MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞKOLU TESPİTİNE İTİRAZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı sendika vekili, davalı ..."nın müracaatı üzerine davalı Bakanlıkça yapılan ve 03/07/2015 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan 2015/73 sayılı işkolu tespit kararında ... ... Devlet Hastanesi"nde yürütülen işlerin 17 numaralı “Sağlık ve ...yal Hizmetler” işkoluna girdiğine yönelik tespit yapıldığını ancak bu tespitin hatalı olduğunu zira, davalı şirketlerin oluşturduğu adi ortaklığın hastanede yürüttüğü ağırlıklı işin temizlik işi olduğunu, temizlik işlerinin de 20 numaralı “Genel İşler” İş koluna girdiğini, davalı şirketlerin oluşturduğu adi ortaklığın hizmet alım sözleşmesi ile yürüttüğü işin niteliğinin ve girdiği işkolunun tespitinde yerleşik içtihatlar dikkate alındığında asıl işverenin yaptığı işten bağımsız olarak değerlendirme yapılması gerektiğini, sağlık işinin münhasıran doktor, ebe, hemşire, laborant, sağlık memuru gibi kişilerce yürütüldüğünü, temizlik işinin asıl işe yardımcı iş olarak düşünülmesinin mümkün olmadığını, kaldı ki tespit kararının eksiklikler içerdiğini, mahallinde keşif yapılarak bilirkişi raporu alınması gerektiğini iddia ederek davalı Bakanlığın 2015/73 sayılı işkolu tespit kararının iptali ile ... ... Devlet Hastanesi"nde yapılan işlerin niteliği itibari ile 20 numaralı “Genel İşler” İşkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davacı vekili temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4 ve 5. maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraza ilişkindir.
Türk toplu iş hukukundaki normatif düzenlemelerde işkolu kavramı önemli bir yer tutmaktadır. 6356 sayılı Kanun"un 3. maddesine göre, sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunurlar. İşkolunun belirlenmesi konusunu düzenleyen 6356 sayılı Kanun"un 5. maddesine göre, işkolu tespiti Çalışma ve ...yal Güvenlik Bakanlığınca yapılacaktır. Çalışma ve ...yal Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit ile ilgili kararın Resmi Gazete"de yayımlanmasını müteakip, bu tespite karşı ilgililer, onbeş gün içinde dava açabilir. Belirtilen süre hak düşürücüdür.
6356 sayılı Kanun"un 4. maddesinin birinci fıkrasına göre, işkolları, Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasına göre ise, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağının, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak, yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
İşkolu kavramı sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öğedir. Birbirine benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak belirtilmiştir. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma koşullarının aranacağı düzenlenmiştir.
İşkolu tespit davalarında, her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip, o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyle işkolu tespiti gerekir. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenmez. Alt işverenin işkolu tespitinin, asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerektiği gibi, alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de doğru olmaz. 6356 sayılı Kanun"un 4/2. maddesinde öngörülen, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılacağı kuralı, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Yoksa birbirinden ayrı işyerlerinde farklı işkoluna giren işler yapılıyorsa asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Alt işveren işçileri ise, alt işverene ait bağımsız işyeri çalışanları olduklarından, bağlı bulundukları işkolunun, asıl işverenden ayrı olarak belirlenmesi gerekir. Nitekim 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4. maddesinin gerekçesinde “Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu iş artık asıl işveren yönünden yardımcı iş olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl iş kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir” şeklinde anılan durum açık olarak belirtilmiştir.
Bu genel açıklamalar ışığında temyiz itirazlarının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, Çalışma ve ...yal Güvenlik Bakanlığınca 03/07/2015 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan işkolu tespit kararı ile, ... Veri. Olş. Bilş. Ziy. Yön. İnş. .... Hiz. Tmz. Yemek Bilg. .... San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti-Yükselen Teks. Tur. İnş. .... Temz. Oto. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. adi ortaklığı tarafından ... Devlet Hastanesinde temizlik işlerinin yanısıra yapılan işlerde sağlık hizmetlerinin de bulunduğu, bu nedenle yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliğinin 17 sıra numaralı “Sağlık ve ...yal hizmetler” işkolunda yer aldığı belirlenmiştir.
İnceleme konusu davada, davalı ... Veri. Olş. Bilş. Ziy. Yön. İnş. .... Hiz. Tmz. Yemek Bilg. .... San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti-Yükselen Teks. Tur. İnş. .... Temz. Oto. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. adi ortaklığı tarafından hizmet alım sözleşmesi ile ... Devlet Hastanesinde faaliyet yürütüldüğü ve alt işveren işçilerinin çoğunluğunun temizlik görevini icra ettiği anlaşılmaktadır. Nitekim bilirkişi raporunda da toplam işçi sayısının 234 olduğu ve 165 işçinin temizlik personeli olarak çalıştığı belirtilmiştir. İş müfettişinin, ağırlıklı işin belirlenmesi bakımından mahallinde yapmış olduğu tespitlerde aynı yöndedir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre ve alt işveren işyerinde yapılan işlere dair işkolu tespitinin, asıl işveren işyerinden bağımsız olarak tespit edilmesi gerekliliği karşısında, alt işveren ... Veri. Olş. Bilş. Ziy. Yön. İnş. .... Hiz. Tmz. Yemek Bilg. .... San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile Yükselen Teks. Tur. İnş. .... Temz. Oto. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. adi ortaklığı işçileri tarafından ... Devlet Hastanesinde yürütülen işler, niteliği itibariyle İşkolları Yönetmeliği"nin 20 sıra numarasında yer alan “Genel işler” işkolunda yer almaktadır.
Bu itibarla, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile işkolu tespit kararının iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, 6356 sayılı Kanun"un 5. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-Yukarıda tarih ve sayısı belirtilen İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın KABULÜ ile 03/07/2015 tarih ve 29405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ..."nın 2015/73 sayılı işkolu tespit kararının, ... Veri. Olş. Bilş. Ziy. Yön. İnş. .... Hiz. Tmz. Yemek Bilg. .... San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti-Yükselen Teks. Tur. İnş. .... Temz. Oto. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. adi ortaklığı tarafından hizmet alım sözleşmesi ile ... Devlet Hastanesinde yürütülen işlerin İşkolları Yönetmeliğinin 17 sıra numaralı “Sağlık ve ...yal hizmetler” işkoluna girdiğine ilişkin kısmının İPTALİNE,
3- ... Veri. Olş. Bilş. Ziy. Yön. İnş. .... Hiz. Tmz. Yemek Bilg. .... San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti-Yükselen Teks. Tur. İnş. .... Temz. Oto. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. adi ortaklığı tarafından hizmet alım sözleşmesi ile ... Devlet Hastanesinde yürütülen işlerin niteliği itibariyle İşkolları Yönetmeliği"nin 20 sıra numarasında yer alan “Genel işler” işkolunda yer aldığının TESPİTİNE,
4-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 44,40 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 16,70 TL karar ve ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 3.121,70 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 2.725,00 TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15/02/2019 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.