Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/8677 Esas 2022/1183 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Mera Komisyon Kararına İtiraz ve Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı ... İdaresi, davalı Hazine ve davalı ... Belediye Başkanlığı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
... İlçesinde 4342 sayılı Kanun uyarınca yapılan mera tespit ve tahdit çalışmaları sırasında, ... Köyü çalışma alanında bulunan 2632, 2639 ve 2758 parsel sayılı sırasıyla 1.300,400, 2.200 ve 9.400 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, mera vasfıyla tespit ve tahdit edilmişlerdir.
İtirazı komisyonca reddedilen davacı ... İdaresi, taşınmazların devlet ormanına bitişik olup eylemli orman niteliğinde bulunduğunu, memleket haritası ve hava fotoğraflarına bakıldığında da taşınmazların orman görünümünde olduğunu ileri sürerek sözkonusu taşınmazlara ilişkin mera tahsis kararının iptali ile mera sicilindeki kayıtların silinerek taşınmazların orman olan kısımlarının orman vasfıyla tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece, daha önce verilmiş olan usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, Mera Komisyon Başkanlığına karşı açılan davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine, diğer davalılar aleyhine açılan davanın kabulü ile çekişmeli taşınmazlara ilişkin mera tahsis kararının iptaline, mera sicilindeki kayıtların silinerek orman vasfı ile Hazine adına tescillerine karar verilmiş; hüküm, davacı ... İdaresi ile davalı Hazine ve ... Belediye Başkanlığı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1. ... Belediye Başkanlığının Temyizi Yönünden
Mahkemenin çekişmeli taşınmazlara ilişkin davanın kabulüne dair verdiği önceki tarihli hüküm, ... Belediye Başkanlığı vekiline usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş ve temyiz edilmeksizin kesinleşmiş olup, kesinleşen hususların yeniden temyizen incelenmesi mümkün olmadığı gibi son hükümle de aleyhe yeni bir husus yaratılmamış olması nedeniyle davalı ... Belediyesinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine karar verilmiştir.
2. Hazinenin Temyiz İtirazları Yönünden
Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin yeterli olmadığı değerlendirilmiştir. Şöyle ki; bilirkişi raporunda yörede 1941 yılında 3116 sayılı Kanun'a göre orman kadastrosunun ve daha sonrasında aplikasyon işleminin yapıldığı bildirilmiş, ancak Mahkemece tüm tahdit evrakları getirtilmemiştir. Öte yandan hükme esas alınan orman bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazların orman sınırları içinde kaldığı belirtilmiş ise de tahdit haritasıyla yapılan çakıştırma yetersiz olduğu gibi OS noktalarının silik durumda olması nedeniyle raporun denetime elverişli olduğundan da söz edilemez. Ayrıca; çekişmeli taşınmazların evveliyatındaki durumunun tespiti açısından 1963 tarihli memleket haritası incelenmişse de bu haritanın dayanağı olan hava fotoğrafı üzerinde bir inceleme yapılmamıştır. Yine fen ve orman bilirkişileri çekişmeli taşınmazların eylemli orman niteliğinde olduğunu belirtmelerine rağmen ziraatçi bilirkişi tarafından bu belirlemeye şerh düşülmüş ve taşınmazların mera olarak kullanılmasında kamu yararı bulunduğu ifade edilmiştir. Bu durumda Mahkemece hangi gerekçeyle fen ve orman bilirkişilerinin tespitine değer verildiği ve üstünlük tanındığı yönünde bir açıklama yapılmaksızın davanın kabulüne karar verilmesi de isabetli değildir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmesi için Mahkemece öncelikle, yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ile çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede yapıldığı anlaşılan tüm orman tahdidine ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilan tutanakları ile taşınmazların bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği getirtildikten sonra mahallinde, önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi, bir ziraat mühendisi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif ve inceleme yapılmalıdır.
Keşif sırasında söz konusu belgelerin çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanması suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Yasalar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyedlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (... veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazlar çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazların niteliği ve kullanım durumu belirlenmeli; taşınmazların üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı açıklattırılmalı; ayrıca orman sınır noktaları tutanak ve haritalarda yazılı mevki, yer, kişi isimleri ile açı ve mesafelere göre, orman kadastrosu tutanak ve haritalarının düzenlenmesinde kullanılan hava fotoğrafları ve memleket haritalarından yararlanılarak, değişik açı ve uzaklıklardaki en az 6-7 adet orman sınır noktası bulunup röperlenmeli; orman kadastrosu ile ilgili sınır noktaları aynı ölçeğe çevrilerek, çekişmeli taşınmazların orman kadastro haritasına göre konumu genel kadastro paftası üzerinde ve aynı ya da yakın orman sınır hatlarında, dava konusu edilen parseller varsa, bunların tümü birleşik harita üzerinde gösterilmeli; tutanaklardaki anlatımlar değerlendirilmeli; tutanaklarla tahdit haritası arasında çelişki bulunması halinde çekişmeli parseller yönünden, tahdit tutanakları ile haritalar arasındaki çelişki tahdit tutanaklarına değer verilmek suretiyle giderilecek şekilde müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak ve yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan, bilimsel verileri dayanan, krokili rapor alınmalı; toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... Belediye Başkanlığı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve kanuna aykırı olan hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre Orman İdaresinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince ... ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden ... Belediye Başkanlığına iadesine, 7139 sayılı Kanun'un 33. maddesi uyarınca Orman İdaresinden ve yine harçtan muaf olduğundan Hazineden harç alınmasına yer olmadığına
14.02.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.