Esas No: 2019/4766
Karar No: 2021/1184
Karar Tarihi: 16.03.2021
Danıştay 10. Daire 2019/4766 Esas 2021/1184 Karar Sayılı İlamı
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2019/4766
Karar No: 2021/1184
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Ayakkabıcılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:2016/47 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin Aydın ili, … Mahalle, … , … Bulvarı, No:… adresinde faaliyet gösteren işyerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerince yapılan denetim neticesinde düzenlenen rapora istinaden 2010/5,7-12, 2011/1-12, 2012/1-12, 2013/1-8,10. aylara ilişkin olarak tespit edilen fazla çalışma ücretlerinin ve 31 gün çeken aylarda beyan edilmeyen 1 günlük ücret için asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde kuruma verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca toplam 70.503,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava dosyasında yer alan tüm bilgi ve belgeler, soruşturma raporu ve ... İş Mahkemesi'nin … sayılı esasında kayıtlı davada yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunun bir arada değerlendirilmesi neticesinde, davacı şirkete ait bahsi geçen işyerinde 2010/5,7-12, 2011/1-12, 2012/1-12, 2013/1-8,10. aylara ilişkin dönemde tespit edilen fazla çalışma süreleri ve 31 gün çeken aylarda beyan edilmeyen 1 günlük süreler için asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde kuruma verilmediği anlaşıldığından belirtilen sebeplerle 5510 sayılı Kanun'un 102 maddesi uyarınca mevzuata uygun olarak tesis edilen dava konusu idari para cezası işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu uygulamasında ve mevzuatta aylık çalışma gün sayısının 30 olduğu, İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından bu hususun göz ardı edildiği, 2010-2013 döneminde gün sayısı 31 olan aylar için 1 günlük ek bildirge verilmesinin mevzuata ve uygulamalara aykırı olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Alışveriş merkezi içerisinde faaliyet gösteren davacıya ait işyerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerince yapılan denetimde, bazı çalışanların fazla çalışma sürelerinin tespit edilmesi ve gün sayısı 31 olan aylarda 30 gün üzerinden ücret ödenmesi nedeniyle 2010/5,7 - 2011/1-12, 2012/1-12,2013/1-8,10. aylara ait asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde davalı kuruma verilmediği gerekçesiyle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 70.503,00 TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun
4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, "bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların sigortalı sayılacağı" hükmüne, dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde, "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını,gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmüne,
(c-4) bendinde, "86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmüne;
16. maddesinde, '' iş kazası ve veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır.''
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi,
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması,
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanması,
...
Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
18. maddesinde, Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla;
a) İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için,
b) .... geçici İş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için ....
Geçici iş göremezlik ödeneği verilir." hükümlerine
Prime esas kazançlar başlıklı 80. maddesinde, "4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir.
a) Prime esas kazançların hesabında;
Hak edilen ücretlerin,
Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
....
Brüt toplamı esas alınır." hükmüne yer verilmiştir.
01/09/2012 tarih ve 28398 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşveren Uygulama Tebliği'nin 2.1.2.2- maddesinin "Ay / Dönem İçindeki Çalışmaları Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması:" başlıklı (a) bendinde Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın ) 30 gün olarak sisteme girilecektir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin alışveriş merkezi içerisinde bulunan işyerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerince yapılan denetim neticesinde düzenlenen raporda, 2010/5,7-12, 2011/1-12, 2012/1-12, 2013/1-8,10. dönemlerine ilişkin işyerinde çalışan bazı personele yönelik ücretlendirilmeyen fazla çalışma sürelerinin tespit edildiği, yine belirtilen dönemlere ilişkin olarak 31 çeken aylarda personele 30 gün üzerinden ücret ödenmesi nedeniyle bu aylarda 1 gün eksik ücret ödendiğinin tespit edildiği, anılan rapora istinaden belirtilen aylara ilişkin olarak tespit edilen fazla çalışma süreleri ve 31 gün çeken aylarda beyan edilmeyen 1 günlük süre için asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde kuruma verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca … tarih ve … sayılı Aydın Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü işlemiyle davacı şirket adına toplam 70.503,00-TL idari para cezası verilmesine üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, İş Müfettişliği Raporunda, işçilerle tek tip iş sözleşmesi akdedildiği, iş sözleşmelerinde ''aylık'' ibaresinin bulunduğu, işyerinde uygulanan ücret ödeme sisteminin aylık (maktu) ücret tanımına uygun olmadığı, işçilerin raporlu olduğu günlerde ücretlerinden kesinti yapıldığı, prim gün sayılarının noksan bildirildiği, bu durumda işyerinde maktu ücret sisteminin uygulanmadığı, günlük ücret sisteminin uygulandığı sonucuna varıldığı, günlük ücret sistemine göre çalışan işçilere 31 gün olan aylarda 31 günlük ücret ödenmesi gerektiği, noksan 1 günlük ücretlerin bulunduğu, buna göre 2010 yılı 5,7,8,10,12 - 2011 yılı 1,3,5,7,8,10,12 - 2012 yılı 1,3,5,7,8,10,12 - 2013 yılı 1,3,5,7. aylarına ait eksik ücretler ile, kasalardan alınan bilgi notları örnekleme metodu ile incelendiğinde saat 10.00 ile başlayan ve 22.00 ve 23.00 ile sona eren çalışılan sürelerde görevli işçilerin haftalık çalışma programlarına yansımayan bu sürelerin çalışma sürelerine de dahil edilmediğinin belirlendiği ve bu fazla çalışmalarla ilgili işveren tarafından bir ödeme yapılmadığının tespit edildiği, söz konusu dönemlerde bulunan 31 gün olan aylar ile fazla çalışma yapılan ayların ayrı ayrı davalı idareye bildirildiği, davalı idare tarafından, fazla çalışma ücretlerinin ve 31 gün olan aylarda 1 günlük ücretler için dava konusu idari para cezası işleminin tesis edildiği görülmüştür.
Dava konusu idari para cezasına dayanak olan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerince düzenlenen raporda; bazı işçilerin raporlu olduğu günlerde eksik ücret alması, işyerinde aylık ücret sistemi uygulanmadığına gerekçe olarak gösterilmiş olup, raporlu günlerde işveren tarafından yapılan eksik ödemenin nedeninin, raporlu günler için davalı idare tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği olduğu, işyerinde aylık ücret ödenmediğine dair başka tespit bulunmadığı, davalı idarece yayımlanan İşveren Tebliği'nin ''Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28,29,30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın ) 30 gün olarak sisteme girilecektir.'' düzenlemesi karşısında, işveren tarafından 31 gün olan aylarda ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi verilmesine gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda davalı idare tarafından, 2010, 2011, 2012 ve 2013 döneminde, 31 gün olan aylar için işlem tesis edilmeksizin, sadece fazla çalışma yapılan dönemler için idari para cezası verilmesi gerekirken, 1 günlük eksik ücret ve fazla çalışmaların bildirilmediği gerekçesiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.