Adalet Bakanlığının, 20/11/2018 tarihli yazısı ile uyuşturucu madde ticareti suçundan hükümlü ..."nın hakkındaki yasaklanmış hakların geri verilmesinin talep edilmesi üzerine, mahkumiyet hükmünde TCK 53. maddesi kapsamında yasaklanmış hak bulunduğundan bu kanununda 5352 sayılı Kanunun 13/A-1 maddesi kapsamı dışında kaldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Mersin 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 26/02/2018 tarihli ve 2007/343 esas 2007/431 karar sayılı ek kararının kanun yararına bozulmasına yönelik talebi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 28/11/2018 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Sanığın 24/08/2007 tarihinde işlediği iddia olunan uyuşturucu madde ticareti suçundan dolayı TCK’nın 188/3 ve 52. maddeleri uyarınca 6 yıl ve 1.500 Türk lirası adlî para cezaları ile cezalandırılmasına dair Mersin 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 25/12/2007 tarihli ve 2007/343 esas, 2007/431 sayılı kararının Yargıtay 10. Ceza Dairesinin 02/12/2008 tarih 2008/9254 esas 2008/18120 karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiği,
2- Hükmün infazının 23/08/2013 tarihinde tamamlanmasını müteakip hükümlünün 23/02/2018 tarihli dilekçe ile yasaklanmış haklarının iade edilmesini talep etmesi üzerine, Mersin 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 26/02/2018 tarihli ve 2007/343 esas 2007/431 karar sayılı ek kararı ile “... Hükümlü hakkında 5237 Sayılı TCK kapsamında yasaklanmış hak bulunduğu ve 5237 sayılı TCK"da düzenlenen yasaklanmış hakların, 5352 Sayılı Yasanın 13/A-1 maddesi kapsamı dışında kaldığından...” gerekçesi ile "karar verilmesine yer olmadığına” karar verildiği ve kararın yasa yolu incelemesinden geçmeden 06/03/2018 tarihinde kesinleştiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "Dosya kapsamına göre, adı geçen sanığın uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapma veya sağlama suçundan almış olduğu mahkûmiyet kaydının 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu"nun 14 ve geçici 2. maddeleri gereğince arşive alınmış olduğu ve aynı Kanun"un 6290 sayılı Kanun ile değişik 12. maddesi gereğince arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren yasaklanmış hakların geri verildiği tarihe göre arşivden silinme süresi hesaplanacağı, somut olayda her ne kadar Mahkemesince verilen kararda hak yoksunluğunun söz konusu olmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de; sanık hakkındaki mahkûmiyet kararında her hangi bir hak yoksunluğu yer almasa da, sanığın mahkûmiyetin doğal neticesi olarak yasaklanan hakların geri verilmesi talebinde bulunulabileceği ve hakkındaki adlî sicil arşiv kaydının bulunmasının yasaklanmış hak kavramına dahil olduğu, mahkemesince yapılacak değerlendirmede sanığın daha sonra yeni bir suç işleyip işlemediği incelenerek, hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda kanaate ulaşılması durumunda yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek, Mersin 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 26/02/2018 tarihli ve 2007/343 esas 2007/431 karar sayılı ek kararının kanun yararına bozulması istenmiştir.
C) Konuyla İlgili Hukuksal Düzenlemeler:
a) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi” başlıklı 13/A maddesinin 1. fıkrası:
(1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir. Bunun için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla,
 a) Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması,
 b) Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması,  gerekir.
b) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Adlî Sicil Bilgilerinin Silinmesi” başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi:
(1) Adlî sicildeki bilgiler; a) Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,…Halinde Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, arşiv kaydına alınır.
…
c) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Adlî Sicil ve Arşiv Bilgilerinin Silinmesi” başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrası:
Arşiv bilgileri;
a) İlgilinin ölümü üzerine,
b) Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
1. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş yıl geçmesiyle,
2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle, tamamen silinir.
Ç) Konunun Değerlendirilmesi:
Somut olayda, uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan hükmedilen cezanın infazının tamamlanarak 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 9. maddesi gereğince arşiv kaydına alındığı anlaşılmıştır.
Daha sonra, hükümlünün yasaklanmış haklarının iade edilmesini talep etmesi üzerine, her ne kadar Mahkemece “... Hükümlü hakkında 5237 Sayılı TCK kapsamında yasaklanmış hak bulunduğu ve 5237 sayılı TCK"da düzenlenen yasaklanmış hakların, 5352 Sayılı Yasanın 13/A-1 maddesi kapsamı dışında kaldığından...” gerekçesi ile "karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiş ise de,
Hükümlülük kararında açıkça hükmedilmese bile bir suçtan mahkûmiyetin doğal neticesi olarak Anayasa’nın 76. maddesi ve diğer özel kanunlarda yer alan "seçme ve seçilme hakkından yoksun kılınma", "kamu hizmetlerinden yasaklanma", "memuriyetten mahrumiyet" gibi, bir suçtan mahkûmiyetin sonucu olan hak yoksunluklarının yasak hakların geri verilmesi yoluyla giderilebileceği, somut olayda da hükümlü hakkındaki infaz edilmiş sayılarak arşiv kaydına alınmış olan mahkûmiyetin yukarıda bahsedilen hak yoksunluklarına yol açacağı cihetle,
Uyuşturucu madde ticareti suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün doğal sonucu olarak yasaklanan haklarının geri verilmesi talebinde bulunan hükümlünün hukukî durumunun 5352 sayılı Yasanın 13/A maddesinde belirtilen şartlar ışığında değerlendirilerek olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, hatalı gerekçeyle “karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmesi kanuna aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
D) Karar :
Açıklanan nedenlere göre; mahkumiyet hükmünde TCK 53. Maddesi kapsamında yasaklanmış hak bulunduğundan bu kanununda 5352 sayılı Kanunun 13/A-1 maddesi kapsamı dışında kaldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına ilişkinMersin 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 26/02/2018 tarihli ve 2007/343 esas 2007/431 karar sayılı ek kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanun"un 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, 09.07.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.