10. Hukuk Dairesi 2014/4420 E. , 2015/5668 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde istemin kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi....... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Yargılamanın iadesi ile ilgili hükümler 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 374 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş, 375"inci maddesinde iade nedenleri sayılmış, 377"nci maddesinde süresi belirtilmiş ve özellikle ön incelemesinin nasıl yapılacağı da 379"uncu maddesinde açıklanmıştır. Yargılamanın iadesi talebi, madde gereğince taraflar davet edip dinledikten sonra;
a. Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığı,
b. Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığı,
c. İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığı, yönünden mahkemece resen incelenmelidir. Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder. O halde mahkemece öncelikle yargılamanın iadesi isteminin koşulları olup olmadığı yönünden incelenmeli, koşulları var ise yargılamanın iadesi istemi kabul edildikten sonra davanın esası hakkında bir karar verilmelidir.
6100 sayılı Kanunun anılan 377"nci maddesinde yargılamanın iadesi süresi düzenlenmiş olup, bu süre hak düşürücü süre niteliğindedir. Buna bağlı olarak hakim tarafından kendiliğinden gözetililir. Davaya bakıldığı sırada mevcut olan, üstelik mahkemeye sunulmuş olması halinde hükmü etkileyecek nitelikte olan ve aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle daha önce ele geçirilememiş bir belgenin karardan sonra ele geçirilmiş olması durumunda yargılamanın iadesi isteme süresi belgenin elde edildiği tarihten itibaren üç aydır.
Somut olayda; 3201 sayılı Kanun kapsamında bir kısım yurtdışı hizmet sürelerini borçlanan davacıya 01.01.2006 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı ancak anılan tarih itibariyle kesin dönüş koşulunu yerine getirmediği iddiasıyla aylığın kesilmesi üzerine, davacının açtığı eldeki dava ile söz konusu Kurum işleminin iptalini; birleşen davada ise Kurumun yersiz olarak davacıya ödenen yaşlılık aylıklarının tahsilini istediği anlaşılmaktadır. Davacının kesin dönüş koşulunu 31.12.2007 tarihi itibariyle gerçekleştirdiğinin anlaşılmasıyla Mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne birleşen davada ise aylıklar Kuruma iade edildiğinden konusuz kalma nedeniyle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ve Dairemiz tarafından 14.02.2012 tarihli ilamla onanarak kesinleşmiştir. Davalı Kurum yeni tarihli bir..... Sigorta Mercii hizmet cetveline ...) istinaden kesin dönüş koşulunun yerine getirilmediğinden bahisle yargılamanın iadesine karar verilmesini istemiş, Mahkemece istemin kabulüne karar verilmiştir. Söz konusu belge 13.05.2011 tarihli ve ancak davalı Kurum yazışmasıyla temin edilebilecek nitelikte olup, kesinleşmeye ilişkin Dairemiz ilamının da davalı Kuruma 09.06.2012 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edildiği nazara alındığında 13.03.2013 tarihli yargılamanın iadesi isteminin üç aylık hak düşürücü süreden sonra yapıldığı anlaşıldığından istemin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Öte yandan; söz konusu belgeye istinaden davacıya yaşlılık aylığı tahsisinin ardından 01.11.2007 tarihinden itibaren.....Sigortası kapsamında yeniden çalışma ve yardım almaya başladığı iddiasının bulunması durumunda 3201 sayılı Kanunun 6"ncı maddesi kapsamında yeni bir işleme ya da buna bağlı olarak taraflar tarafından açılabilecek yeni bir davaya konu olabileceği açıktır.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde......"a iadesine, 26.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.