Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2021/12373 Esas 2022/4837 Karar Sayılı İlamı

Emre aykırı davranış eyleminden kabahatli ... hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca 320,00 Türk lirası idarî para cezası uygulanmasına dair Düzce Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü Kiremitocağı Şehit Osman Çatana Polis Merkezi Amirliğinin 30/12/2019 tarihli ve 2019/1062 sayılı idari para cezasına yönelik başvurunun kabulü ile idari para cezasının iptaline dair DÜZCE 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 18/02/2020 tarihli ve 2020/227 değişik iş sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 12.08.2020 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 15.09.2020 tarihli ve KYB. 2020-74534 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, kamu binaları ile siyası parti binaları önünde, çevresinde veya yakınında yapılacak açık hava toplantısı, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, stant açma, bildiri dağıtma, imza kampanyası düzenleme, çadır kurma, oturma eylemi yapma vb... tüm etkinliklerin suç işlenmesini önlemek, kamu düzen ve güvenini korumak amacıyla 15/12/2019 günü saat : 00:00'dan 29/12/2019 günü saat 24:00'e kadar izne bağlanmasına ilişkin Düzce Valiliğinin 10/12/2019 tarihli ve 1080 sayılı kararına muhalefet etmek suretiyle önceden izin almaksızın 19/12/2019 tarihinde MHP Düzce İl Başkanlığı ile Ak Parti Düzce İl Başkanlığı önünde oturma eylemi yapan ve eylemi sonlandırması yönünde kendisine bildirim yapıldığı halde slogan atmak suretiyle eylemine devam eden kabahatli hakkında uygulanan idari para cezasının, mahkemesince; yapılan eylemin mahiyeti itibarıyla kamu düzenini bozduğuna veya bozma tehlikesi arz ettiğine dair tespit ve değerlendirme bulunmadığından bahisle iptaline karar verilmiş ise de;
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 25. maddesinde, "Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz" şeklinde yer alan, 26. maddesinde, "Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet Resmî makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar. Bu fıkra hükmü, radyo, televizyon, sinema veya benzeri yollarla yapılan yayımların izin sistemine bağlanmasına engel değildir. Bu hürriyetlerin kullanılması, millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, Devlet sırrı olarak usulünce belirtilmiş bilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının yahut kanunun öngördüğü meslek sırlarının korunması veya yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi amaçlarıyla sınırlanabilir. Haber ve düşünceleri yayma araçlarının kullanılmasına ilişkin düzenleyici hükümler, bunların yayımını engellememek kaydıyla, düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin sınırlanması sayılmaz. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunla düzenlenir." şeklinde yer alan, 34. maddesinde, "Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla ve kanunla sınırlanabilir. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir" şeklinde yer alan,
5442 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'nun 11/A-C maddesinde, "A) Vali, il sınırları içinde bulunan genel ve özel bütün kolluk kuvvet ve teşkilatının amiridir. Suç işlenmesini önlemek, kamu düzen ve güvenini korumak için gereken tedbirleri alır. Bu maksatla Devletin genel ve özel kolluk kuvvetlerini istihdam eder, bu teşkilat amir ve memurları vali tarafından verilen emirleri derhal yerine getirmekle yükümlüdür. C) İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteaallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir. Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır." şeklinde yer alan,
2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nun 17. maddesinde, "Bölge valisi, vali veya kaymakam, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla belirli bir toplantıyı bir ayı aşmamak üzere erteleyebilir veya suç işleneceğine dair açık ve yakın tehlike mevcut olması hâlinde yasaklayabilir.
" şeklinde yer alan düzenlemelere nazaran,
Düzce Valiliği tarafından, 09/10/2019 tarihinde başlatılan "Barış Pınarı" harekatı nedeniyle ülkemiz sınırları içerinde PKK/KCK-PYD/YPG terör örgütleri mensuplarının ve destekçilerinin söz konusu harekata karşı vatandaşlarımızı provoke etmek için oturma eylemi, basın açıklaması, toplantı ve gösteri yürüyüşü ve imza kampanyası gibi eylemler düzenleyebileceği, yine ülkemiz genelinde FETÖ/PDY terör örgütüne karşı başarılı bir şekilde devam eden operasyonlar neticesinde hareket kabiliyeti iyice daralan örgüt mensuplarının, örgüte sempatisi bulunan, KHK ile kamudan uzaklaştırılan şahıslar ile bu şahısların ailelerini harekete geçirecek toplumsal olaylar çıkararak kaos ve kargaşa ortamı oluşturmaya çalışabilecekleri ve karşıt görüşlü gruplar arasında çatışma ortamı oluşturmaya çalışabilecekleri ve bunun neticesinde istenmeyen olayların yaşanabileceği, netice olarak kamu düzeninin bozulabileceği tehlikesi bulunduğu ve kamu düzeninin bozulabileceği gözetilerek amacına ve mevzuata uygun bir şekilde 14 günlük zaman zarfında izin şartının getirildiği, her ne kadar önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı Anayasa tarafından korunmakta ise de; söz konusu hakkın millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla ve kanunla sınırlanmasının mümkün olduğu, kaldı ki anılan kararın 14 günlük olması ve kişilerin haklarının kullanımını tamamen ortadan kaldırmaması, yalnızca önceden izin alma şartını içermesi, söz konusu dönemde ülkemizin bulunduğu koşullar evvelce kamu binaları ile parti binaları çevresinde yaşanmış canlı bomba, bombalama eylemleri dikkate alındığında, kamu güvenliği açısından keyfi bir uygulama olmadığı,
Somut olayda, kabahatlinin 679 sayılı KHK'nın 1/1. maddesinde "Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve ekli (1) sayılı listede yer alan kişiler kamu görevinden başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın çıkarılmıştır." şeklinde yer alan düzenlemeye nazaran Düzce Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü görevinden ihraç edildiği ve uzun süreden beri belirtilen yerlerde oturma eylemini özgürce gerçekleştirebildiği ancak, kabahat tarihinde, Düzce Valiliğince alınmış usulüne, amacına uygun karar gereği izin almaksızın oturma eylemini icra etmek istediği, kendisinden adı geçen valiliğin kararı gereğince eylemine son verilmesinin istenildiği aksi halde hakkında, idari para cezası uygulanacağının belirtilmesine rağmen, eylemine devam etmekle birlikte çevreyi rahatsız edici şekilde yüksek sesle slogan atmaya başladığı, bu surette üzerine atılı kabahat eylemini gerçekleştirdiği, ayrıca kabahatlinin oturma eylemine dair izin başvurusunda bulunabileceği gibi, talebinin reddi halinde hakkını mahkemelerde arayabileceği gözetildiğinde, kabahatlinin eyleminin kişilerin hak ve özgürlüklerinin kullanılması çerçevesinde kabul edilemeyeceği gözetilmeden, kabahatli tarafından yapılan başvurunun reddine karar verilmesi yerine, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Anayasa Mahkemesi'nin 2017/31774 başvuru numaralı ve 14.10.2020 tarihli kararında ''...60. Anayasa Mahkemesi tarafından daha önceki kararlarda, başvuru konusu olan somut olaylarda Anayasa'nın 15. maddesinin olağanüstü hâlin gerektirdiği şartların önceden izin alma yükümlülüğüne uymayanlara idari para cezası uygulanması suretiyle toplantı hakkının sınırlandırılmasını gerektirip gerektirmediği incelenmiştir. Barışçıl nitelikte bir etkinliğe katılan kişilerin salt basın açıklaması öncesinde izin yükümlülüklerini yerine getirmedikleri gerekçesiyle idari para cezasıyla cezalandırılmalarının -durumun gerektirdiği ölçüde hakkın sınırlanması gerekliliği karşısında- olağanüstü hâl döneminde de izlenen amaçla orantılı bir sınırlama olarak kabul edilemeyeceğine karar verilmiştir (Erdal Karadaş, §§ 77-83; Selma Elma, §§ 54-62)...'' yönündeki kabul ve anlatım uyrınca OHAL döneminde dahi barışçıl nitelikte bir etkinliğe katılan kişilerin salt basın açıklaması öncesinde izin yükümlülüklerini yerine getirmedikleri gerekçesiyle idari para cezasıyla cezalandırılmalarının olağanüstü hâl döneminde de izlenen amaçla orantılı bir sınırlama olarak kabul edilemeyeceğinin belirtildiği, somut olayda, 19.12.2019 tarih, saat 14.45 sıralarında muterizin, kamu düzeni ve güvenliği ile trafik akışını aksatmadan sürdürmüş olduğu anlaşılan oturma eylemi ile tutanakta belirtilen yüksek sesle konuşma ve slogan atma faaliyetleri nedeni ile uygulanan idari yaptırım kararının hukuka uygun olmadığı anlaşılmakla;
Yerinde görülmeyen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, 14.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.