MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
AVUKAT ...
AVUKAT ...

DAVA : Davacı, Ankara merkez şube delege seçimlerinin, yapılan seçimleri dahil alınan tüm kararların ve yapılan tüm işlemlerin yoklukla batıl olduğunun, baştan itibaren hükümsüz olduğunun tespitiyle, yapılan tüm seçimler dahil alınan tüm kararların ve yapılan tüm işlemlerin bütün sonuçlarıyla birlikte iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı sendika üst kurul delegesi olduğunu ve... merkez şubesinde denetleme kurulu üyesi olarak görev yaptığını, ...erkez şube başkanlığınca tüzük uyarınca seçim takvimi ve seçim ünitelerinin davalı sendikaya bildirildiğini, ancak davalı sendika tarafından seçim takvimi ve seçim ünitelerinin uygun bulunmayarak sendika genel yönetim kurulu tarafından hazırlanan seçim takvimi ve seçim üniteleri dikkate alınarak seçim yapılmasının bildirildiğini, ancak genel yönetim kurulu tarafından belirlenen seçim takvimi ve ünitelerinin sendika içi demokrasinin sağlanmasına hizmet etmemesi, şubeye bağlı işyerlerinin usul ve kanuna aykırı olarak birleştirilerek seçim ünitelerinin oluşturulması, bu şekilde işyerlerinin kendi delegelerini seçme ve belirleme hak ve yetkilerinin yok edilmesi, seçim sonuçlarını belirlemeye yönelik seçim takvimi ve ünitelerinin oluşturulması sebepleriyle, şube tarafından genel yönetim kurulunca bildirilen şekilde delege seçimleri yapılmasının kabul edilmediğini, ayrıca 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun geçici birinci maddesi ile sendikaların, yeni kanunun yürürlüğe girmesi ile tüzüklerde yapılacak zorunlu değişiklikler için yönetim kurullarına yetki verdiğini, ancak zorunlu değişiklikler haricindeki tüzük değişikliklerinin, tüzük gereğince ancak genel kurul tarafından yapılabileceğini, bununla birlikte zorunlu değişiklik olmamasına rağmen yönetim kurulu kararıyla tüzüğün 27. maddesine “Şube Yönetim Kurulu genel kurulu toplamazsa Genel Merkez yönetim kurulunun görevlendireceği yönetim kurulu üyesi genel kurulu toplar” ibaresinin eklendiğini, ayrıca seçim yönetmeliğinin üçüncü ve dördüncü maddelerinde de değişiklikler yapıldığını, genel kurul kararıyla yapılmayan bu değişikliklerin usul ve kanuna aykırı olup yok hükmünde olduğunu ve geçersiz olduğunu ileri sürerek davalı sendika... merkez şubenin 2013 yılı olağan genel kuruluna esas olmak üzere yapılan delege seçimleri ile sendika tüzük ve seçim yönetmeliğinde yapılan değişikliklerin yoklukla batıl olduğunun ve geçersiz olduğunun tespitiyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
./..

Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının dava açmakta hukuki yararının olmadığını, müvekkil sendika yönetim kurulu tarafından 6356 sayılı Kanun"un geçici birinci maddesi gereğince yapılması zorunlu olan değişikliklerin yapıldığını, yapılan değişikliklerin... tarafından kanuna aykırı bulunmadığını, seçim yönetmeliğinde yapılan değişikliklerin de zorunlu olduğunu, önceki kanun döneminden farklı olarak 6356 sayılı Kanun ile delege seçimlerine karşı yargı yolunun açılması sebebiyle bu değişikliklerin yapıldığını, delege seçimleri yönünden de hukuka aykırı bir durumun olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, 6356 sayılı Kanun ile birlikte delege seçimlerine karşı yargı denetimi getirildiğinden sendika yönetim kurulunca 14.11.2012 tarihli kararla ana tüzük ve seçim yönetmeliğinde değişiklikler yapıldığı, delege seçimlerinin de tüzük ve seçim yönetmeliği hükümlerine uygun olarak yürütüldüğü gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, delege seçimlerinin iptali ile tüzük ve seçim yönetmeliği değişikliklerinin iptali istemine ilişkindir.
1-Davacının, delege seçimlerinin iptali talebinin reddine dair verilen karara karşı temyiz itirazları değerlendirildiğinde;
Davacı, davalı sendikanın ...merkez şubesinin 2013 yılı olağan genel kuruluna esas olmak üzere yapılan delege seçimlerinin iptaline ilişkin talebin reddine dair kararı temyiz etmiş ise de, mahkemece verilen karar, 6356 sayılı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kesin niteliktedir. Bu itibarla, delege seçimlerinin iptaline dair mahkeme kararı yönünden temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-İnceleme konusu davada, ikinci olarak sendika genel yönetim kurulu kararıyla gerçekleştirilen tüzük ve seçim yönetmeliği değişikliklerinin iptali talep edilmiştir.
Somut olayda, sendika genel merkez yönetim kurulu kararıyla, tüzüğün 27. maddesine “Şube Yönetim Kurulu, genel kurulu toplamazsa Genel Merkez yönetim kurulunun görevlendireceği yönetim kurulu üyesi genel kurulu toplar” cümlesi eklenmiştir. Ayrıca sendika seçim yönetmeliğine ilişkin de, eski yönetmeliğin dördüncü maddesi herhangi bir değişiklik yapılmaksızın üçüncü madde olarak düzenlenmiş, eski yönetmeliğin üçüncü maddesi ise yeni dördüncü madde olarak düzenlenmekle beraber bu maddede somut değişiklikler yapılmıştır. Buna göre, eski yönetmeliğin üçüncü maddesi:
“a)Şube Yönetim Kurulu, belirlenen Olağan Şube Genel Kurulu tarihinden en az üç hafta önce bitecek ve en çok üç ay içinde tamamlanacak şekilde delege seçim takvimini belirler.
b)Muhtemel seçim yapılacak üniteleri, delege sayılarını, seçimlerin başlangıç ve bitim tarihlerini, seçim yapılacak yer, gün ve saatini ilgili ünitelerde ilan eder.
c)Şube Yönetim Kurulu belirlenen seçim takvimini ve delege seçim ünitelerinin bir örneğini sendika merkezine gönderir.” şeklinde iken, yapılan değişikliklik neticesinde yeni dördüncü madde:
“a)Şube Yönetim Kurulu, belirlenen Olağan Şube Genel Kurulu tarihinden en az üç hafta önce bitecek ve en çok üç ay içinde tamamlanacak şekilde delege seçim takvimini belirler.
b)Şube Yönetim Kurulu belirlenen seçim takvimini, seçim ünitelerini, seçim ünitelerinde seçilecek delege sayılarını, seçimlerin başlangıç ve bitiş tarihlerini, seçim yapılacak yer, gün ve saatini yapılacak ilk delege seçim tarihinden 10 gün önce onaylanmak üzere, Sendika Genel Merkezine gönderir.

c)Sendika Genel Merkez Yönetim Kurulunca 4. Maddenin "a ve b" fıkrasındaki belgeler incelenir. Gerektiğinde düzenlemeler ve eklemeler yapılarak yada aynen yazılı olarak onaylanır. Uygulanmak üzere ilgili şubeye gönderilir. Genel Merkez Yönetim Kurulunun yazılı olarak onayladığı şekliyle işyerlerinde ilan edilir ve seçimler yapılır. Şube Yönetim Kurulu bu işlemleri yapmazsa, Genel Merkez Yönetim Kurulu kararı ile görevlendirilecek Yönetim Kurulu üyesi delege seçimlerini yapar.” şeklinde düzenlenmiştir.
Sendika genel kurullarının görev ve yetkilerini düzenleyen mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nun 11. maddesi ile 6356 sayılı Kanun"un 11. maddesine göre, tüzük değişikliği yetkisi münhasıran sendika genel kurullarındadır. Nitekim sendika tüzüğünün 17. maddesinde de, tüzük değişikliği yetkisinin genel kurulda olduğu ifade edilmiştir.
6356 sayılı Kanun"un geçici birinci maddesine göre ise “Kuruluşlar bu Kanun gereği yapmak zorunda oldukları tüzük değişikliklerini bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde yönetim kurulu kararıyla gerçekleştirir. Tüzük değişiklikleri, yapılacak ilk genel kurulun onayına sunulur”. Madde metninden de açıkça anlaşılacağı üzere, yönetim kurulu kararıyla yapılması öngörülen değişiklikler, 6356 sayılı Kanun ile birlikte getirilen yeni düzenlemelere uyum amacıyla yapılması zorunlu olan değişikliklerdir. Bu cümleden olarak, yönetim kurulunun yetkisi, kanunda öngörülen emredici düzenlemelere aykırılık teşkil eden tüzük hükümleriyle sınırlıdır. Bununla birlikte anılan yetkinin yorum yoluyla genişletilmesi de kabul edilemez. Nitekim sendika içi demokrasi gereği, her iki kanunda da tüzük değişiklikleri konusundaki görev ve yetki münhasıran sendikaların en üst karar organı olan genel kurullara verilmiş ve bu kural da emredici nitelikte düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, şube olağan genel kurullarını oluşturacak delegelerin belirlenmesi amacıyla oluşturulan sendika seçim yönetmeliğinin düzenlenmesi görevi ve yetkisi de, tüzüğün 17. maddesi ile sendika genel kuruluna bırakılmıştır.
Somut olayda, yukarıda ayrıntılı olarak ifade edilen tüzük ve seçim yönetmeliği değişiklikleri neticesinde, şube olağan genel kurullarını oluşturacak delegelerin belirlenmesi amacıyla yapılacak seçimler konusunda, delege seçim takvimi ve seçim ünitelerinin belirlenmesi yetkisi şube yönetim kurullarında iken, yetkinin genel merkez yönetim kuruluna geçtiği ve ayrıca tüzük değişikliği ile de, şube yönetim kurulu tarafından genel kurulun toplanmaması durumunda, genel merkez yönetim kurulunun görevlendireceği yönetim kurulu üyesi tarafından genel kurulun toplanacağı uygulamasının getirildiği anlaşılmaktadır.
Mülga 2821 sayılı Kanun"un 10. maddesinin ikinci fıkrasında, şube genel kuruluna katılacak delegelerin “üyeler tarafından serbest, eşit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına göre ve sendika tüzüğündeki hükümlere göre” seçileceği belirtilmiş ve ayrıca 11. maddenin 1. fıkrasının 13. bendi ile de, delege seçiminde uyulacak esasların düzenlenmesi yetkisi genel kurullara bırakılmıştır. 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Kanun ile de bu konuda çok farklı düzenlemeler öngörülmemiştir. Buna göre, Kanun"un 16. maddesinde delege seçimlerinin “üyeler tarafından serbest, eşit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına göre ve tüzük hükümlerine göre” yapılacağı ifade edilmiş, 10. maddenin 3. fıkrası ile de, delege seçiminin usul ve esaslarının tüzük ile belirleneceği düzenlenmiş, davalı sendika yönetim kurulu tarafından gerçekleştirilen değişiklikleri zorunlu kılan başkaca bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular karşısında, davalı sendika genel merkez yönetim kurulu tarafından gerçekleştirilen tüzük ve seçim yönetmeliği değişikliklerinin, 6356 sayılı Kanun"un geçici birinci maddesi anlamında yapılması zorunlu değişiklikler olmadığı tartışmasızdır. Bu itibarla, mahkemece, bu yönden davanın kabulü ile, dava konusu sendika tüzük ve seçim yönetmeliği değişikliklerine dair genel merkez yönetim kurulu kararının iptaline karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
./..
- 4 -

Sonuç:
1-Delege seçimlerinin iptaline dair talep yönünden, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi ile uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 427/1 ve 432. maddeleri hükümlerine göre davacının bu yöne ilişkin temyiz isteminin REDDİNE,
2-Sendika tüzük ve seçim yönetmeliği değişikliklerinin iptaline dair talep yönünden, temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 09.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.






...