MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Davacı... Mahallesi kadastro çalışma alanında bulunan sınırlarını belirttiği tapulama harici taşınmazların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak adına tescili istemiyle dava açtıktan sonra, yargılama sırasında davacılar vekili Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve ... tarafından kullanılan kısımlar yönünden mülkiyet aidiyetinin tespitine karar verilmesini talep etmiş ve ayrıca davacı Zülfi Aktan"ın 14.09.2014 tarihinde vefat etmesi nedeniyle mirasçıları davayı takip etmişlerdir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davacının davasının kısmen kabulüne, fen bilirkişisi tarafından düzenlenen 17.04.2015 tarihli raporuna ekli krokide (A) ve (D) harfleri ile gösterilen yerlerin davacı Zülfi Aktan mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, (B) ve (C) harfleri ile gösterilen yerlerin Zülfi Aktan mirasçıları adına mülkiyet aidiyetinin tespitine karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine, DSİ ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddesinde belirtilen zilyetlikle iktisap koşullarının davacılar lehine gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Taşınmaz bölümlerinin hangi nedenle tescil harici bırakıldığı araştırılmamış; taşınmazın niteliğini ve kullanım durumunu belirlemenin en iyi yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, sadece 1984 tarihine ait tek hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğünden temin edilerek jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden rapor alınmış ancak bu rapor, taşınmaz bölümünün evveliyatını, kullanım süresini, niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığını açıklamaktan uzak ve son derece yetersiz olmasına ve raporda sadece soyut olarak (A), (B), (C) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümlerinin tarımsal olarak kullanılan parseller gibi göründüğünün, kısmen tarımsal belirtiler olduğunun belirtilmesiyle yetinilmesine rağmen, yeniden, belirtilen hususları açıklayan, denetime elverişli rapor alınmamış; çekişmeli taşınmaz bölümlerine tüm komşu parsellerin onaylı tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler ve ... tarafından gerçekleştirildiği ifade edilen kamulaştırma işlemiyle ilgili tüm belge ve haritalar getirtilerek uygulanmamış; çekişmeli taşınmaz bölümlerinin sınırında dere bulunmasına rağmen taşınmaz bölümlerinin dere yatağında kalıp kalmadıkları ve dereden kazanılıp kazanılmadıklarına ilişkin jeoloji mühendisi bilirkişisinden rapor alınmamış; taşınmaz bölümünün evveliyatı, kullanım süresi, niteliği ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığı hususlarına ilişkin açıklama içermeyen yetersiz ziraatçı bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulmuştur. Öte yandan, kadastro sırasında tescil harici bırakılan dava konusu taşınmaz bölümleri hakkında 4721 sayılı TMK"nın 713/4-5. maddeleri gereğince yapılması zorunlu olan yasal ilanlar dahi yapılıp gerekli süre beklenmeden karar verilmesi cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaz bölümlerinin hangi nedenle tescil harici bırakıldıkları Kadastro Müdürlüğünden sorularak belirlenmeli; dava konusu taşınmaz bölümlerine komşu taşınmazların tamamının kadastro tutanakları ve dayanak belgeleri ilk tesislerinden itibaren tüm tedavülleri ile birlikte Tapu ve Kadastro Müdürlüklerinden, çekişmeli taşınmaz bölümlerini gösteren, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden getirtilip dosya arasına konulmalı ayrıca taşınmaz bölümlerinin sınırında bulunan yola ilişkin tüm kamulaştırma belgeleri ile haritaları celbedilerek dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, jeolog bilirkişi ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, imar-ihya gerektiren yerlerden (taşlık, kayalık, fundalık, çalılık, çetirlik gibi) olup olmadığı, ilk kez kullanıma kim tarafından ne zaman ve nasıl başlandığı, imar-ihyaya konu yerlerden iseler bu işlemlerin ne şekilde yapılıp hangi tarihte tamamlandığı, imar-ihya işleminin tamamlanma tarihinden itibaren dava tarihine kadar kullanımın ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmaz bölümleri üzerinde ekonomik amaçlarına uygun zilyetliğin mevcut olup olmadığı, mevcut ise bu kullanımın 20 yıla ulaşıp ulaşmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; komşu parsellerin dayanak kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne şekilde sınır gösterdiği belirlenmeli; teknik bilirkişiden, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir, uygulanan kamulaştırma belgelerinin kapsamını belirtir ve keşfi takibe imkan verir krokili rapor alınmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlarda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; jeolog bilirkişiden ise, taşınmaz bölümlerinin dere yatağı niteliğinde olup olmadığını, dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını ve derenin etkisi altında bulunup bulunmadığını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; mahalli bilirkişi ve tanıkların beyanları bilimsel esaslara göre hazırlanmış bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, TMK"nın 713/4-5. maddeleri gereğince yapılması zorunlu olan yasal ilanlar yaptırılarak üç aylık yasal ilan süresinin dolması beklenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.10.2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.