Danıştay 12. Daire 2020/2244 Esas 2021/1214 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2244
Karar No : 2021/1214


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Komutanlığı / …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Jandarma Genel Komutanlığında astsubay olarak görev yapan davacı tarafından, Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan tüm özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesi Birinci Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği, kararın düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun da aynı Dairenin 06/03/2012 tarih ve E:2012/286, K:2012/233 sayılı kararı ile reddi üzerine, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin bağımsız ve tarafsız olamayacağı iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru derdest iken, 27/03/2018 tarih ve 30373 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7103 sayılı Kanun'un 23. maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi ve dava konusu işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 926 sayılı Kanun'un 94/b maddesi ile anılan tarihte yürürlükte olan Astsubay Sicil Yönetmeliği'nin 60. maddesi ile disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ayırma işlemine tabi tutulma olanaklı hale getirilip, mevzuatta sayılan bu hallerden birine uyan bir durumun bulunup bulunmadığının tespiti noktasında idareye takdir hakkı tanınmış ise de; davacının tespit edilen eylemlerinin 1984-2001 tarihleri arasında olduğu, bu tarihlerden sonraki döneme ilişkin olarak ise yalnızca hakkında "suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olma ve göçmen kaçakçılığı yapmak" suçundan devam eden yargılamasının bulunduğu, söz konusu yargılama neticesinde ise … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararla davacı hakkında beraat kararı verildiği hususu göz önünde bulundurulduğu gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulüne, … İdare Mahkemesi Birinci Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline ve bu işlem sebebiyle yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı hakkında sıralı sicil amirleri tarafından "aşırı derecede menfaatine düşkün olduğu ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlak dışı hareketlerde bulunduğu gerekçesiyle Silahlı Kuvvetlerde kalması uygun değildir" sicil belgesinin düzenlendiği, davacının disiplin durumu dikkate alınarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesildiği, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Jandarma Genel Komutanlığında “astsubay” olarak görev yapmakta iken 28/08/2009 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen davacı tarafından, ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan tüm özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesi Birinci Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla reddedildiği, bu kararın düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun da aynı Dairenin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile reddedildiği, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin bağımsız ve tarafsız olamayacağı iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru derdest iken, 27/03/2018 tarih ve 30373 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7103 sayılı Kanun'un 23. maddesi uyarınca 04/05/2018 tarihinde yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine, temyizen görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
11/02/2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la Anayasa'ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere ilişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle eklenen 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemeleri'ne herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemeler değerlendirildiğinde, askeri yargının kaldırıldığı, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun mülga olduğu, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderileceği anlaşılmakla; dava dosyalarının devrini müteakip "usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi" gereğince uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun'un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı, 2577 sayılı Kanun'un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. bendinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup, anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 günlü, 29525 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri'nin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararı uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
2577 sayılı Kanun'un, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Dairesince kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 6352 sayılı Yasa ile değişik “itiraz” başlıklı 45. maddesinde sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği hüküm altına alınmış olup, 46. maddesinde ise, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştay'da temyiz edileceği belirtilmiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesi, 1. fıkrasında, "Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.
2. fıkrasında Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.
3. fıkrasında kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.
4. fıkrasında Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıdaki açıklamalar ve yürürlükteki mevzuat göz önüne alındığında; … İdare Mahkemesi Birinci Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı ilk kararın, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş bulunduğu ve 2577 sayılı Kanun'a göre temyize tabi bir karar olduğu ve bu nedenle, bahsi geçen karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının da, doğrudan temyize tabi olduğu ve temyiz incelemesinin de yine doğrudan Danıştay'da yapılacak olması karşısında, Bölge İdare Mahkemesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın, Danıştay'a gönderilmesi gerekirken, davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 20/01/2021 tarih ve E:2020/916, K:2021/67 sayılı kararı da bu yöndedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçe ile yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulüne, dava konusu işlemin iptaline ve bu işlem sebebiyle yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.