BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2021/1302 Esas 2021/1523 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1302 Esas
KARAR NO: 2021/1523 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2021/14 Esas - 2021/14 Karar
TARİH: 08/01/2021
KARAR TARİHİ: 27/10/2021
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin ... ticaret sicil numarası ve ... vergi numarası ile faaliyet gösteren bir ticari işletme olduğunu, müvekkil şirketin faaliyet gösterdiği ... Mah. ... Cad. No:... Küçükçekmece adresindeki binada 19.09.2020 tarihinde yangın çıktığını ve birçok makine, alet, demirbaş, hammadde, hazır ürünün yandığını, bu yangında binanın 1. katında muhafaza edilen müvekkili şirketin ticari defter belgeleri ve resmi evrakların yanarak zayi olduğunu, müvekkilin bu zayi durumunu, yıl sonu işlemleri sırasında öğrendiğini ve 31.12.2020 tarihli tutanak düzenlediğini, söz konusu defter ve belgeler yandığından TTK madde 82/7 uyarınca bu defter ve belgelerin zayi olduğuna dair davacı şirkete zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 08/01/2021 tarih 2021/14 Esas - 2021/14 Karar sayılı kararında; " TTK madde 82/7 açık hükmü gereğince, saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Dava dilekçesinde davacı, şirketin faaliyet gösterdiği ... Mah. Mah. ... Cad. No:... Küçükçekmece adresindeki binada 19.09.2020 tarihinde yangın çıktığını bu esnada zayii olduğunu belirtmekle, 31.12.2020 tarihli tutanak ile öğrenildiği beyan edilmiş ise de bu hususun basiretli tacir tarafından 31.12.2020 tarihinde öğrenilmiş olmasının mümkün olmadığı, ticari defterlerin 19.09.2010 tarihinde binanın 1. Katında diğer makine, alet, demirbaş, hammadde, hazır ürünün yandığı yönündeki beyanı da dikkate alınarak davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir...."gerekçesi ile, Açılan davanın hak düşürücü süreden reddine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Zayii istenen defterlerin cari döneme ilişkin olmadığını, geçmiş dönemlere ilişkin olduğunu, bu nedenle her gün bu defterlerle işlem yapılmadığını, bu defterlere -geçmiş dönemlere ait olması itibarı ile- günlük, haftalık aylık kayıtlar yapılmasının mümkün olmadığını,Müvekkilinin, yıl sonunda (2020 Aralık ayının sonu) geçen yıllar kayıtları ile kıyaslama yapmak üzere dava konusu defter ve belgeleri incelemek istemiş ise de yangında zarar gördüklerini ve kullanılamaz, okunamaz halde olduğunun tespit edildiğini, (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 26.09.2017 tarih ve E.2016/246, K.2017/4755 sayılı içtihadı) bu içtihat ve müvekkilinin (21.12.2020 tarihli tespit tutanağı ile) öğrenme tarihi dikkate alındığında 06.01.2021 tarihinde açılan huzurdaki davanın süresinde açıldığını ancak yerel mahkemenin aksi yönde karar vermiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Yerel mahkeme gerekçesinde 1. katta diğer makine, alet, demirbaş vs.in yandığının da beyan edildiği belirtilmiş ise de zayii istenen defter ve evraklar ile bu makine, alet ve demirbaşlar aynı bölümde/odada olmadığını, zayii istenen defter ve evrakların günlük kullanılmayan arşiv/depo olarak kullanılan bölümde/odada olduğunu, yerel mahkemece tahkikat yapılmadan, tanıklar dinlenmeden, keşif yapılmadan tensiple birlikte, eksik inceleme sonucu davanın reddine karar verilmiş olmasının açıkça usul ve yasaya aykırı olduğunu, Aynı yangında, aynı binada faaliyet gösteren ... Ltd. Şti.'nin aynı gerekçe ile açtığı davanın Bakırköy 5. ATM 2021/21 E. 2021/214 K. sayılı dosyası ile kabul edildiğini, İleri sürerek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Davacı vekili, müvekkiline ait işyerinde 19/09/2020 tarihinde yangın çıktığını, yangında bir kısım şirket defter ve belgelerinin zayi olduğunu. Zayi durumunu 31/12/2020 tarihinde öğrenerek tutanak tutulduğunu belirterek zayi belgesi verilmesini talep etmiş, mahkemece dava reddedilmiş, kararı davacı istinaf etmiştir. TTK’nın 82/1 maddesinde tacirin ticari defter ve belgelerini sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlü olduğu, 7. fıkrada tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle kanuni saklama süresi içinde zayi olması halinde tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde zayi belgesi verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Yine TTK’nın 18/2. maddesinde tacirin ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir. Somut olayda, dosya içine sunulan yangın raporuna göre söz konusu yangın 19/09/2020 tarihinde meydana gelmiştir. Yangın raporunun 07/10/2020 tarihinde düzenlendiği anlaşılmaktadır. Basiretli bir tacirin yangın olayından sonra ve özellikle yangın raporunun tutulduğu esnada veya bundan sonra makul bir sürede, yangın nedeniyle işletmesinde meydana gelen hasarı belirlemesi gerekmektedir. Yangın olayından sonra makul süre içinde meydana gelen zararı, yangın nedeniyle hasarlanan veya zayi olan işletmesine ait her şeyi bu arada saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve belgelerini kontrol ederek zarar görmüş ise bunları da tespit etmesi gerekmektedir. Somut olayda, yangın olayının meydana gelmesinden ve yangın raporunun düzenlenmesinden çok sonra saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve belgelerinin yangında zayi olduğunun tespit edildiğini ileri sürmek basiretli tacir davranışına uymamaktadır. Davacı vekilinin ziyaı daha sonra öğrendiklerine ilişkin istinaf sebebi yerinde değildir. İlk derece mahkemesi hüküm ve gerekçesinde davacı vekilinin istinaf nedenlerinin ayrıntılı olarak karşılandığı, yasa ve usule aykırılık bulunmadığı gibi kamu düzenine aykırılık da görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf talep eden davacı tarafından yatırılan 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince istinaf talep eden davacıdan alınması gereken 59,30 TL istinaf karar harcı, istinaf aşamasında peşin olarak yatırıldığından, yeniden harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harcın hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince tarafa tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 27/10/2021 tarihinde HMK'nın 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.