MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAHİLİ DAVALILAR:


Taraflar arasında görülen tapusuz taşınmazın tescili davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar Hazine ve ... vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği görüşüldü. Davacı ... vekili, irsen intikal imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, 1979 tarihinde yapılan kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan ve hudutlarını dava dilekçesinde belirttiği taşınmaz bölümlerinin davacı adına tescili istemiyle dava açmıştır.
Malatya İli Kapıkaya Mahallesi/Köyü çalışma alanında bulunan çekişmeli taşınmaz bölümü 1980 yılında yapılan kadastro çalışmaları esnasında ölçü krokisinde kuru dere yazılmak suretiyle tespit dışı bırakılmıştır.
Mahkemece, davanın reddine ilişkin olarak verilen karar Dairece, “... Davanın tutanak düzenlenmeyip kadastro sırasında tescil harici bırakılan taşınmaz hakkında TMK’nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14 ve 17. maddelerine dayalı tescil istemi ile açılmış olduğuna ve tescil harici bırakılan yerler hakkında kadastro öncesi sebeplere dayanarak dava açma hakkını sınırlayan bir süre de öngörülmediğine göre mahkemenin hak düşürücü sürenin dolduğuna ilişkin gerekçesi yerinde olmadığı belirtilerek, 6360 sayılı Kanun"un 1. ve Geçici 1/13. maddesi uyarınca ... ile taşınmazın bulunduğu İlçe Belediye Başkanlığına dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemine uygun şekilde tebliğ edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasına girilmesi, taşınmazın tescil harici bırakılma nedeni gözetildiğinde çekişmeli taşınmazın nehir yatağı olup olmadığı, öncesi nehir yatağı ise yatağın insan eliyle değiştirilmiş olup olmadığı ve davacı tarafından zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığının saptanması, bu saptamanın yapılabilmesi için dava tarihinden geriye doğru en az 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı"ndan aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların ise, İl Kadastro Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulması, komşu parsellere kadastro sırasında uygulanan 69 tahrir sayılı vergi kaydının getirtilmesi ve ardından taşınmaz başında fen bilirkişi, jeolog bilirkişi ve daha önceki keşifte görev almamış bir ziraat mühendisi huzuruyla yeniden keşif yapılması, keşif sırasında dinlenilecek davada yararı bulunmayan yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiğinin etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava ve uydu fotoğrafları üzerinde streoskopik inceleme yaptırılarak çekişme konusu taşınmaz bölümünün, önceki vc şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesinin istenilmesi, komşu parsellere uygulanan 69 tahrir numaralı vergi kaydının taşınmaz yönünü ne okuduğunun belirlenmesi, jeolog bilirkişiden taşınmazın niteliği, dere yatağı niteliğinde olup olmadığı konusunda, ziraatçi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın belirtilen dönem içindeki niteliği ve kullanım durumu hususunda raporlar alınması, davanın kabulüne karar verilecek olması halinde yapılması zorunlu yasal ilanların yaptırılması, toplanan ve toplanacak olan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulması " gerekçesiyle bozulmuş, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne, batısı, güneyi ve kuzeyi yol, doğusu ise 21, 22, ve 23 nolu parsellerle çevrili Jeodezi Mühendisi bilirkişisinin raporuna ek krokide A=19.163,86 metrekare ve B = 12.847,05 metrekare olarak gösterilen yerlerin beraber değerlendirilmek suretiyle A kısmının üçüncü sınıf tarım arazisi, B kısmının üçüncü sınıf bahçe vasfında ayrı ayrı davacı adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
Ne var ki; mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece, hükme esas alınan fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A) ve (B) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümleri üzerinde, davacı lehine, Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddesinde belirtilen zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş ise de, bozma öncesi alınan 03.01.2014 tarihli ziraatçi bilirkişi raporunda A harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünün devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olduğu belirtilmiş olmasına rağmen, bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda aynı yer hakkında 30 yıldan bu yana kültür arazisi olarak kullanıldığı belirtilmiş olmasına ve raporlar arasında çelişki oluştuğu halde bu çelişki giderilmemiş, taşınmaz bölümlerinin kuzeyinde orman parseli olduğu anlaşılmasına rağmen orman yönünden araştırma yapılmamış, taşınmaz bölümlerinin niteliğini belirlemekten uzak, soyut nitelikteki ziraatçi bilirkişi raporu ile tanık ve yerel bilirkişilerin soyut ve yetersiz beyanlarına dayanılarak hüküm kurulmuş olmakla bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaz bölümlerine ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğünün web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmaz bölümlerinin bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihi olan 2013 yılından 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra, mahallinde yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişi heyeti, 3 kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı, ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğini, kullanım durumunu, imar-ihya edilip edilmediği, edilmiş ise hangi tarihte tamamlandığı hususlarında, önceki tarihli ziraatçi bilirkişi raporlarını da irdeler şekilde taşınmaz bölümlerinin tarımsal niteliğini açıklayan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş ve hangi bölüme ait olduğu işaretlenmiş renkli fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle, hava fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmaz bölümlerinin niteliğini, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü belirten gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir krokili rapor aldırılmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, alınan peşin harcın Battalgazi Belediyesine geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.