Danıştay 6. Daire 2019/14178 Esas 2021/3582 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/14178
Karar No : 2021/3582

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) :1- …
…
3- …

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :Dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti davacıların murisine ait Yalova İli, Altınova İlçesi, … köyü, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyona dair … tarih ve … sayılı Kaytazdere Belediye Encümeni Kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu parselin daha önce imar uygulaması görmediği, parselasyonda düzenleme sınırının 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesine ve anılan kanunun uygulama yönetmeliğinde belirtilen hüküm ve esaslar doğrultusunda geçirildiği ancak ihdas edilerek oluşan parsellerin tamamının terk edilerek düzenleme ortaklık payını düşürmek için kullanılıp kullanılmadığının belirtilmediği, imar parselinin mümkün olduğu kadar aynı yerdeki imar adasından verilmediği ve verilen yerin de eşdeğer nitelikte olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu parselasyon işleminin davacıların parseli yönünden iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Olayda, davacıların parselinin daha önce uygulama görmediği gibi her hangi bir terk de yapılmaması nedeniyle yasal azami %40 düzenleme ortaklı payı (DOP) oranının altında ve herkesten eşit şekilde %29 oranında DOP kesildiği, bilirkişi raporunda belirtilen …, … ve … sayılı parsellerin davaya konu kök 714 sayılı parselle ilgisinin olmadığının anlaşıldığı, bilirkişi raporunda eleştiri konusu edilen söz konusu parsellerin ise başka kişilere ait kök parselle ilgilerinin bulunduğu ve bu parsellerle ilgili de DOP oranının mevzuata uygun olarak belirlendiği, davacının parselinin uygulama imar planında; kısmen konut, kısmen küçük sanayi alanı, kısmen park, kısmen yol ve yol boyu otopark alanında kaldığı, parselin konut ve sanayi alanında kalan kısımlarının … ada … ve … ile … ada … sayılı parsel olarak davacıya tahsis edildiği, diğer yol ve park ile otoparka isabet eden kalan hissenin ise … ada … sayılı parselden müstakil olarak verildiği, her ne kadar söz konusu … sayılı parsel kök parsele uzak olması nedeniyle bilirkişi tarafından eleştirilmiş ve bilirkişiden alınan ek raporda da, kök parselin bastığı …, …, … ve … sayılı parsellerden verilmesi gerektiği ifade edilmiş ise de; davacıya kök parsel altlığından imkanlar ölçüsünde yer verildiğinin görüldüğü, adalardaki diğer parsellerin ise diğer kök parsel maliklerine tahsis edildiğinin dağıtım cetvellerinden tespit edildiği, sadece davacı özelinde yapılacak bir incelemenin eksik olacağı, düzenleme sahasında olup da dava açmayan kişilerin de hakkının gözetilerek bir değerlendirme yapılması gerektiği, aksi halde mahkeme kararı ile olayın daha da karmaşık hale getirilerek bu kez diğer kişilerin dava açmasına neden olunabileceği, bu çerçevede olaya bakıldığında dağıtımda bariz bir hukuka aykırılığın bulunmadığı, bilirkişi kök raporu ile ek raporunda, … sayılı parsel özelinde yakın yerden verilmesi gerektiği yönünde eleştiri de bulunulduğu ancak hangi parselden verilebileceği ile ilgili bir değerlendirme yapılamadığının görüldüğü, soyut bir şekilde tespit yapılması nedeniyle bilirkişi raporlarına itibar edilmemesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun kabulü ile anılan mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Mülkiyeti davacıların murisine ait Yalova İli, Altınova İlçesi, … köyü, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alana ilişkin olarak 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyona dair … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararının anılan taşınmaza ilişkin olarak iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 275.madddesinde"Mahkeme, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişi dinlenemez" kuralı yer almıştır.
Aynı Yasının 279. maddesinde bilirkişiye sorulacak konuların hakim tarafından saptanacağı hükme bağlanmış, 281.maddesinin 3.fıkrasında da hakimin hükme esas alacağı bilirkişi raporunun içermesi gereken hususlar belirlenmiş bulunmaktadır.
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan 3194 sayılı İmar Kanunu'nun "Arazi ve arsa düzenlemesi" başlıklı 18. maddesinin 1. fıkrasında: "İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır." kuralı yer almıştır.
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan İmar Kanununun 18. Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile ilgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10/a maddesinde, düzenleme ile oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisinin sağlanacağı kuralı, aynı madde (b) bendinde de plan ve mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesinin sağlanacağı kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmalığa konu parselin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında; kısmen konut, kısmen küçük sanayi alanı, kısmen park, kısmen yol ve yol boyu otopark alanında kaldığı, dava konusu parselasyon işlemi sonrasında parselin konut ve sanayi alanında kalan kısımlarının … ada … ve … ile … ada … sayılı parselden, diğer yol ve park ile otoparka isabet eden kalan hissenin ise … ada … sayılı parselden müstakil olarak verilmesi üzerine davacılar tarafından; eş değer alan tahsis edilmediği, müstakil tahsis mümkün iken hisseli parsel verildiği, bulunduğu yerden tahsis yapılmadığı iddialarıyla bakılan açıldığı, söz konusu iddiaların ancak bilirkişilerce yapılacak inceleme sonucunda açıklığa kavuşturulabilecek teknik konular olduğu anlaşıldığından, İdare Mahkemesince, davacıların yukarıda anılan iddialarının açıklığa kavuşturulması için yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, hazırlanan bilirkişi raporunda yer alan; dava konusu parselin daha önce imar uygulaması görmediği, parselasyonda düzenleme sınırının 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesine ve anılan kanunun uygulama yönetmeliğinde belirtilen hüküm ve esaslar doğrultusunda geçirildiği ancak ihdas edilerek oluşan parsellerin tamamının terk edilerek düzenleme ortaklık payını düşürmek için kullanılıp kullanılmadığının belirtilmediği, imar parselinin mümkün olduğu kadar aynı yerdeki imar adasından verilmediği ve verilen yerin de eşdeğer nitelikte olmadığı yönündeki tespitleri hükme esas alınarak dava konusu parselasyon işleminin iptaline karar verilmiş ise de temyize konu Bölge İdare Mahkemesince davacıların yukarıda anılan ve ancak teknik bir inceleme sonucu açıklığa kavuşturulabilecek iddialarına yönelik olarak yeniden herhangi bir keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmadan sadece dağıtım cetvellerinin incelenmesi suretiyle; davacıya kök parsel altlığından imkanlar ölçüsünde yer verildiği adalardaki diğer parsellerin ise diğer kök parsel maliklerine tahsis edildiği, sadece davacı özelinde yapılacak bir incelemenin eksik olacağı, düzenleme sahasında olup da dava açmayan kişilerin de hakkının gözetilerek bir değerlendirme yapılması gerektiği, aksi halde mahkeme kararı ile olayın daha da karmaşık hale getirilerek bu kez diğer kişilerin dava açmasına neden olunabileceği, bu çerçevede olaya bakıldığında dağıtımda bariz bir hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf talebinin kabulü ile anılan mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddi yolunda karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; teknik bir husus olan eşdeğer yer verilip verilmediğine yönelik olarak İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi sonucu hazırlanan bilirkişi raporuyla da sabit olan; davacıya eşdeğer yerden tahsis yapılmadığı, … ada, … sayılı parselden tahsis yapılması yerine kök parselin bastığı …, …, … ve … sayılı parsellerden tahsis yapılması gerektiği tespitine rağmen, sadece dağıtım cetvellerine dayanarak ve dava açmayan kişilerin menfaatleri dikkate alınarak yapılan değerlendirme sonucunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 11/03/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.