MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1968 tarihli kadastro çalışması sırasında tespit harici bırakılan dava dilekçesi ekindeki krokide (G) harfi ile gösterilen 14.820 metrekare yüzölçümlü taşınmaz hakkında, imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece verilen önceki hüküm, Yargıtay 20. Hukuk Dairesi"nin 27.05.2014 tarih ve 2014/2599 Esas, 2014/5825 Karar sayılı ilamı ile; "davacının miras yoluyla gelen hakka değil müstakil zilyetliğe dayandığı, ancak mahkeme tarafından yapılan incelemenin yeterli olmadığı, taşınmazın hangi nedenle tescil harici bırakıldığı ve kadastro çalışmalarından sonra kim tarafından ne şekilde hangi tarihte imar-ihya edildiğinin araştırılmadığı belirtilerek, mahallinde yeniden keşif yapılarak zilyetlik koşullarının oluşup oluşmadığının, taşınmazın davacıya miras yoluyla kalıp kalmadığının ve miras yoluyla kalmış ise taksim edilip edilmediğinin açıklığa kavuşturulması, çekişmeli taşınmazın tapu kaydının bulunup bulunmadığı sorularak anılan eksikliklerin giderilmesi" gereğine değinilerek bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 18.04.2017 tarihli rapor krokisinde (G) harfi ile gösterilen 14.820 metrekarelik taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Karar tarinden önce 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince, taşınmazın bulunduğu Aydıncık Köyü"nün tüzel kişiliği son bulmuş olduğundan, anılan Yasa ile tescil davalarında ilgili kamu tüzel kişilikleri olarak yasal hasım sıfatını kazanan ... Belediye Başkanlığı ile ilgili İlçe Belediye Başkanlığı"nın da davada taraf olmalarının sağlanması gerekirken, yöntemince taraf teşkili sağlanmaksızın ve eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun değildir. Dairemizin hükmüne uyulan 2014/2599 Esas, 2014/5825 Karar sayılı 27.05.2014 tarihli bozma ilamında bu yön sehven göz ardı edilerek esasa ilişkin sair nedenlerle mahkeme kararı bozulmuş ise de, kamu düzenine ilişkin bu konunun maddi hataya dayalı olarak bozma nedeni yapılmamasının davacı lehine kazanılmış hak oluşturmayacağı ve dava şartlarından olan taraf teşkili sağlanmaksızın davanın esasına girilemeyeceği kuşkusuzdur. Öte yandan 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 17. maddesinin 2. fıkrasında il, ilçe ve kasabaların imar planının kapsadığı alanlarda kalan taşınmaz malların imar-ihya edenler adına tescil edilemeyeceği düzenlendiği halde, Mahkemece, çekişmeli taşınmazın imar planı sınırları içinde kalıp kalmadığı hususunda herhangi bir araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle davacıya, davasını yasal hasım konumunda bulunan ... Belediye Başkanlığı ile taşınmazın bulunduğu İlçe Belediye Başkanlığı"na da yöneltmesi için süre ve imkan tanınmalı; bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde adı geçen belediyelerden de savunma ve delilleri sorulmalı; bildirdikleri taktirde delilleri toplanmalı; çekişmeli taşınmazın imar planı sınırları içinde kalıp kalmadığı, imar planı sınırları içinde kalıyorsa hangi yıl imar planı sınırları içine alındığı ve imar planının hangi tarihte onaylanarak kesinleştiği ... Belediye Başkanlığı ile ilgili İlçe Belediye Başkanlığı"ndan sorularak, imar planının onaylı bir örneği ve ilgili belgeler dosya arasına getirtilmeli ve bundan sonra çekişmeli taşınmaz imar planı kapsamına alınmış ve imar planı dava tarihinden önce kesinleşmişse imar planının onay tarihinden, aksi halde dava tarihinden önce 3402 sayılı Yasa"nın 14. ve 17. maddesinde öngörülen koşulların davacı yararına gerçekleşip gerçekleşmediği tüm deliller birlikte değerlendirilerek belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; TMK"nın 713/1. maddesine dayalı olarak açılan tescil davalarında Hazine ve ilgili kamu tüzel kişilikleri aynı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca yasal hasım konumunda olup yargılama giderleri, harç ve vekalet ücretiyle sorumlu tutulamayacaklarından, karar ve ilam harcının davanın mahiyeti gereği davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına karar verilmesi gerekirken yatırılan peşin harcın davacıya iadesine karar verilmesi de isabetsiz olup, davalı Hazinenin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.