Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi

İş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; İlk Derece Mahkemesince ilâmda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı ile davalılardan Elta Elektrik Sistemleri Ltd. Şti. ve Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesince verilen kararın davacı ve davalılardan Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. avukatlarınca temyiz edilmesi ve davacı avukatı tarafından da duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 27/10/2020 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davacı adına Av. ... ile temyiz eden davalı ...Ş. adına Av. Hatice Bozkurt geldiler. Diğer davalılar adlarına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek bırakılan günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I- İSTEM:
Davacılar vekili 18.04.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 07.08.20211 tarihinde geçirdiği iş kazası neticesinde sürekli iş göremezliğe uğradığını beyanla, fazlaya ilişkin talep hakkı saklı kalmak üzere 300.000 TL maddi ve 300.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Islah dilekçesiyle maddi tazminat istemini 788.136,13 TL’ye bakıcı gideri istemini ise 570.549,83 TL’ye artırmıştır.
II- CEVAP:
Davalı Tredaş vekili, davacının davalılardan Elta çalışanı olup olay günü... Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti"nin ... ilçesi Velimeşe beldesi Sanayi bölgesi Pelitlik mevkiinde bulunan özel enerji nakil hattında yaptığı seksiyoner bakımı işleminin bitmesinden sonra elektrik verme işinin olay anında orada bulunan ... Elektrik A.Ş."nin yetki ve sorumluluğunda olmasına ve davacının kendi görevi olan bir iş olmamasına rağmen kendi istek ve arzusu ile direğe çıkıp elektrik enerjisini vermeye çalışır iken elektrik çarpması sonucu düşerek yaralandığını, müvekkili şirket tarafından davacıya herhangi bir görevlendirme yada yetkilendirme yapılmadığını, TREDAŞ ile davacı arasında herhangi bir işçi-işveren ilişkisi de bulunmadığını, ayrıca davacının çalıştığı diğer davalı firma olan Elta Elektrik Sistemleri Ltd. Şti. ile TREDAŞ arasında hiçbir şekilde taşeronluk ilişkisi olmadığını dolayısıyla müvekkili şirkete husumet yöneltilemeyeceğini esasa ilişkin olarak da müvekkili şirketin bir kusurunun olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, davacının Elta Elektrik bünyesinde çalışırken 07.08.2011 tarihinde iş kazası geçirdiğini, müvekkili şirketin ikili anlaşma ile Velimeşe Sanayi bölgesinde bulunan Özak Tekstil A.Ş. firmasının arızalı seksiyoner değişim işini yapmak üzere anlaştıklarını, olay günü ...yetkilileri tarafından davacı ve arkadaşının çalışacağı elektrik direğinin elektriği kesilerek güvenli çalışma ortamı sağlandığını, davacının ve çalışma arkadaşı ..."ın Özak Tekstil A.Ş."nin arızalı seksiyonerlerini değiştirme görevini yerine getirdiklerini, Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş."nin taşeron şirketi olan ... Elektrik elemanları tarafından kesilen elektriğin tekrar verilmesi sağlanacağı sırada davacı işçinin bilinmeyen bir nedenle... Elektrik"in elemanları ile birlikte yüksek gerilim hattı bulunan elektrik direğine çıktığını ve akabinde kendisini elektrik çarparak yaralandığını, davacının müvekkil şirket tarafından sadece Özaktekstil A.Ş."nin seksiyonel işini yapmak üzere görevlendirildiğini, Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş." nin sorumluluğunda bulunan yüksek gerilim hattına ait elektrik direğine çıkması yönünde davacıya emir ve talimat verilmediğini, bu hususta görevlendirilmediğini, bu nedenle müvekkil işverenin olayın meydana gelmesinde kusuru bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI:
İlk derece mahkemesince; “A)1- Davacı ... vekili tarafından davalılar Elta Elektrik Sistemleri Ltd. Şti., Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. ve... Elektrik A.Ş. aleyhine açılan maddi tazminat davasının kısmen kabulüne kısmen reddine;
237.591,25 TL bedensel zarar, 285.277,00 TL bakıcı gideri (bilirkişi raporunda yapılan hesapta %50 hakkaniyet indirimi yapmak suretiyle) olmak üzere toplam 522.868,28 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 07/08/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
B)1-Davacı ... vekili tarafından davalılar Elta Elektrik Sistemleri Ltd. Şti., Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. ve... Elektrik A.Ş. aleyhine açılan manevi tazminat davasının kısmen kabulüne kısmen reddine ;
150.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 07/08/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,"" şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Bölge Adliye Mahkemesince “İlk Derece Mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun bulunduğundan tüm taraf vekillerinin istinaf başvurularının 6100 Sayılı HMK"nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” şeklinde karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle: Davacının bu işyerinde daha öncesinde de çalışmaları söz konusudur. Kısa süreli çalışması vb sebeplerle asgari ücretin kabul edilemeyeceğini, bakıcı giderinden %50 hakkaniyet indirimi fazla olduğunu, hükmedilen manevi tazminatın az olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... EDAŞ vekili temyiz dilekçesinde özetle: İş mahkemesinin görevsiz olduğunu, işçiyle arasında iş ilişkisi olmadığını, işveren sıfatı olmadığını, ihale ile bakım oranım işinin... Elektirik isimli firmaya devredildiğini bu nedenle asıl işveren sıfatının bulunmadığını, aralarındaki sözleşme gereğince yüklenicinin tazminattan sorumlu tutulması gerektiğini, işçiyi gözetme borcu kapsamında da işvereninin sorumlu tutulması gerektiğini, işçi kusurunun illiyet bağını kestiğini, işçinin Taşeron... Elektiriğe haber vermeden kendisinin elektiriği açtığını, Özateks Şti mülkiyetinde olan tesiste Elta Şirketinin işi gördürmek üzere enerji kesimi talep etmiş, Gören Elektrik tarafından da bu isteğin karşılandığını, Enerji kesimi yapıldıktan sonra davacı ... Elektirik çalışanlarının enerjiyi açmasını beklemeden, enerjiyi kendisi açarken kaza gerçekleştiğini, sigorta poliçesinin incelenmesi gerektiğini, manevi tazminatın fazla olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ...vekilinin temyiz isteminin 09.05.2018 tarihli ek karar ile reddolduğu bu ek kararın süresine temyiz edilmediği anlaşılmıştır.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Bilindiği üzere savunma hakkı Anayasanın 36. maddesinde güvence altına alındığı gibi, karar tarihinde yürürlükte bulunan HMK’nın 27. maddesinde de hüküm altına alınmıştır. Yine Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkı, hukuki dinlenilme hakkını teminat altına almıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 27. maddesi uyarınca “Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu hak; yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini, içerir.” hükmünü düzenlemektedir.
Öte yandan bir kişinin belli bir davada gerçekten davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı hususu usul hukuku değil, dava konusu hakkın özüne ilişkin bir maddi hukuk meselesidir. Bir davanın tarafları o davada gerçekten taraf sıfatına sahip değilse, mahkeme dava konusu hakkın esasına girip karar veremez. Davayı sıfat yokluğundan reddetmesi gerekir. Davacı olma sıfatı dava konusu hakkın sahibine, davalı sıfatı ise sübjektif hak kendisinden istenebilecek kişiye aittir. Kuşkusuz bu hak sözleşmeden, haksız fiilden, sebepsiz iktisaptan veya kanundan doğabilir.
Bir alacak davasında davalı olma sıfatı o alacağın gerçek borçlusuna aittir. Alacak davası, o alacağın gerçek borçlusundan başka bir kişiye karşı açılırsa, dava konusu alacağın mevcut olmadığından dolayı değil, davalının davalı sıfatına sahip olmadığından dolayı reddedilir. ( Hukuk Muhakemeleri Usulü, Prof. Dr. Baki Kuru, I. Cilt, s. 1159)
HMK. 119. maddesi, dava dilekçesinde tarafların ve varsa kanuni temsilcilerinin ad ve adreslerinin bildirilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. Bildirim esnasında yapılan kimi yanlışlıklar, davanın sıfat (husumet) yokluğundan reddi sonucunu doğurmamakta, oluşan hataların giderilmesi bazı durumlarda mümkün olabilmektedir.
Davanın, hasımda değil temsilcide yanılma sonucu hatalı açılması halinde husumetten reddedilmeyip gerçek temsilciye davanın yöneltilmesi gerektiği Yargıtay"ın yerleşmiş uygulamasıdır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 124. maddesi ile, “ Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür.
Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır.
Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından kabul edilir.
Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hakim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hakim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Buna göre, taraf değişikliği karşı tarafın muvafakati ile gerçekleştirilebilirken maddi hata bulunması, dürüstlük kuralına aykırı olmaması veya yanlışlığın kabul edilebilir bir yanılgıya dayanması halinde ise karşı tarafın muvafakati aranmaksızın hakim tarafından kabul edilmek suretiyle yapılabilmektedir.
Somut olayda; davalı ... EDAŞ’ın 10.02.2010 tarihinde imzaladığı Hizmet Alım Sözleşmesi ve dosya içerisindeki Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtlarına göre, dava dilekçesinde ve kararlarda “Gören Elektrik AŞ” olarak gösterilen davalının tüzel kişiliğinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle tüzel kişiliği olmayan bu davalı hakkında davanın görülerek davanın esasının karara bağlanması hatalı olmuştur.
Öte yandan işaret olunan Trakya EDAŞ’ın 10.02.2010 tarihinde imzaladığı Hizmet Alım Sözleşmesinde yüklenicinin “Gören Elektrik Malz. Tic. Taah. – Mehmet Sabri...” isimli şahıs firması olduğunun anlaşılmasına göre, davacının HMK 124. Maddesi kapsamında taraf değişikliği talebinin olup olmadığı; anılan madde kapsamında diğer şartların varlığı halinde “Gören Elektrik Malz Tic Taah – Mehmet Sabri...” isimli davalı hakkında taraf değişikliği suretiyle yargılama yapılıp, taraf teşkili sağlanmak, iş bu davalının göstereceği savunma ve delilleri de gözeterek davanın esası hakkında bir karar vermek; HMK 124. Maddesi kapsamında şartların oluşmadığının kabulü halinde ise taraf ehliyeti bulunmayan mevcut davalı “Gören Elektrik AŞ” hakkında usulden ret kararı vermekten ibarettir
Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, HMK 369/1.maddesi kapsamında kanunun açık hükmüne aykırı görülen bu hususla ilgili temyiz eden davacı ve davalı ... EDAŞ’ın bu aşamada temyiz itirazları incelenmeksizin ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesinin; istinaf istemlerinin esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 26 Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak, ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,davacı avukatı yararına takdir edilen 3.050,00 TL. duruşma avukatlık parasının davalılardan Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş."ye yükletilmesine, davalılardan Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. avukatı yararına takdir edilen 3.050,00 TL. duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davalı ... EDAŞ’a iadesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 28.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi