MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki tüm taraflar vekillerince istenmiş, asıl davanın davacısı ... San. ve Tic.Ltd.Şti vekili, asıl davanın davalısı ... vekili ve asıl davanın davalısı ...A.Ş vekilince duruşma talep edilmiş olmakla duruşma için tayin edilen 24.11.2015 Salı günü davacı ... San. ve Tic.Ltd.Şti vekili Av. ..., asıl dava davalısı ... vekili Av. ..., asıl dava davalısı ...A.Ş vekili Av. ..., birleştirilen davanın davacısı ... A.Ş vekili Av...., asıl davanın davalısı ... ve Ekp.İm.San. ve Tic.Ltd.Şti vekili Av. ... geldiler. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan tüm taraf vekilleri dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü.

-K A R A R-

Davacı ... ...ve Tic.Ltd.Şti. vekili asıl davadaki dilekçesinde, 10/12/2006 tarihinde; ... Sanayi Bölgesi 136 ada 7 parselde yazılı taşınmazın davalılardan ... Ltd.Şti.nin kullandığı bölümde çıkan yangının yine bu taşınmazın müvekkilin kiracı olarak bulunduğu yan tarafa sirayet etmesi sonucunda, işyerinde bulunan makine, ekipman ve hammaddenin tamamının yanarak zayi olduğunu, mülkiyeti ..."e ait olan taşınmazın 3 ayrı bölümden oluştuğunu, davalılardan ... Ltd.Şti. yangının başladığı bölümde ,davacı müvekkili ... Ltd.Şti. orta bölümde, dava dışı ...nin ise en son bölümde kiracı olarak bulunduğunu belirterek, yangın neticesinde meydana gelen 1.000.000 TL zararın, davalılardan ...nın poliçe üst limiti olan 500.000 TL , ...nin ise 100.000 TL ile sınırlı olmak üzere davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 03/02/2009 tarihli ıslah dilekçesi ile toplam tazminat taleplerini 1.167.066,24 TL"ye yükseltmiştir.
Mahkemenin birleşen 2007/384 esas sayılı dava dosyasında davacı ...Ş. vekili, ..."e ait ... bölgesi 136 ada 7 parselde bulunan ve işyeri olarak kullanılan taşınmazın 3/2/2006 tarihinde ve ... poliçe numaralı işyeri paket poliçe tahtında müvekkil sigorta şirketi tarafından sigortalandığını, 10/12/2006 tarihinde
taşınmazın ... tarafından kullanılan yerde yangın çıktığını ve bunun yayıldığını, anılan yangın sonucunda sigortalı taşınmazın gerek davalı ... İzolasyon şirketinin kiracı olarak kullandığı bölümünde gerekse diğer bölümlerinde ciddi hasarların meydana geldiğini yangın sonucunda ekspertiz raporu ile ... in sovtaj bedelleri düştükten sonra ugradığı zararın toplam bedeli olarak kendisine 705.698,00 TL ödeme yapıldığını belirterek bu bedelin davalılardan tahsilini tahsiline karar verilmesini talep etmişlerdir.
Mahkemenin birleşen 2007/520 esas sayılı dava dosyasında davacı ... vekili, yangın sebebiyle sigorta şirketince karşılanmayan zararların toplamının 435.214 YTL olduğunu bellirterek fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile bu miktarın 10/12/2006 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş;
Mahkemenin birleşen 2008/17 esas sayılı dava dosyasında davacı ... İzolasyon Şirketi vekili, 10/12/2006 tarihinde meydana gelen yangın sonucunda zarar gören ve sigorta kapsamı dışında olan ve bu nedenle sigorta şirketinden tanzim edilemeyen zararlarına karşılık fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100,000 TL nin olay tarihinden işleyecek reeskont faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş;
Mahkemenin birleşen 2009/48 esas sayılı dava dosyasında davacı ...Ş. vekili, müvekkil şirket nezdinde ...numaralı işyeri paket sigorta poliçesi ile sigortalı bulunan ... ve Ekipmanları İmalat Sanayı ve Ticaret Ltd Şirketine ait Tepelermevkii Sanayı Bölgesi ... adresindeki işyerinde 10.12.2006 tarihinde yangın sebebiyle hasar meydana geldiğini, yangında sigortalı işyerinde büyük oranda hasar olduğunu yangında işyerinde bulunan emtia, makine, demirbaş ve dekorasyon hasarı olduğunu yapılan ekspertiz raporunda tespit edilen 1.679.790 TL hasar bedelinin 26/3/2007 tarihinde sigortalısına ödendiğini belirterek ödenen meblağın davalılardan kusurları nispetinde tahsilini talep etmiş;
Birleşen ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/180 esas sayılı dosyasında davacı ...Ş. vekili, ... Merkez ... Bölgesi 136 ada 7 parselde kayıtlı taşınmazın malik ... tarafından güney kısmının davalı ... İzolasyon ve Ekip. İm. San. ve Tic. Ltd. Şti"ne, orta
kısmının dava dışı ... San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ve kuzey kısmının ise ... – ...’ye işyeri olarak ayrı ayrı sözleşmeler ile kiralandığını, ... – ...’ye ait işyerinin 23.01.2006 tarihli ve ... poliçe numaralı İşyeri Pakit Poliçesi tahtında müvekkili sigorta şirketi tarafından sigortalandığını, 10.12.2006 tarihinde davalılardan ... ve Ekip. İm. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin kullandığı bölümde çıkan yangının önce orta kısımda bulunan ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin faaliyet gösterdiği işyerine sirayet edip daha sonra tüm taşınmazı etkileyecek şekilde yayıldığını, müvekkili şirketin sigortalısı ... – ...’ye ait işyerindeki makine, ekipman ve ham maddelerin meydana gelen alevli yangın sonucu zarar görüp işyerinin çalışılamayacak hale geldiğini, yangın sonrası tespit edilen 98.346,39 YTL hasarın tamamının 15.02.2007 tarihinde sigortalı ... – ...’ye ödendiğini, Borçlar Kanununun 105.maddesinde öngörülen munzam zarar talep etme hakkı dahil fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla ödenen 98.346,39 YTL hasar zararı tazminatının ödeme tarihi olan 15.02.2007 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalı ... İzolasyon ve Ekip. İm. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile 7516-Y-4238292-1 nolu poliçe ile 6524310 nolu hasar dosyası tahtında sigortalısı davalı ...Ş.den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama, taraf iddiaları, savunmaları, alınan bilirkişi raporları ve toplanan delillere göre; ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"na ait 2007/14 Esas sayılı asıl davada, davanın kısmen kabulü ile davalılar ...A.Ş."nin 459.438,76 TL"sinden sorumlu olmak üzere diğer davalı ... Yapı İzalosyon şirketi ile birlikte 775.581,35 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya dair talebinin reddine, ......nın sorumluğu 100.000 TL ile sınırlı olmak üzere 220.994,67 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya dair talebinin reddine, birleştirilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/384 esas sayılı dava dosyası yönünden davanın kısmen kabulü ile 493.988,60 TL"nin davalılar ...ve MND Yapı izalasyon şirketinden ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve
müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair talebin reddine, birleştirilen ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/180 esas sayılı dava dosyası yönünden davanın kısmen kabulü ile davalı ... sigortanın sorumluluğu 40.561,24 TL olmak üzere toplam 68.842,47 TL nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair talebin reddine, birleştirilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/520 esas sayılı dava dosyası yönünden davanın kısmen kabulü ile 285.414,50 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair talebin reddine, birleştirilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/17 esas sayılı dava dosyası yönünden davanın REDDİNE, birleştirilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/48 esas sayılı dava dosyasında davalı Sur Kalıp yönünden davanın reddine, diğer davalı yönünden açılan davanın kısmen kabulü ile 335.958 TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair talebin reddine karar verilmiş; hüküm, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyanın incelenmesinde; davacı ...Ş. tarafından davalılar ... ve ... ...ve Tic.Ltd.Şti. aleyhine açılan 2009/48 Esas sayılı birleşen davada, davalı ..."in hem davaya hem de ıslaha karşı zamanaşımı def"i mevcut olup, mahkemece bu hususta olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiştir. Bu husus, usul ve yasaya aykırı olup bozma sebebidir.
2-Dosyanın bir bütün olarak incelenmesi sonucu;
..."e ait binanın 3 ayrı bölüme ayrılarak ... ...ve Tic.Ltd.Şti., .... ve dava dışı ... firmasına kiralandığı, 10.12.2006 tarihinde çıkan yangın sonucu her üç kiracının kullandığı bölümde de hasar meydana geldiği, eldeki asıl dava ile birleşen 5 adet davanın bu yangına bağlı hasarlardan ileri geldiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı, fotoğraflar, tespit dosyaları ile alınan bilirkişi raporları bir hususu tereddütsüz ortaya koymaktadır ki; o da yangının kiracı ...."nin kullandığı bölümde elektrik kaynaklı bir arızadan ileri gelerek başladığı ve buradan diğer bölümlere sirayet ettiği hususudur.
Mahkemece hükme esas alınan 28.05.2012 tarihli raporda, yapı ruhsatına aykırı bir şekilde inşa ettiği binayı yapı kullanım izni almadan yapılış amacına aykırı olarak kiralayan ve yangın önlemlerini almayan bina maliki ... % 20, kendi işyerinde yangın başlayan .... kolay yanan maddelerle üretim yaptığı işyerini ısıtmak için elektrikli soba kullanması, yangın algılama ve söndürme tesisatı kurdurmamış ve yangın duvarı yaptırmamış olması sebebiyle yangının çıkmasında ve hızla büyüyüp yayılmasında %70 oranında, davacı ... ...ve Tic.Ltd.Şti. de kiraladığı bölüm ile diğer bölümler arasında yangın duvarı yapmamak, yangın algılama ve söndürme sistemi tesis etmemek suretiyle yangının kendisi tarafından kullanılan bölümde hızla genişlemesine neden olmakla %10 oranında kusurlu bulunmuş, 15.05.2013 tarihli ek raporda ise, davacı ... ...ve Tic.Ltd.Şti., ne yaparsa yapsın ...."nde çıkan yangını önleyemeyecek olduğundan, ...."nde meydana gelen zarardan sorumlu tutulamayacağı yönünde görüş bildirilmiş, mahkemece asıl dava ve birleşen 5 ayrı davada bu kusur oranlarına itibar edilerek hüküm kurulmuştur.
Oysa açılan davaların tümünde dayanılan sorumluluğun türü değişmekte olup, her bir davanın ve tazmini gereken her hasarın kendi içinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Örneğin 2007/14 Esas numarasında kayıtlı, davacısının ... ...ve Tic.Ltd.Şti., davalıların ...., ..., ...A.Ş. ve ... A.Ş. olduğu davada, davalı .... haksız fiil, davalı ... bina malikinin sorumluluğu, sigorta şirketleri ile mevcut poliçelerdeki hükümler çerçevesinde sigorta hukuku kapsamında sorumludurlar.
Yine örneğin, davacısının ..., davalısının .... olduğu 2007/520 Esas sayılı birleşen davada taraflar arasında imzalanan 01.10.2006 tarihli kira sözleşmesine dayanılmış olup, tarafların sorumlulukları yine genel esaslar ile aradaki sözleşme hükümlerine göre belirlenecektir. Keza, ...."nin sigortacısı ...A.Ş."nin açtığı rücu davasında da;
(2009/48 Esas sayılı birleşen dava) taraflar arasındaki kira sözleşmesi ile sözleşmede tarafların sorumluluklarını etkileyen şartlar var ise, bunların davacının rücu koşullarını etkileyip etkilemeyeceği hususu ayrıca belirlenmelidir.
Belirtmekte fayda var ki; her ne kadar ... firması ile ... Kalıp ...ve Tic.Ltd.Şti. binada kiracı olup, yangının başlamasında hiçbir kusurları yok ise de; basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülükleri bulunan ve yangın açısından riskli grupta yer alan ürünler imal eden şirketlerin, yapı ruhsatına aykırı olarak inşa edilen binayı kiralamak ve yangının kendilerine ait alanda büyümesi ve yarattığı etki yönünden gerekli önlemleri almamak şeklinde tezahür eden eylemlerinde, kendi gördükleri hasarlar yönünden müterafik kusurlu oldukları hususu üzerinde de durmak gerekir.
Özetle ifade etmek gerekirse, her bir davadaki tarafların kusur oranlarının, her bir davada dayanılan hukuki sebebe göre ve hasara sebebiyet veren olayın gelişme şekline göre ayrı ayrı belirlenmesi gerekirken, tek bir kusur belirlemesi yapılarak bunun tüm davalara uygulanması doğru olmamış, eksik incelemeye dayalı hükmün bozulması gerekmiştir.
3-Kabule göre de;
a)Davalı ...Ş. vekilince, 18.11.2011 tarihinde poliçe teminatının tamamı olan 1.000.000 TL dosya hesabına depo edilmiştir. Hal böyle olunca mahkemece, aleyhine açılan davalarda davalı ...Ş."nin sorumlu tutulduğu miktarın (poliçe limitleri kapsamında ve garame hesapları sonucunda) hesaplanan tazminattan düşülerek bakiyesine hükmedilmesine, dosya hesabına yatırılan ve davalı ...Ş."nin sorumlu tutulduğu miktarın dosya numarasına göre davacı tarafa ödenmesine, davalı ...Ş."nin depo tarihinden sonrası için faiz yönünden sorumluluğunun bulunmadığına ve yatırdığı miktar yönünden hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, yatırılan paranın tamamen gözardı edilerek hiç yatırılmamış gibi karar verilmiş olması doğru değildir.
b)2007/14 Esas Sayılı asıl davada ... A.Ş."ye, bina sahibi ..."in bina yangın sigortasında üstlendiği toplam 100.000 TL limitli kiracı yangın mali sorumluluk teminatından dolayı husumet yöneltilmiş olup, anılan davada davalı ...Ş. limitin tamamından sorumlu tutulmuştur. Davalı ...Ş. Vekilinin,
limitin tamamına hükmedilemeyeceği, müvekkilinin teminat kapsamında diğer kiracı ... firmasına da ödeme yapacağı, bu nedenle garame hesabı yapılması gerektiği yönünde itirazı vardır. Davalının ... firmasına karşı da teminat kaspamında sorumluluğu bulunmakla birlikte, davalı ...Ş."nin aynı zamanda ... firmasının kendi işyeri sigortacısı da olduğu, bu kapsamda sigortalısına toplam 98.346,39 TL ödemede bulunduğu anlaşıldığından, yapılan ödemenin ... firmasının tüm zararını karşılayıp karşılamadığı, davalı ...Ş."ye bir de kiracı teminatı kapsamında başvurmasının sözkonusu olup olmadığı ve garame hesabının yapılması gerekip gerekmediğinin araştırılarak değerlendirilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmiş olması isabetsiz olmuştur.
c)Davacı ... tarafından .... aleyhine açılan 2007/520 Esas sayılı birleşen davada, davacı vekili ekspertiz raporunda belirtilen sigortasız kıymetler (temel imalatları, temel kaldırma, saha betonu vs.) ve teminat kapsamında olmayan kalemlere ilişkin (proje ücreti, zemin etüdü vs.) talepte bulunmuş olup, hükme esas alınan 28.05.2012 tarihli raporda bu taleplerin uygun olmadığı belirtilmekle davacının bu yöndeki taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Hükme esas alınan rapordaki ifade, hiçbir gerekçe ve açıklama içermemekte olup, davacının talep ettiği hususlarda, ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık bir rapor aldırıldıktan sonra sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu karar verilmiş olması doğru değildir.
d)Davacı ... ...ve Tic.Ltd.Şti. tarafından açılan 2007/14 Esas sayılı davada, 28.05.2012 tarihli kök ve 15.05.2013 tarihli ek raporlara itibar edilerek karar verilmiş olup, anılan raporlarda sadece davacı tarafça sunulan faturalar ile İndesit ... A.Ş."nin cari hesap ekstreleri üzerinde inceleme yapılmıştır.
Davalı tarafın, olay günü davacı ... ...ve Tic.Ltd.Şti."ne ait fabrikada 163 ton değil, 47 ton hammadde bulunduğu, yangında 200 değil, 15-20 adet tahta palet yandığı, yağ faturalarının farklı yerlerden temin edildiği ve nakliye faturalarının fahiş olduğu yönünde itirazları mevcut olup, bu hususlar talep üzerine irdelenmemiştir.
O halde, mahkemece davalı tarafın itiraz ederek üzerinde durduğu hususlar yönünden, davacıya ait ticari defterler de getirtilerek incelenmek kaydıyla taraf itirazlarını karşılayacak mahiyette, yeterli, gerekçeli ve denetime açık bir rapor aldırılması gerekirken, eksik inceleme sonucu hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
e)Yine davacı ...Ş. tarafından davalılar ... ve ... ...ve Tic.Ltd.Şti. aleyhine açılan 2009/48 Esas sayılı birleşen davada, davacının ödeme yaptığı ...."nin uğradığı gerçek zarar yönünden bilirkişi incelemesine başvurulmaması da isabetsizdir.
4-Bozma kapsam ve nedenine göre tüm taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle ... vekilinin, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle tüm taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bozma kapsam ve nedenine göre tüm taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 1.100,00 TL vekalet ücretinin asıl ve birleştirilen davanın davacıları ... San ve Tic.Ltd.Şti, ......A.Ş, ..., ... ve Ekp.İm.San. ve Tic.Ltd.Şti, ...A.Ş"den alınarak duruşmada vekille temsil olunan asıl ve birleştirilen davanın davalıları ..., ......A.Ş, ..., ...A.Ş, ... San. ve Tic.Ltd.Şti"ne verilmesine, 1.100,00 TL vekalet ücretinin asıl ve birleştirilen davanın davalıları ..., ......A.Ş, ..., ...A.Ş, ... San. Ve Tic.Ltd.Şti"den alınarak duruşmada vekille temsil olunan asıl ve birleştirilen davanın davacıları ... San ve Tic.Ltd.Şti, ......A.Ş, ..., ... ve Ekp.İm.San. ve Tic.Ltd.Şti, ...A.Ş ve ...ne verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere geri verilmesine 01/12/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.