalı idarece, davacı adına herhangi bir işlem tesis edilmediği göz önüne alındığında, davacının işbu davayı açmakta hukuken korunacak meşru ve güncel bir menfaatinin bulunmadığı, şirket adına düzenlenen dava konusu ödeme emrinin davacı yönünden herhangi bir haciz baskısı da oluşturamayacağı, bu itibarla davanın ehliyet yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Öte yandan, temyize konu Mahkeme kararıyla; … Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketi adına düzenlenen ödeme emrinin, kanuni temsilci sıfatı bulunmayan davacıya tebliğ edilmesinin hukuka aykırı olduğu tesbitine yer verilmiş, sonrasında da dava konusu ödeme emrinin iptaline karar verilmiş ise de, tebliğ işleminin geçersizliğinden hareketle, tebliğ edilen ödeme emrinin hukuka aykırılığına hükmetmenin hukuki dayanağı yoktur.
Kaldı ki, bu yöntem; amme alacağının tüzel kişiden tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin, yetkili olmadığı kabul edilen bir kişi tarafından açılacak dava sonucunda hukuk aleminden kaldırılmasına yol açacağından, kabulü mümkün değildir.
Bu itibarla, davanın ehliyet yönünden reddi gerekirken, amme borçlusu tüzel kişiden tahsil aşamasını yürüten davalı idarece, bu amaçla tüzel kişi adına düzenlediği ödeme emrinin iptaline hükmeden Mahkeme kararının bozulması gerektiği görüşüyle, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.

(XX) KARŞI OY :

Uyuşmazlıkta, … Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketine verilen 12.000,00 TL adli para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin, kanuni temsilci sıfatı olmayan davacıya tebliğ edildiği, bu ilgi nedeniyle açılan davada, davacının ödeme yükümlülüğünün bulunmadığının tespiti ile olaydaki hukuka aykırılığın; idari işlemin muhatabı olmayan kişiye tebliği olduğunun belirtilerek davanın reddine, ancak yargılama giderlerinin ise davanın açılmasına sebebiyet veren davalı idareye yükletilmesi karar verilmesi gerekirken; anılan işlemin iptal edilmesine karar verilmesinin, söz konusu ödeme emrinin, ilgilisine tebliği imkanını ortadan kaldıracağı açık olup bu gerekçeyle, dava dışı şirket adına düzenlenen ödeme emrinin iptali yolunda verilen Mahkeme kararının bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum