Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2020/2738 Esas 2020/5813 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 18.03.2015 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 05.05.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Önalım davasına konu payın ilişkin bulunduğu taşınmaz paydaşlarca özel olarak kendi aralarında taksim edilip her bir paydaş belirli bir kısmı kullanırken bunlardan biri kendisinin kullandığı yeri ve bu yere tekabül eden payı bir üçüncü şahsa satarsa, satıcı zamanında bu yerde hak iddia etmeyen davacının tapuda yapılan satış nedeniyle önalım hakkını kullanması TMK’nın 2. maddesinde yer alan dürüst davranma kuralı ile bağdaşmaz. Kötüniyet iddiası 14.2.1951 tarihli ve 17/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece de kendiliğinden nazara alınması gerekir. Bu gibi halde savunmanın genişletilmesi söz konusu değildir. Eylemli paylaşmanın varlığı halinde davanın reddi gerekir.
Ayrıca, paylı mülkiyet halindeki bir taşınmazın paydaşı payını karı-kocaya, evlada veyahut akrabaya temlik ederse şeklen satış olarak gösterilen bu aktin gerçekte satış olmayıp miras hakkına bağlı veya hibe gibi maksada yönelik işlem olduğu iddia ve ispat edilirse önalım hakkı ileri sürülemez. (27.03.1957 tarihli, 12/2 sayılı Y.İ.B.K.)

Bu yöndeki savunmanın tanık dahil her türlü delille kanıtlanması mümkündür. Anılan İçtihadı Birleştirme Kararı sözleşmede taraf olan kişinin işlemde muvazaa savunmasında bulunamayacağı kuralının bir istinasıdır.
Somut olayda; dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Davalı vekili, yapılan satış işleminin gerçek bir satış olmayıp miras hakkına bağlı bağış maksadıyla yapıldığını ve taşınmazda satıcı ..."un muris eşi ... vasiyetnamesinde belirtilen şekilde fiili taksim bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, pay satan kişinin davalının annesi olmadığı, nüfus kaydına göre anne adının ... olduğu ve dava konusu taşınmazda fiili taksim bulunmadığı belirtilerek davanın kabulüne karar verilmişse de; davalı vekilinin yapılan satışın yakın akrabalar arasında yapıldığı, gerçek bir satış olmadığı savunmaları ile fiili taksim iddialarına ilişkin delilleri toplanıp değerlendirilmeden eksik incelemeyle hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar verilmiştir.
Kabule göre de; davacılar vekili tapuda gösterilen satış bedelinin doğru olmadığını gerçekte 20.000,00 TL bedel üzerinden satış yapıldığını belirterek bedelde muvazaa iddiasında bulunmuş ise de bu iddiasını kanıtlayamamıştır. Bu durumda iddia olunan 20.000,00 TL bedel ile mahkemece kabul edilen önalım bedeli toplamı olan 60.000,00 TL arasındaki fark üzerinden davada kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına da vekalet ücreti takdiri gerekirken satış bedelinin tamamı üzerinden davacı yararına vekalet ücreti takdir olunması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.10.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.