Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/11467 Esas 2022/1601 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı Hazine vekili ve davalı ... Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki tarihli karar ... tarafından bozulmuş olup bozma ilamında özetle; "3 ziraat mühendisi ile ... ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi heyeti aracılığıyla hava fotoğrafı incelemesi yapılması suretiyle taşınmazın imar-ihyasına en erken ne zaman başlandığı ve tamamlandığı, arazinin ekonomik amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulü ile çekişmeli eski 131 ada 24 (yeni 131 ada 47) parsel sayılı taşınmazın davacı adına tapuya tesciline, fen bilirkişi raporunda "A" harfi ile gösterilen bölüm tescil harici bırakıldığından tescil harici bırakıldığından mahkemenin görevsizliğine, Anamur Asliye Hukuk Mahkemesince de görevsizlik kararı verildiğinden görevli Mahkemenin belirlenmesi için dosyanın resen ... ilgili dairesine gönderilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ve davalı ... Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece çekişmeli taşınmazın dere yatağında kalmadığı ve davacı taraf lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme karar vermek için yeterli değildir. Şöyle ki; DSİ tarafından gönderilen yazı cevabına göre çekişmeli taşınmazın 1969 tarihinde ıslah edildiği bildirilmiş, jeoloji raporunda 1979 tarihinden sonra ıslah çalışmalarına başlandığı, 24.09.2018 tarihli jeoloji raporunda ise 1990 tarihinde ıslah çalışması yapıldığı belirtilerek, raporlar arasında çelişki oluşturulmasına rağmen söz konusu çelişkiler giderilmeksizin hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Öte yandan imar ihyanın ne zaman başladığının ve tamamlandığının belirlenmesi açısından dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı tarihte çekilmiş hava fotoğrafları getirtilerek üzerinde uzman ... ve fotogrametri mühendisi bilirkişi eliyle inceleme yapılması gerekirken sadece orman bilirkişisi tarafından inceleme yaptırılmıştır.
Hal böyle olunca; Mahkemece doğru sonuca ulaşılabilmesi için taşınmaza ilişkin eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü'nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, bu şekilde dosyanın ikmal edilmesinden sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile ... ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve 3 kişilik jeolog bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, evveliyatının dere yatağı olup olmadığı, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, taşınmazın evveliyatı itibariyle imar ve ihyaya konu edilebilecek yerlerden olması halinde, imar-ihya edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, zirai durumunu, çevresindeki kadastral parsellerle arasında bir fark bulunup bulunmadığını, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, edilmiş iseler imar-ihyaya konu olmaya başlandığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, sınırındaki kadastral ve tescil harici taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde fotoğraflarla desteklenmiş ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; jeolog bilirkişi kurulundan, taşınmazın derenin mutlak etkisi altında kalıp kalmadığını, önceki ve mevcut niteliğinin ne olduğunu, dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını, derenin yatak değiştirip değiştirmediğini, derede ıslah çalışmaları yapılıp yapılmadığını ve yapılmış ise ne zaman yapılıp tamamlandığını açıklayan, fotograflarla desteklenmiş ve önceki raporları da irdeleyen rapor istenilmeli; ... ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden ise getirtilen tüm stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazın öncesinde dere/... yatağı olup olmadığını, sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz bölümü üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı ve bu raporda çekişmeli taşınmazın uydu fotoğrafları üzerinde, yakın çevresindeki ve yakınında bulunan dere ile birlikteki konumu gösterilmeli; bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekili ve davalı ... Başkanlığı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulüyle, Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince ... ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Başkanlığına iadesine 24.02.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.