MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

DAVA : Davacı, ödenmeyen sendika aidat alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendika ile...Belediye Başkanlığı arasında toplu iş sözleşmeleri bağıtlandığını, davalıya bağlı işyerlerinde çalışan işçilerin ücretlerinden üyelik ve dayanışma aidatlarının kesilmesi talebini içeren yazının davalıya tebliğ edildiğini, ancak mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 6356 sayılı ...Kanunu"na göre kesilmesi gereken üyelik ve dayanışma aidatlarının, toplu iş sözleşmesine göre belirlenmiş süre içerisinde davalı tarafından ödenmesi gerekirken ödenmediğini ileri sürerek tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı süresinde cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulü ile hüküm altına alınan alacağa dava ve ıslah tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, taraflar temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, 6356 sayılı Kanun"un 18. maddesi ile mülga 2821 sayılı Kanun"un 61. maddesi kapsamında, sendika üyelik ve dayanışma aidat alacaklarının tahsili istemine ilişkindir.
6356 sayılı Kanun"un 18. maddesinin ikinci fıkrasına göre “Üyelik ve dayanışma aidatları, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilmek suretiyle ilgili sendikaya ödenir.” Aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre de “Yukarıdaki hükümlere göre ödenmesi gereken aidatı kesmeyen veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödemeyen işveren, bildirim şartı aranmaksızın aidat miktarını bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlüdür.”

Mülga 2821 sayılı Kanun"un 61. maddesinin birinci fıkrasına göre ise “İşyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasının, toplu iş sözleşmesi yapılmamışsa veya sona ermişse yetki belgesi alan işçi sendikasının yazılı talebi ve aidatı kesilecek sendika üyesi işçilerin listesini vermesi üzerine, işveren sendika tüzüğü uyarınca üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik aidatını ve Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu gereğince sendikaya ödenmesi gerekli dayanışma aidatını, işçilere yapacağı ücret ödemesinden kesmeye ve kestiği aidatın nevini belirterek tutarını ilgili sendikaya vermeye ve kesinti listesini sendikaya göndermeye mecburdur.” Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre ise “Yukarıdaki fıkra gereğince sendika tüzüğüne uygun olarak kesilmesi istenilen aidatı kesmeyen işveren ilgili sendikaya karşı kesmediği veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili kuruluşa göndermediği miktar tutarınca genel hükümlere göre sorumlu olduktan başka aidatı sendikaya verinceye kadar bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faizi ödemek zorundadır.”
Belirtilen kanuni düzenlemelere göre, bir işyerinde veya işletmede toplu iş sözleşmesi yapmak için yetki belgesi alan işçi sendikasının, yetki belgesine konu işyeri veya işletmede çalışan üyesi işçilerin listesini ve sendika tüzüğüne göre üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik aidatını işverene bildirmesi ve bu listeye göre üyelik aidatının kesilmesini ve sendikaya ödenmesini istemesi gerekir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 117. maddesinin birinci fıkrasına göre “Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer”. Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre de “Borcun ifa edileceği gün, birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur”. Mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 101. maddesi de aynı niteliktedir.
Toplu iş sözleşmelerinde, üyelik ve dayanışma aidat bedellerinin sendikaya ödenme tarihi düzenlenmiş ise ayrıca ihtara gerek kalmadan bu tarihlerden itibaren faize karar verilmelidir. Buna mukabil, anılan konuya ilişkin bir düzenleme yok ise, hüküm altına alınan tutara faizin yürütülmesi için, sendikanın işvereni temerrüde düşürmesi gerekmektedir. Dava tarihinden önce sendika tarafından işverenin temerrüde düşürülmesi söz konusu değil ise, dava ve ıslah tarihi temerrüt tarihini oluşturmaktadır.
Bu genel açıklamalar ışığında tarafların temyiz itirazları değerlendirildiğinde;
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 128. maddesine göre “Süresi içinde cevap dilekçesi vermemiş olan davalı, davacının dava dilekçesinde ileri sürdüğü vakıaların tamamını inkâr etmiş sayılır.”
Dosya içeriğine göre, davacı sendika ile davalıya devredilen Alacahan Belediye Başkanlığı arasında 15.03.2008 ilâ 14.03.2010, 15.03.2010 ilâ 14.03.2011 ve 15.03.2011 ilâ 14.03.2013 tarihleri arasında geçerli toplu iş sözleşmeleri imzalanmıştır. Davacı sendika tarafından, 15.01.2008, 07.01.2010, 22.02.2011 ve 25.01.2013 tarihlerinde aidat bedellerin ödenmesinin talep edildiği yazı ve ekinde sendika üyesi işçi listesinin belediyeye gönderildiğine dair yazı suretleri sunulmuş ise de, sadece 07.01.2010 tarihli bildirime dair tebliğ mazbatası sunulmuş, diğer bildirimlerin belediyeye tebliğ edildiğine dair herhangi bir delil sunulmamıştır.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular karşısında, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma eksik ve hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece, öncelikle sendika üyesi işçilere ait üye kayıt fişleri getirtilmeli, davacı sendikanın yetki belgesi aldığı tarih tespit edilmeli, sendika tarafından aidat bedellerin ödenmesinin talep edildiği yazı ve ekinde sendika üyesi işçi listesinin belediyeye tebliğ edildiği ilk tarihten itibaren üyelik ve dayanışma aidatı kesme yükümlülüğü doğacağı gözetilerek hüküm altına alınacak miktar tespit edilmelidir. Anılan hususlar nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
3-Taraflar arasında bağıtlanan toplu iş sözleşmelerinde, aidat bedellerinin işçi ücretleri ödendikten onbeş gün içerisinde herhangi bir ihtara lüzum kalmaksızın ödenmesi gerektiği düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, gerek 2821 sayılı Kanun gerekse 6356 sayılı Kanun ile ödenmeyen sendika aidat alacaklarına, bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiz işletilmesi gerektiği açık olarak ifade edilmiştir.
Kabule göre de, mahkemece hüküm altına alınacak her aya ilişkin aidat bedellerine ayrı ayrı toplu iş sözleşmeleri doğrultusunda belirlenecek tarihlerden itibaren ve bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiz işletilmesine karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 09.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.