Mahkemesi:Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle dava tarihinin karar başlığında 29.09.2014 yerine 01.10.2014 olarak yazılmasının maddi hataya dayalı olup, mahallinde düzeltilebileceğine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince;Davacı davasında 27.07.2012 tarihli sözleşmesi ile üstlendikleri ... ilçesi kapatılan ... Belediye Başkanlığı"na ait çok amaçlı salon inşaatını 22.10.2013 tarihinde tamamladıklarını, geçici kabulünün yapıldığını, inşaatın ihale bedelinin 339.750,00 TL olduğunu, işin devamı sırasında inşaatın projesinde var olup pursantaj da fiyatlandırılmamış imalâtları yapmak zorunda kaldıklarını, bu yaptığı fazladan işlerin bedelinin 56.310,00 TL olduğunu, 22.10.2013 tarihli 8 nolu hak ediş dilekçesini idareye verdiklerini, ancak dilekçelerinin kayda alınmadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 40.000,00 TL"nin davalıdan tahsilini talep etmiş, yargılama sırasında talebini 47.213,57 TL+KDV olarak ıslah etmiştir. Davalı savunmasında, davacının tüm işlemleri kapatılan ... belediyesi ile gerçekleştirdiğini, yüklenicinin kesin hesaplara itiraz süresinin dolduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Mahkemece bilirkişi raporu dikkate alınarak davacı yüklenicinin yaptığı fazla imalâtın artışa konu olan işin sözleşmeye esas projesi içinde kaldığı, idareyi külfete sokmadığı asıl işten ayrılmasının mümkün olmadığı, bu nedenlerle sözleşme bedelinin %10 na kadar yükleniciye yaptığı iş ve imalâtlara karşılık aynı şartlarda bedel ödenmesi gerektiği, sözleşme bedelinin 339.750,00 TL olduğu, Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 21. maddesine göre %10 keşif artışı ile yükleniciye ödenmesi gerekli tutar 339.750,00 TL X 1,10=373.725,00 TL olduğu, ayrıca yükleniciye verilen süre uzatımı nedeniyle de fiyat farkı ödenmesinin gerektiği, yüklenici tarafından kesin hesap fazlası olarak yapılan imalâtın 27.982,52 TL olduğu, bu nedenle hesaplanan fiyat farkı 16.898,84 TL olmak üzere toplam olarak davacıya 47.213,57 TL+KDV ödenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın 55.712,01 TL üzerinden kabulüne karar verilmiştir.Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız olan sözleşmenin 8.2.1 maddesinde sözleşme ekleri sayılmış olup sayılan ekler arasında Yapım İşleri Genel Şartnamesi de bulunmaktadır. Bu şartname 6100 sayılı HMK"nın 193. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Yüklenicinin sözleşme kapsamında yaptığı imalâtlarla ilgili olarak talepte bulunabilmesi için yine sözleşme tarihinde yürürlükte olan sözkonusu şartnamenin 40 ve 41. maddelerine göre hakediş raporunun "idareye verilen ... dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla" cümlesini yazarak imzalaması gerekir. Yüklenicinin itirazını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı hükmü bulunmaktadır. Sözleşme dışı olan ve hakedişe girmeyen imalâtlar ile ara hakedişlerdeki metrajlar yönünden için ise bu şekilde bir itirazın bulunmasına gerek yoktur. Aynı şartnamenin 21. maddesinde götürü bedelli işlerde sözleşme kapsamında kalması halinde %10 fazla imalâtın sözleşme fiyatlarıyla yaptırılacağı hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle sözleşme dışı imalâtlar yönünden inceleme yapılırken sözleşmenin ilgili hükümleri ile şartname hükümlerinin dikkate alınması zorunludur. Yapılacak incelemede %10"u aşan imalâtın tespiti halinde ise bedelinin 6098 sayılı TBK"nın 526 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle belirlenmesi gerekir.Somut olayda davacının talepleri 8 nolu hakedişte eksilen ve artan imalâtlardan kaynaklanan alacağa ilişkindir. Metrajlar yönünden ara hakedişlere, şartnameye göre itirazi kayda gerek yoktur. Ancak sözleşme kapsamı ve dışında yapılan işlerle ilgili olarak şartnamenin 21 ve 22. maddelerine göre değerlendirme yapılması zorunludur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda projeler ile mahal ve pursantaj listeleri ile hakedişlere giren ve girmeyen imalâtlar karşılaştırılmaksızın faydalı olduğu açıklanan imalâtların bedellerinin fiyat farkları ile ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu hali ile rapor hükme esas alınamayacağından mahkemece yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak, metrajlar dışında ara hakedişlere usulüne uygun itirazlar olup olmadığı, usulüne uygun itiraz yoksa kesinleşmiş olan imalât kalemleri değerlendirilmek suretiyle öncelikli sözleşme kapsamındaki işlerin fiilen yapılıp yapılmadığının tespiti, bunların dışında imalât varsa sözleşmenin götürü bedelli olduğu dikkate alınarak şartnamenin 21. maddesi uyarınca %10 kapsamındaki imalâtların denetime açık olarak açıklattırılıp bedellerinin sözleşme fiyatlarıyla, bunlardan fazlası varsa bedellerinin serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplattırılıp ödemelerin mahsubu ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmadığı gibi dava dilekçesinde talep edilmemesine rağmen talebin aşılarak fiyat farkına da hükmedilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 26.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.