.........

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar ..., ..., ..., ... ve davalı Hazine tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:


K A R A R
Kadastro sırasında......parsel sayılı sırasıyla 29786,50 m2, 6930,27 m2 ve 151478,56 m2 yüzölçümündeki taşınmazlar, ham toprak niteliği ile Hazine adına tespit edilmiştir. Davacılar ...; ... ve arkadaşları ile ... kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiası ile 110 ada 133 parsel sayılı taşınmazın farklı yerlerine; ... ve arkadaşları (......mirasçıları) 10.12.1959 tarih 8 numaralı tapu kaydına dayanarak 110 ada 30 parsel içinde kalan bir kısım yere; ... kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiası ile 110 ada 92 parsel içinde kalan bir kısım yere, ... kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiası ile 110 ada 92, 110 ada 30 ve 110 ada 133 numaralı parseller içinde kalan yerlere dava açmıştır.... vekili davaya katılma talebinde bulunmuş ve ... tarafından dava konusu edilen yerin belediyeye ait olduğunu ve amme hizmetine sunulan yer olduğunu ve...... adına tescilini talep etmiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne ve 110 ada 30 parsel sayılı taşınmazın (A) ile gösterilen 1528,86 m2 ve (C) ile gösterilen 13574,62 m2"lik kısımlarının ham toprak niteliği ile Hazine adına, (B) ile gösterilen 6397,06 m2"lik kısmının ... mirasçıları, (D) ile gösterilen 8285,78 m2"lik kısmın........ mirasçıları adına, 110 ada 92 numaralı parselin (E) ile gösterilen 2387,78 m2"lik kısmının ... mirasçıları, (F) ile gösterilen 2003,86 m2"lik kısmının ..., (G) ile gösterilen 2038,63 m2"lik kısmının ham toprak niteliği ile Hazine adına; 110 ada 133 numaralı parselin (A) ile gösterilen 25134,64 m2"lik, (D) ile gösterilen 16124,36 m2"lik, (G) ile gösterilen 22672,14 m2 "lik ve (K) ile gösterilen 7129,25 m2"lik ve (P) ile gösterilen 8316,30 m2"lik kısımlarının ham toprak niteliği ile Hazine adına, (B) ile gösterilen 6511,17 m2"lik kısmının ... mirasçıları adına, (C) ile gösterilen 6707,89 m2"lik ve (E) ile gösterilen 3971,80 m2"lik kısımların ... mirasçıları adına, (F) ile gösterilen 39250,49 m2"lik kısmın .......adına, (H) ile gösterilen 7582,55 m2"lik kısmın ... mirasçıları adına, (L) ile gösterilen 2462,56 m2"lik kısmın .... mirasçıları adına, (M) ile gösterilen 3896,92 m2"lik kısmın ... adına, (N) ile gösterilen 1668,53 m2"lik kısmın ......l adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm davalı Hazine ile davalı ... tarafından 110 ada 133 parselin (F) ile gösterilen kısmına yönelik olarak temyiz edilmekle Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 29.12.2009 tarih 2008/9079-18899 E.-K sayılı ilamıyla bozulmuştur.
........
Hükmüne uyulan bozma ilamında özetle’’ 1- Davacı ... ....... içinde kalan ve (F) ile gösterilen kısma yönelik olarak kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiası ile dava açmıştır. İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye göre ve davacının zilyetliğinin bulunmadığı bu kısım içinde 30-60 yaşlı çam ağaçlarının bulunduğu, hiçbir zaman tarım alanı olarak kullanılmadığı anlaşıldığına göre ..."ın temyiz itirazlarının reddine,
2- Hazinenin temyiz itirazlarına gelince: mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli değildir. Şöyle ki; karara dayanak alınan bilirkişi raporları, çekişmeli taşınmazların orman olup olmadığını ve hukuki durumunu belirlemeye yeterli ve kanaat verici olmayıp, bu raporlara dayanılarak hüküm kurulamaz.
Orman sınırlandırılması yapılmayan veya sınırlandırılmanın ilk olarak yapıldığı yerlerde, bir yerin orman niteliğinin ve hukuki durumunun 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir. 3116 sayılı Kanun ile sadece Devlet ormanları belirlenmiştir. 13/07/1945 tarihinde yürürlüğe giren 4785 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince 2. maddesinde sayılan istisnalar dışında bütün ormanlar devletleştirilmiş, devletleştirilen ormanlardan bazıları sonradan yürürlüğe giren 5658 sayılı Kanun ile iadeye tabi tutulmuştur. İadenin koşulları yasada gösterilmiştir.
Mahkemece, eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ilgili yerlerden getirtilip, önceki bilirkişiler dışında halen ...... ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman yüksek orman mühendisleri arasından seçilecek üç mühendis ve bir fen elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli;......... sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.-K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.-K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.-K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; kesinleşmiş orman kadastrosu bulunmadığından, yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine ablike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazların konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları getirtilip uygulanmalı, çekişme konusu yerleri sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı, mahkemece çekişmeli taşınmazlar gözlenmeli ve üzerinde neler bulunduğu keşif tutanağına yazılmalıdır
Yukarıda açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazların orman sayılan yerlerden olmadığı belirlendiği takdirde, bu kez, zilyetlik yolu ile kazanma (Medeni Yasanın 713. maddesi, 3402 sayılı Kanunun 14. ve 17. maddelerindeki) koşulların araştırılması gerekir. Bu cümleden olarak, yapılacak keşifte 1980 lı yıllara ait hava fotoğrafları ve memleket haritasında taşınmazın o yıllarda ziraat alanı olarak kullanılıp kullanılmadığı, zilyetlikle azanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenip çekişmeli taşınmazın fiili durumunuda belirtir şekilde rapor alınmalı, imar ihya üzerinde durulup, bu konuda ve zilyetliğin tespiti yönünden tanık beyanlarına başvurulmalı, tarafların bildirecekleri zilyetlik tanıkları H.Y.U.Y.’nın 259. ve 265. maddeleri gereğince taşınmaz başında dinlenip; taşınmazın öncesi itibariyle niteliğinin ne olduğu, kime ait olduğu, zilyetliğin nasıl meydana geldiği, ne kadar süre ile ne şekilde devam ettiği, bunun ekonomik amacına uygun olup olmadığı, tanıkların bilgi ve görgülerinin hangi eylemli olaylara dayandırıldığı belirlenmeli, yerel bilirkişinin imar ihya ve zilyetlik olgusunu hangi olaylarla nasıl hatırladıkları saptanmalı, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır."gereğine değinilmiştir...

Bozma kararından sonra davacı ..."in ve davacılar ..., ... ve ..."ın çekişmeli 110 ada 133 sayılı parsele yönelik davaları da bu dosya ile birleştirilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda ;
A-Dava konusu.........., 110 ada 30 ve 110 ada 133 nolu parselin kadastro tespitinin iptaline,
1-a-... 30.06.2000 tarihli krokisinde (A) harfi ile işaretlenen 1528.86 m² miktarındaki taşınmazın aynı parsel numarasıyla....... adına tapuya kayıt ve tesciline,
1-b-........30.06.2000 tarihli krokisinde (C) harfi ile gösterilen 13574.62 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek ..... tapuya kayıt ve tesciline,
1-c-..... 30.06.2000 tarihli krokisinde (B) harfi ile işaretlenen 6397.06 m² miktarındaki taşınmazın tarla vasfı ile adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi ......mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca davacı ... babası ........oğlu, 1911 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
1-d- ........ 30.06.2000 tarihli krokisinde (D) harfi ile işaretlenen 8285.78 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi ....... mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca ........oğlu 1902 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
2-a- ........30.06.2000 tarihli krokisinde (G) harfi ile işaretlenen 2088.63 m² miktarındaki taşınmaza aynı parsel numarasıyla tarla vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline,
2-b- ........ 30.06.2000 tarihli krokisinde (E) harfi ile işaretlenen 2387.78 m² miktarındaki taşınmazın tarla vasfı ile taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi .......mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ... babası......., 1911 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
2-c-........ 30.06.2000 tarihli krokisinde (F) harfi ile işaretlenen 2003.86 m² miktarındaki taşınmazın......asfı ile adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi ........ mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ... ve ....... 1921 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-a...... tarihli krokisinde (A) harfi ile işaretlenen 25134.58 m² miktarındaki taşınmazın aynı parsel numarasıyla.......vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-b-..... tarihli krokisinde (D) harfi ile gösterilen 19017.75 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek .......adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-c.......30/01/2015 tarihli krokisinde (G3) ile gösterilen 4352.88 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek ......adına tapuya kayıt ve tesciline,
......

3-d-.....110 ada 133 nolu parselin...... 30/01/2015 tarihli krokisinde (K1) ile gösterilen 4756.40 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek ...... vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-e-........110 ada 133 nolu parselin Fen bilirkişisi ........30/01/2015 tarihli krokisinde (P1) ile gösterilen 4216.62 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek ........ adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-f- ..... 30/01/2015 tarihli krokisinde (G1) harfi ile işaretlenen 11320.48 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-g-.......110 ada 133 nolu parselin......... 30/01/2015 tarihli krokisinde (B) harfi ile işaretlenen 6511.39 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi ...... mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca davacı ... babası ......oğlu, 1911 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-ğ- .... 30/01/2015 tarihli krokisinde (C) harfi ile işaretlenen 6707.89 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut ....... 22/01/2015 tarihli mirasçılık belgesi uyarınca, davacı ..."ın dedesi...... oğlu 1881 doğumlu, muris ... mirasçıları adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
3-h-....... 30/01/2015 tarihli krokisinde (E) harfi ile işaretlenen 3971.64 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut ....... 22/01/2015 tarihli mirasçılık belgesi uyarınca davacı ..."ın dedesi ...... oğlu 1881 doğumlu, muris ... mirasçıları adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
3-ı-....... 110 ada 133 nolu parselin Fen bilirkişisi ....... 30/01/2015 tarihli krokisinde (G2) harfi ile işaretlenen 3835.96 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi ...... mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ..."ın babası .... doğumlu muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-i- Fen bilirkişisi........30/01/2015 tarihli krokisinde (F) harfi ile işaretlenen 39254.78 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek 6360 sayılı Kanunla ....... tüzel kişiliğinin kaldırılması sebebiyle ... adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-j- ....... 30/01/2015 tarihli krokisinde (H) harfi ile işaretlenen 7582.93 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi.......mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, ....., 1904 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
3...........30/01/2015 tarihli krokisinde (K2) harfi ile işaretlenen 2422.87 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi .......mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ... babası .........oğlu 1914 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-l-....... 30/01/2015 tarihli krokisinde (L) harfi ile işaretlenen 2462.39 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek taşınmazın ½ sininin dosyada mevcut veraset......
uzmanı bilirkişisi........mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ... babası ....... oğlu 1916 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,kalan ½ sinin......oğlu 1915 doğumlu, muris....... adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-m-........ tarihli krokisinde (M) harfi ile işaretlenen 3896.89 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi......mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ..."ın babası ........ oğlu 1901 doğumlu, muris ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-n-.........30/01/2015 tarihli krokisinde (N) harfi ile işaretlenen 1668.27 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek taşınmazın ½ sinin dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi .......mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ..."ın babası ........., 1913 doğumlu, muris ..."ın mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, kalan ½ sinin davacı ..."ın amcası ......... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-o- ....... 30/01/2015 tarihli krokisinde (P2) harfi ile işaretlenen 4099.75 m² miktarındaki taşınmaza adanın en son parsel numarası verilerek dosyada mevcut veraset uzmanı bilirkişisi ......... mahkememize sunduğu 17/04/2015 tarihli raporu uyarınca, davacı ..."ın babası ...ve ........ adına tapuya kayıt ve tesciline,
B-Yukarıda kabul edilen davacı ve müdahil davacı taleplerinin haricindeki davacı ve müdahil davacı davalarının reddine karar verilmiş; hüküm davacılar ..., ..., ..., ... ve davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Dava kadastro tespitine itiraz niteliğindedir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yörede orman kadastrosu 3402 sayılı Kanunun 4. maddesi hükmüne göre yapılmıştır.
Mahkemece verilen karar usul ve kanuna aykırıdır. Şöyle ki; mahkemece dairemizce verilen 29.12.2009 tarihli bozma kararının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Mahkemece çekişmeli yerlere ilişkin dava tarihinden 20 yıl öncesine ait hava fotoğrafları ve memleket haritaları getirtilip zemine uygulanarak çekişmeli yerlerin bu belgelerdeki durumları araştırılmadığı gibi çekişmeli yerlerin ne zamandan beridir, ne şekilde ve kimler tarafından kullanıldığı net olarak belirlenmediği gibi bazı bölümlerin 10-15 yıldır kullanılmadığı yapılan keşifte mahalli bilirkişilerce ifade edilmesine rağmen bu bölümlerde davacıların zilyetliklerinin devam edip etmediği, iradi terk olup olmadığı değerlendirilmeden karar verilmiştir.
Bu sebeple önceki bilirkişiler dışında bir orman mühendisi, bir ziraat mühendisi ve bir fen mühendisi ile yerel bilirkişiler ve tanıkların katılımıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte dava tarihinden 20 yıl öncesine ait hava fotoğrafları ve memleket haritaları bulunduğu yerlerden istenerek, belirtilen belgeler çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin hava fotoğrafları ve memleket haritalarında ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritası ve hava fotoğrafının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ve hava fotoğrafı ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte memleket haritaları ve hava fotoğrafları üzerinde gösterecekleri ve yine hava fotoğraflarının stereoskop aleti ile üç boyutlu incelemesi yapılarak taşınmazın niteliği ile üzerinde varsa bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı, tasarruf sınırlarının bulunup bulunmadığı kullanılan yerlerden olup olmadığı belirlenip, taşınmazın toprak yapısı incelenmeli, çekişmeli taşınmazın fiili durumunu da belirtir şekilde rapor alınmalı, imar ihya üzerinde
....
durulup, bu konuda ve zilyetliğin tespiti yönünden tanık beyanlarına başvurulmalı, tarafların bildirecekleri zilyetlik tanıkları HMK’nın 259. ve 261. maddeleri gereğince taşınmaz başında dinlenip; taşınmazın öncesi itibariyle niteliğinin ne olduğu, kime ait olduğu, zilyetliğin nasıl meydana geldiği, ne kadar süre ile ne şekilde devam ettiği, bunun ekonomik amacına uygun olup olmadığı, tanıkların bilgi ve görgülerinin hangi eylemli olaylara dayandırıldığı belirlenmeli, yerel bilirkişinin imar-ihya ve zilyetlik olgusunu hangi olaylarla nasıl hatırladıkları zilyetliğin iradi olarak terk edilip edilmediği, kaç yıldır kullanılmadığı saptanmalı toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar ..., ..., ..., ... ve davalı Hazinenin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 15/05/2019 günü oy birliği ile karar verildi.