Danıştay 6. Daire 2018/7155 Esas 2021/3596 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7155
Karar No : 2021/3596

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 12/04/2018 tarih ve E:2016/1766, K:2018/3289 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, … ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapının denetim sorumluluğunu üstlenen … Yapı Denetim Limited Şirketinde denetçi-... olarak görev alan davacının denetim sorumluluğunu 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2.maddesinin (c) ve (g) fıkralarında öngörülen esaslara göre yerine getirmediğinden bahisle, denetim faaliyetinin, aynı Kanunun 8. maddesi gereğince 1 yıl süre ile geçici olarak durdurulmasına ilişkin 19/02/2015 tarih ve 29272 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 06/02/2015 tarih ve 3417 sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davacının denetim faaliyetlerinin geçici olarak durdurulması işleminin, 4708 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca tesis edilmiş olduğu ancak anılan maddede 24/04/2015 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde yapılan değişiklikle yapı denetim şirketlerinin faaliyetlerinin doğrudan geçici olarak durdurulması ve izin belgelerinin iade edilmesine yönelik bir hükme yer verilmemiş ve maddede belirtilen hallerin tespiti halinde bakanlıkça kaydının tutulması gibi cezaların öngörülmüş olması, fiilin işlendiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise, idari yaptırım uygulanacak olan kişilerin lehine olan mevzuat hükmünün dikkate alınması gerektiği, denetçi lehine hüküm doğurduğu açık olduğundan dava konusu işlem, 6645 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 24/04/2015 tarihinden önce tesis edilmiş olmakla birlikte, davacının iddia edildiği gibi 4708 sayılı Kanunun 2. maddesinin ihlal etmesi halinde dahi, Kanunun 8. maddesinde yapılan değişiklik nedeniyle, hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak, cezai yaptırımlara ilişkin mevzuatta yapılan değişikliklerden önceki mevzuatta yer alan yaptırımlara göre lehe olan hükümlerin ilgililer hakkında uygulanması gerektiğinden, davacıya 4708 sayılı Kanunun 6645 sayılı Kanun ile değiştirilen eski hükümler kapsamında bir yaptırım uygulanamayacağı sonucuna varılmıştır.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, dava konusu işlemin 4708 sayılı Kanunda yapılan değişiklik öncesi tesis edildiği, idari işlemlerin yargısal denetiminin tesis edildiği tarihteki mevzuata göre yapılması gerektiği, lehe olan yasanın geçmişe yürümesi ilkesinin idare hukukunda uygulanamayacağı ileri sürülerek kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile davacının yapı denetimi aşamasında kendi uzmanlık alanına yönelik olarak yapı denetim faaliyetinde bulunacağı, kendi uzmanlık alanı ile ilgili olmayan konulardaki ruhsat ve eki projeye aykırılıklar nedeniyle sorumlu tutulamayacağı, denetim faaliyetinin 1 yıl süreyle geçici olarak durdurulmasına yönelik işlemin iptali yolundaki temyize konu kararın bu gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 12/04/2018 tarih ve E:2016/1766, K:2018/3289 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir ili, … ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapının denetim sorumluluğunu üstlenen ... Yapı Denetim Limited Şirketinde denetçi-... olarak görev alan davacının denetim sorumluluğunu 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2.maddesinin (c) ve (g) fıkralarında öngörülen esaslara göre yerine getirmediğinden bahisle, denetim faaliyetinin, aynı Kanunun 8. maddesi gereğince 1 yıl süre ile geçici olarak durdurulmasına ilişkin 19/02/2015 tarih ve 29272 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 06/02/2015 tarih ve 3417 sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı denetim kuruluşları ve görevleri" başlıklı 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendinde; "Proje müelliflerince hazırlanan, yapının inşa edileceği arsa veya arazinin zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini ilgili mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek" (c) bendinde; "Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek", (d) bendinde; "Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak.", (e) bendinde; "Yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek, denetimleri sırasında yapıda kullanılan malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde, durumu bir rapor ile ilgili idareye ve il sanayi ve/veya ticaret müdürlüklerine bildirmek." ve (f) bendinde; "İşyerinde, iş güvenliği ve işçi sağlığı konusunda gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteaahidini yazılı olarak uyarmak uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili bölge çalışma müdürlüğüne bildirmek" yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasında sayılmıştır.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Denetim faaliyetinin durdurulması ve izin belgesinin iptali" başlıklı 8. maddesinde; "Yapı denetim kuruluşlarından, bu Kanunda öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri anlaşılanların veya son üç yıl içerisinde üç defa olumsuz sicil alanların veyahut 3 üncü maddenin son fıkrası ile 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükümlerine aykırı hareket ettiği belirlenenlerin denetim faaliyeti, yapı denetim komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıla kadar durdurulur ve belgesi geçici olarak geri alınır. Durdurma kararı, Resmî Gazetede ilan edilir ve sicillerine işlenir. Denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına neden olan yapı denetim kuruluşunun mimar ve mühendisleri, bu süre içerisinde başka ad altında dahi olsa hiçbir denetim faaliyetinde bulunamaz. Geçici durdurmaya neden olan mimar ve mühendisler Bakanlıkça ilgili meslek odasına bildirilir. Meslek odaları, bu kişiler hakkında kendi mevzuatına göre işlem yapar.
Faaliyeti üç defa durdurulan yapı denetim kuruluşunun denetim faaliyetine son verilir ve izin belgesi Bakanlıkça iptal edilir.
İzin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşunun, kusurları mahkeme kararı ile kesinleşen mimar ve mühendisleri başka bir yapı denetim kuruluşunda görev almaları halinde, görev aldıkları bu kuruluşa izin belgesi verilmez, verilmişse iptal edilir.
Denetim faaliyeti geçici olarak durdurulan veya izin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşu hakkındaki bu karar ilgili idareye bildirilir ve denetimini üstlendiği yapıların devamına izin verilmez. Bu durumda, yapım faaliyetine devam edilebilmesi için yapı sahibince başka bir yapı denetim kuruluşunun görevlendirilmesi zorunludur." hükmüne yer verilmiştir.
Proje ve Uygulama Denetçisi mimar ve mühendislerin yapı denetimde üstlendikleri göreve ilişkin olarak Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliğinin 5.maddesinin 2.fıkrasında, "Yapı denetim kuruluşu proje denetimi safhasında; a) Yapının inşa edileceği parseli ilgilendiren imar durumu belgesi, aplikasyon krokisi, tapu kaydı örneği, zemin etüdü raporu ile gerekli diğer belgelerin mevzuata uygun olup olmadığını kontrol ederek kopyalarını dosyasında muhafaza eder. b) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esaslarına, imar planına, imar yönetmeliklerine ve diğer mevzuata, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder, proje müelliflerinin ilgili meslek odasına üyeliğinin devam ettiğine dair taahhütnamesi ile mesleki kısıtlılığının olmadığına dair taahhütnamesinin olup olmadığını kontrol eder. İdareler sorumluluk alan mimar ve mühendislerin yaptıkları işlemlere ilişkin bilgileri her ayın ilk haftası içinde ilgili meslek odalarına bildirir. c)Yapı ruhsatı vermeye yetkili idarelerin dışındaki kurumlar tarafından onaylanması gereken elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerini ilgili mevzuata göre inceler, zamanında ve usulüne uygun olarak onaylanmasını temin eder. ç) Ek-3’te gösterilen form-1’e uygun proje kontrol formunu esas alarak incelediği projelerde tespit edilen hata, eksiklik ve yetersizliklerin giderilmesini sağlar. d) İncelenen projeler, uygun görülmesi hâlinde, yapı denetim kuruluşu adına ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendisler tarafından imzalanır ve kuruluş tarafından tasdik edilir. (e) Zemin ve temel etüdü raporunun hazırlanmasına ilişkin esaslara uygun olarak bir zemin etüdü raporunun olup olmadığını tespit ederek uygunluk görüşü verir. Raporun uygunluğunu tespit için, bünyesinde konu ile ilgili yeterli teknik eleman bulunmadığı hâllerde hizmet satın alabilir." düzenlemesi ile 6.maddesinin 1.fıkrasında, " Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler tarafından, proje müelliflerince hazırlanan projelerin mevzuata, Ek-3’te gösterilen Form-1 ile belirlenmiş asgari kriterlere uygunluğu ve detay ve hesapların doğruluğu, kontrol edilir. Var ise, eksiklik ve hataların giderilmesi sağlanır. Eksikliği ve hatası bulunmayan projeler, ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendis tarafından onaylanır." düzenlemesi yer almaktadır.
Denetçi mimar ve mühendislerin görevlendirilmesine ilişkin olarak Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 16.maddesinin 4 fıkrasında, "Yapı denetim kuruluşu, denetçi mimar ve denetçi mühendislerin sorumlulukları altındaki işlerden bilgi sahibi olmaları konusunda gerekli tedbirleri alır. Bu maksatla aylık bilgilendirme çizelgeleri hazırlanarak ilgili personele imza karşılığında tebliğ edilir." düzenlemesi yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacının uyuşmazlık konusu taşınmazda bulunan yapının yapı denetim şirketinde ... olarak çalışmakta olduğu, davalı idare elemanlarınca yapılan inceleme sonucunda, yapıda ruhsat ve eki projeye aykırı hususların belirlendiği, bu aykırılıkların denetlenmediği ve süresi içerisinde ilgili idareye bildirimde bulunulmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan mevzuat gereği yapının fenni mesuliyetini üstlenen yapı denetim şirketinde ... olarak çalışan davacının yapı denetimi aşamasında kendi uzmanlık alanına yönelik olarak yapı denetim faaliyetinde bulunacağı, davacının yapıda farklı uzmanlık alanlarını ilgilendiren konularda tespit edilen aykırılıklardan da sorumlu tutulamayacağı açıktır.
Uyuşmazlık konusu olayda ise davalı idare elemanlarınca düzenlenen teknik inceleme raporunda, mimari projeye aykırı olarak B Blok inşaatının balkonlarının yerinde yapılmadığı, balkonların duvar ile örülerek daireye katılmak suretiyle dairelerin tamamında alan artışı yapıldığının tespit edildiği bilgileri yer almıştır.
Bu durumda, davacının … olması karşısında, kendi uzmanlık alanı ile ilgili olmayan konulardaki ruhsat ve eki projeye aykırılıklar nedeniyle sorumlu tutularak, denetim faaliyetinin 1 yıl süreyle geçici olarak durdurulmasına yönelik işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca, yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
2. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 11/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.