16. Hukuk Dairesi 2017/2451 E. , 2020/4853 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle: "yeniden keşif yapılarak hava fotoğrafları, komşu parsellere ait kayıt ve belgelerin uzman bilirkişi harita mühendisi, yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla zemine uygulanması, yerel bilirkişi listesinin Kaymakamlıktan istenmesi, uyuşmazlık taşınmaza ilişkin bulunduğundan HUMK"nın 258. maddesi uyarınca yerel bilirkişi ve tanıkların davetiye ile keşif yerine çağırılmaları, aynı Kanunun 259.maddesi gereğince keşifte dinlenmelerinin sağlanması, davetiyeyle gelmedikleri takdirde HUMK"nın 253. maddesinin göz önünde tutulması, hava fotoğraflarının uzman bilirkişi harita mühendisi aracılığıyla stereoskopik aletle üç boyutlu olarak incelemeye tabi tutulması, hava fotoğraflarının çekildikleri tarihlere göre taşınmazın kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığının veya hangi nitelikte bulunduğunun saptanması, daha önce keşfe götürülmeyen ve davasını ispatlayamadığı gerekçesiyle toprak konusunda uzman üç ziraat mühendisi veya ziraat yüksek mühendisi ya da akademisyen aracılığıyla taşınmaz ve çevresi bir bütün olarak düşünülmek suretiyle toprak yapısının incelenmesi ve uzman bilirkişilerden taşınmazın kültür arazisi niteliğinde olup olmadığı, imar ve ihya edilip edilmediği, imar ve ihya edilmiş ise imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlandığı konularında tarafların ve Yargıtay’ın denetimine açık gerekçeli rapor alınması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda verilen kesin süre içerisinde davacı tarafça keşif giderinin yatırılmadığı, bu nedenle davacının keşif deliline dayanmaktan vazgeçmiş sayıldığı davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacının belirlenen süre içerisinde keşif avansını mahkeme veznesine yatırmadığından bahisle davanın usulden reddine karar verilmiş ise de, mahkemenin kabul ve değerlendirmesi dosya içeriğine, usul ve yasa hükümlerine uygun bulunmamaktadır. Yargıtay bozma ilamından önce davacı taraf mahkemenin belirlediği keşif giderini mahkeme veznesine yatırmış ve keşif icra olunmuştur. Yargıtay"ın bozma kararı üzerine mahkemece yeniden önceki keşif yapılmasına karar verilmiştir. Mahallinde yapılan önceki keşfin sonuçsuz kalmasında davacı tarafa atfedilebilecek bir kusur bulunmamaktadır. Mahkemece, yenilenmesine gerek görülen keşif giderlerinin davacı tarafa yüklenip, bu giderlerin süresinde yatırılmadığından bahisle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, keşif giderleri yönünden davacının yükümlü olduğu kabul edilse dahi, keşif yapılmasına ilişkin mahkeme ara kararının; hakim, katip, mübaşir, yerel bilirkişiler, tanıklar ve teknik bilirkişilere verilecek ücretlerle vasıta parasının ve yapılacak tebligatlarla ilgili masrafların kalemler halinde gösterilmemesi nedeniyle usul ve yasaya uygun olmadığı da kuşkusuz olup, usule uygun olmayan ara kararına uyulmamış olmasının davacı aleyhine sonuç doğurması düşünülemez.
Hal böyle olunca; taraf teşkilinin sağlanmasının dava şartı olması nedeniyle Mahkemece öncelikle, davacıya, karar tarihinden önce 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa uyarınca davasını Kızıltepe Belediye Başkanlığı ve Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı"na da yöneltilmesi hususunda süre ve imkan tanınmalı; bu şekilde taraf eksikliğinin yöntemince tamamlanması halinde, davalı Belediyeden savunma ve delilleri sorulmalı, bildirmeleri halinde delilleri toplanmalı ve ardından masrafı, ileride haksız çıkacak taraftan alınmak üzere suçüstü ödeneğinden karşılanmak suretiyle çekişmeli taşınmaz başında keşif yapılarak bozma ilamında işaret edilen hususlar yönünden inceleme ve araştırma yapılmalı, bundan sonra toplanmış ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek dosya kapsamına uygun düşmeyen gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.
