15. Hukuk Dairesi 2018/86 E. , 2018/1694 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi:Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, davacı vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, sözleşmeden kaynaklı hakedişlerden yapılan kesinti, fazla imalât bedeli, fiyat farkı ve ödenmeyen imalât bedellerinden kaynaklı alacak davasıdır. Mahkemece davanın geçici teminat kesintileri yönünden kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle davacı yükleniciye YİGŞ nin 25. maddesi uyarınca en az10 gün süre verilmesi gerekirken 7 günlük süre verilmesi sebebi ile ve hakedişlere usulüne uygun itiraz olmadığından hakedişte yer alan istek kalemlerine yönelik davanın reddinin doğru olduğunun anlaşılmasına göre davalının tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı ile davalı arasında Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Merkezi ve Kursiyer Konaklama Binası inşaatı işiyle ilgili olarak 06.11.2009 tarihinde 9.264.064,00 TL bedelli sözleşme imzalandığı, ihale sözleşmesi uyarınca 11.11.2009 tarihinde davacı tarafından işe başlandığı, 01.11.2011 tarihinde geçici kabul yapılıp 16.05.2012 tarihinde geçici kabul tutanağı imzalandığı ve 29.06.2012 tarihinde de idarenin yetkilisi tarafından tutanağın onaylandığı, idarenin düzenlemiş olduğu 18 numaralı hakediş raporunun 11.06.2012 tarihinde davacı tarafından ihtirazî kayıtla imzalandığı ve düzenlenen hakediş raporuna 19.06.2012 tarihinde idare nezdinde itiraz edildiği davacının ise müvekkilinin isteği dışında kesin hakediş raporu düzenlendiğini, düzenlenen bu kesin hakediş raporunda haksız bir kısım kesintiler yapıldığı iddiasıyla yapılan kesintilerin haksızlığının tespiti ile haksız kesilen bedellerin iadesi talebiyle işbu davayı açtığı anlaşılmıştır.Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 8.2.1 maddesi uyarınca, Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin eki olarak kabul edilmiştir. Sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan ve sözleşmenin eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 39. maddesinde yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirazî kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gereklidir. Yine kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesine ilişkin 40. madde hükmünce, yüklenicinin itirazı olduğu takdirde itirazlarını 39. maddedeki usuller çerçevesinde dilekçe ile idareye bildirmesi gerekir. Davacı tarafından hakedişlere anılan şekilde itiraz edilmemiştir. Gelir vergisi stopaj faizi, fiyat farkı ve pursantaj listesinde bulunduğu halde mahal listesinde bulunmadığı gerekçesi ile hakedişten kesilen kablo bedeline dair alacak kalemi hakedişe itiraz usule uygun olmadığından mahkemece bu taleplerin reddi yerinde olmuştur. Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 39. ve 40. maddelerindeki bu düzenlemeler 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu"nun 193. maddesi (1086 sayılı HUMK 287. maddesi) uyarınca delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemece re"sen gözetilmelidir. Yine Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 21 ve 22. maddelerinde de sözleşme dışı ve ilave işlerin ne şekilde hesaplanması gerektiği düzenlenmiştir. Buna göre, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10"una kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dökümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği düzenlenmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde, bilirkişinin yapılan açıklama doğrultusunda rapor düzenlemediği anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece yapılacak iş; bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp az yukarıda belirtildiği üzere, Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin öncelik sırasına ilişkin 8.2.1. maddesi ve hakedişlere itiraz ve ilave imalâtlarla ilgili düzenlemeleri göz önünde bulundurularak, 4, 5 ve 6 nolu hakedişler de incelenerek ihale dosyasında karşılığı olmadığı halde mukayeseli keşifte kesinti olarak gösterilen 15.040,90 TL kablo bedelleri, pursantaj listesinde bulunmadığı halde projede bulunduğu gerekçesi ile kesilen sözleşme kapsamı içerisinde yer almayan taahhüt dışı kablolar nedeni ile kesilen 214.758,75 TL + KDV ve işin devamı esnasında ihtiyaç duyulması sebebi ile artan miktarlara ait bedellere ilişkin 23.268,71 TL"lik imalât bedeli alacağının hakedişe girip girmediğinin belirlenmesi hakedişe giren ancak usulüne uygun olmayan itiraz nedeniyle kesinleşen kalemler bakımından davanın reddi, hakedişlere girmeyen imalâtlar bakımından ise usulüne uygun itiraz olup olmadığına bakılmaksızın ilave iş için bu işlerin %10"una kadar olan kısmının Şartnamenin 21. maddesi de gözetilerek sözleşme fiyatlarıyla hesaplanıp bu bedele KDV ilave edilerek, sözleşme bedelinin % 10"unu aşan kısmının ise işin yapıldığı yıl serbest piyasa rayiçleri üzerinden bedelinin hesaplanıp bu bedel içinde KDV’nin de olacağı gözetilerek KDV ilave edilmeden hesaplama yaptırılıp, sonucuna göre karar verilmelidir. Bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile verilen karar doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte belirtilen nedenlerle kararın davacı yararına BOZULMASINA, 1.480,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 13/j maddesi gereğince davalıdan harç alınmasına yer olmadığına, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 24.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.