10. Hukuk Dairesi 2015/99 E. , 2015/5505 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10 ve 5510 sayılı Kanun"un 86/9. maddeleridir. Anılan Kanunların ilgili maddelerinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Öte yandan, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 2003/21 - 43 E., 2003/97 K. ve 26.02.2003 tarihli kararında ayrıntıları açıklandığı üzere; kural olarak işe giriş bildirgeleri ve ücret ödeme bordroları sigortalının imzasını içermelidir. Sigortalı, anılan belgeleri hile, hata veya manevi baskı altında imzaladığını ileri sürmemiş veya imzanın kendisine ait olmadığını yada kesintisiz çalıştığını söylememiş ise, birden fazla işe giriş bildirgesinin varlığı sigortalının o işyerinde kesintili çalıştığına karine oluşturur. Bu karinenin, aksinin, ancak, eş değer de delillerle kanıtlanması gerekmekte olup tanık sözlerine değer verilemez.
Eldeki davada; davacının, davalı şirket işyerinde 2005/Mayıs ile 26.11.2009 tarihleri arasında makinacı olarak bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istenilmiş,
Mahkemece; 18.05.2006 tarihli ilk işe giriş bildirgesi ile sezonluk çalışma gözetilerek, 18.05.2006 - 26.11.2009 döneminde bildirilen hizmetler dışlanmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Davalı şirket işyerinden yapılan bildirimler ile davacı ve tanık beyanları değerlendirildiğinde, sezonluk çalışmanın kabulü isabetli ise de; resen bordro tanığı dinlenilmeyen davada, iki adet imzalı işe giriş bildirgesinin varlığı, davacı vekilinin 04.07.2013 tarihli yazılı beyanı karşısında, mahkemece verilen hükmün eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, iddia konusu çalışmaların gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacı şahsi sicil dosyası Kurumdan celbedilmeli, 01.08.2007 tarihli işe giriş bildirgesi aslı üzerinde imza incelemesi yapılmalı, aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptanırsa, hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemediği takdirde, işbu yazılı belge aksinin eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı, çalışma ilişkisini bilebilecek ve dava konusu dönemde davacı ile birlikte çalışan işverenin bordrolarında kayıtlı kişilerden yeteri kadarı resen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, kabulüne karar verilen sezonluk çalışma süresi yönünden ise, davalı şirket işyerinin dava konusu döneme ilişkin elektrik faturaları celbedilmeli, çalışmaya ilişkin davacı vekili beyanı gözetilmeli ve bu hususta bordro tanıklarının beyanlarına da başvurulmak suretiyle bir karar verilmelidir.
Kabule göre, kısmen kabule karar verilen davada, kabul-red oranına göre yargılama giderlerinin davacı ve davalılar arasında paylaştırılmaksızın hüküm kurulması da isabetsiz bulunmuştur.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davalı ... Deri Tekstil Ürünleri ve Turizm San. Tic. Ltd. Şti."ye iadesine, 24.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.