10. Hukuk Dairesi 2014/23896 E. , 2015/5494 K.
"İçtihat Metni"İş Mahkemesi
Dava, hizmet ve sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı şirket işyerinde hamal olarak, 01.07.1987-30.04.2010 tarihleri arasında çalıştığının ve prime esas kazancının tespitini istemiş, Mahkemece, tanık anlatımlarına dayanılarak, hizmet tespiti istemi aynen hüküm altına alınmış, yazılı belge bulunmadığından ücret tespiti yönündeki talebin reddine karar verilmiştir.
Mahkemece verilen hüküm, eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; işçilik alacaklarına ilişkin davada dinlenilen tanık anlatımı ile işbu davada bilgi ve görgülerine başvurulan tanık beyanları karşılaştırılarak varsa çelişkiler giderilmeli; davacının kendi nam ve hesabına bağımsız çalışıp çalışmadığı bu yönde piyasa hamallarının bağlı bulunduğu .... Hamallar Odası veya ... Taşıyıcıları Odası vs. gibi bir oda veya dernek varsa kaydı olup olmadığı sorulmalı, davalı şirketin yapmış olduğu işin niteliği, kapasitesi ve kapsam durumu da araştırılarak, davacı ile davalı şirket arasında zaman ve bağımlılık unsurunu içerecek biçimde hizmet akdinin mevcut olup olmadığı araştırılıp, dinlenilmeyen bordro tanıkları ile dava konusu dönemde aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, kamu tanığı ... da dinlenilmeli, davacının adres kayıt sisteminde yer alan adresleri de araştırılmak suretiyle, “...çocuklarının İstanbul"a yerleşmesinden önce 5-6 ay çalışıp, 3-4 ay memleketine ailesinin yanına gittiği...” şeklindeki tanık beyanlarındaki husus açıklığa kavuşturulmalı, ayrıca, 22.11.1994 tarihinde tescil edilen davalı şirket merkezinin Bursa"da olduğu, İstanbul"da ise şubesinin bulunduğu, şube açılışının ise, yoklama fişindeki beyanlarda 18.07.1995 olarak bildirildiği anlaşılmakla,
şube/şubeler işyerlerine ilişkin vergi kayıtları ile ticaret sicil müdürlüklerinde (Bursa - İstanbul) yer alan kayıtları istenilmeli ve kapsam durumu belirlenmeli, bu tarih öncesinde faaliyet durumu araştırılmalı, bunun dışında sigortalının kayıtlarda görülmeyen 23 yıla yaklaşık çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve davalılardan Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 24.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
