MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının işkolu tespitine ilişkin kararının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı ...-İş Sendikası vekili, ... tarafından, davalı Hastanesi, ve ... Devlet Hastanesinde yürüttüğü bilgisayar otomasyonu, veri giriş, veri hazırlama ve kontrol işletmenliği işlerinin İşkolları Tüzüğünün 24 sıra numaralı "Sağlık" işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, ancak yapılan tespitin hatalı olduğunu ileri sürerek işkolu tespit kararının iptaline ve şirket tarafından yapılan işlerin genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ...-İş Sendikası vekili, şirket tarafından hizmet alım sözleşmesi kapsamında yapılan işlerin veri hazırlama, otomasyon, veri girişi ve hasta bakımı olduğu, mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nun 60. maddesine göre bir işyerinde yapılan yardımcı işlerin asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağını, işkolları tüzüğüne göre de hastanelerde yapılan her türlü işin sağlık işkoluna girdiğinin açık olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili de, yapılan tespitte hukuka aykırı bir durum bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiş, davalı şirket vekili de davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı şirket işçileri tarafından ... Sağlığı Merkezinde yapılan işlerin tamamen sağlık işinin bir parçası olduğu, bu kişilere işe başlamadan önce verilen tüm eğitimlerin sağlık sektörüne ve hastane çalışanlarına ilişkin eğitimler olduğu, sağlık hizmetinin baskın nitelik taşıdığı, yeterli kamu personeli olmadığı için bu tür personelin hizmet alım sözleşmesi yapılmak suretiyle sağlandığı, veri kaydı ve hazırlama işinin hasta işlemlerine ilişkin olduğu, hastaların giriş ve çıkış işlemleri, kayıt tutulması, faturalandırılması ve benzeri işlerin, muayene ve sağlık işinin bir parçası olduğu ve yapılan işlerin sağlık işkoluna girdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, ... tarafından yapılan işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
İşkolu tespit tarihi itibariyle yürürlükte bulunan mülga 2821 sayılı Kanun"un 3. maddesinde sendikaların işkolu esasına göre kurulacakları belirtilmiştir. Bu itibarla, işkolu kavramının, sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öge olduğu söylenebilir. İşkolu kavramı ile, benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak tanımlanmıştır. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma şartlarının aranacağı düzenlenmiştir.
İşçi ve işveren sendikalarının kurulabilecekleri işkolları, mülga 2821 sayılı Kanun"un 60. maddesinde gösterilmiştir. Anılan maddede, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı ifade edilmiştir. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağı, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü de alınarak ve uluslararası normlar da gözönünde bulundurularak bir tüzükle düzenleneceği belirtilmiştir. Söz konusu tüzükte işkollarına giren işler, tüzüğe ekli listede belirtilmiştir. Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı tüzüğün 3. maddesinde vurgulanmıştır.
İşkolu tespit davalarında her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyla işkolu tespiti gerekir. Mülga 2821 sayılı Kanun"un 60. maddesinde yer alan “Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır” kuralı ise, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Bununla birlikte birbirinden ayrı işyerlerinde asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Bu noktada ifade etmek gerekir ki, alt işverenin işkolu tespiti, asıl işverenin
yaptığı işe göre belirlenemeyeceği gibi, alt işverenin işkolu tespitinin asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerekmektedir. Alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir. Zira böyle bir durumda, coğrafi olarak aynı alanda faaliyet yürütülse de, hukuki olarak, iş organizasyonu kapsamında alt işverene ait farklı bir işyeri, asıl işverene ait farklı bir işyeri söz konusudur. Nitekim 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4. maddesinin gerekçesinde “Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu iş artık asıl işveren yönünden yardımcı iş olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl iş kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir” şeklinde anılan durum açık olarak belirtilmiştir.
Somut olayda, ... tarafından 25.01.2012 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan tespite göre,... tarafından ...... Hastanesi, ...on Hastanesi,...zırlama ve kontrol işletmenliği işlerinin İşkolları Tüzüğü"nün 24 sıra numaralı “Sağlık” işkolunda yer aldığına dair işkolu tespit kararı verilmiştir.
Mahkemece davanın reddine dair verilen ilk karar, Dairemizin 21.04.2014 tarihli ilâmıyla, yetkisiz olunan işyerleri yönünden davanın ayrılarak yetkisizlik kararı verilmesi ve daha sonra işin esasının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozma ilâmına uyularak dava tefrik edilmiş ve sadece ...Mahkemece, yukarıda belirtilen gerekçeyle yeniden davanın reddine karar verilmiş ise de, karar, dosya içeriğine uygun düşmemektedir.
İnceleme konusu davada, davalı ... arasında “Bilgisayar otomasyonu sistemine yönelik birimlerdeki bilgisayarları kullanmak üzere bilgisayar kullanıcısı (veri hazırlama ve kontrol işletmeni) temini” konulu hizmet alım sözleşmesi imzalandığı ve alt işveren işçilerinin belirtilen sözleşme kapsamında çalıştırıldığı anlaşılmıştır. Mahkemece mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi raporunda yer alan tespitlere göre de, alt işveren işçilerinin, hasta veri kayıt, hasta kayıt kabul, karşılama, yönlendirme gibi işleri yaptıkları anlaşılmıştır. Nitekim iş müfettişi tespiti de aynı yöndedir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre ve alt işveren işyerinde yapılan işlere dair işkolu tespitinin, asıl işveren işyerinden bağımsız olarak tespit edilmesi gerekliliği karşısında, alt işveren... işçileri tarafından yürütülen işler, niteliği itibariyle İşkolları Tüzüğü"nün 17 sıra numarasında yer alan “...r davacı sendika, dava konusu işyerinin “Genel İşler” işkoluna girdiğinin tespitini istemiş ise de, Bakanlık işkolu tespit kararının hatalı olması sebebiyle iptaline karar verilmesi durumunda, işkolu tespitine ilişkin hükümler kamu düzenine ilişkin olduğundan, tespite konu işyeri veya işyerlerinin hangi işkoluna girdiği resen tespit edileceğinden işyerinin girdiği işkolunun belirlenmesi gerekir. Bu cümleden olarak, mahkemece, davanın kabulü ile işkolu tespit kararının iptaline ve dava konusu işyerinin İşkolları Tüzüğü"nün 17 sıra numarasında yer alan “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkolunda yer aldığının tespitine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, mülga 2821 sayılı Kanun"un 4. maddesi uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-25.01.2012 tarih ve 28184 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan... Sağlığı Merkezinde yürütülen işlerin İşkolları Tüzüğü’nün 24 sıra numaralı “Sağlık” işkoluna girdiğine ilişkin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2012/2 sayılı işkolu tespit kararının iptaline,
3-Nurbin Temizlik İnş. tarafından, ve Diş Sağlığı Merkezinde yürütülen işlerin niteliği itibariyle İşkolları Tüzüğü"nün 17 sıra numarasında yer alan “Ticaret, Büro, ” işkolunda yer aldığının TESPİTİNE,
4-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 27,70 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 2,50 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 1.500,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 932,80 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 09.02.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.