MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;


-KARAR-
Asıl dava tapu iptali ve tescil, birleştirilen dava gaiplik isteğine ilişkindir.
Davacı, 851 ada 2 parsel sayılı Galatada Sultan Beyazıt Camii İmamlarına Meşruta Vakfından icareli taşınmazın 5/20 payının Arnavut tebaalı Anastas kızı Efrosini Kokoli, 15/20 payının Arnavut tebalı ...kızı Leno Papayani, ...kızı Efrosino Kokoli, ...kızı Zoiçe Leka, ...oğlu ..., ...kızı ... adlarına kayıtlı olduğunu, adı geçenlerin veya mirasçılarının hayatta olup olmadıkları hakkında bilgi tespit edilemediğini, mahluliyet kararı bulunduğunu, mutasarrıfların mirasçısız ölümü nedeniyle Beyoğlu 4. Sulh Hukuk Hakimliğinin 1996/534 Esas 1996/637 Karar sayılı ilamı ile İstanbul Defterdarının kayyım tayin edildiğini, mutasarrıfın mirasçısız ölümü halinde taşınmazın mahlulen vakfına rücu edeceğini ileri sürerek dava konusu 851 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydındaki kayyımlık şerhinin kaldırılarak Galatada Sultan Beyazıt Camii İmamlarına Meşruta Vakfı adına tescilini istemiştir.
Müdahale talebinde bulunan ..., ..., Leonidha Dogani, Lefter Nerenxa, kayıt maliklerinden ...’nın hayatta olduğunu, Anastas kızı Efrosini Kokoli’nin 1945 yılında öldüğü ve geride çocukları olan diğer kayıt maliklerinin kaldığını, Leno Papayani(Eleni Teli) nin 1982 yılında ölümü ile oğlu ...’nin, ...kızı Efrosini Kokoli’nin(Froso Nerenxa) 1984 yılında ölümü ile oğlu Lefter Nerenxa’nın, ...kızı Mino Dogani (Marina Dogani)nin 1981 yılında ölümü ile oğlu Leonidha Doganinin mirasçı kaldığını, ...oğlu Gage Kokoli’nin çocuksuz olarak ölümü üzerine mirasının adı geçenlere kaldığını, kayıt maliklerinden birinin hayatta olması, diğerlerinin de mirasçısı bulunması nedeniyle davanın reddini istemişlerdir. Davalı ... vekili, mutasarrıfın ölü olduğuna dair nüfus kaydı bulunmayıp, mahluliyet kararının mutasarrıfın ölü olduğunu göstermeyeceğini belirtip davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, kayıt maliklerinin hayatta ya da ölü olduklarının bilinmediği gerekçesiyle davanın kabulüne dair verilen karar Yargıtay 2. Hukuk Dairesince, yargılama sırasında idarece alınan mahluliyet kararının iptali için idari yargıda dava açıldığının ileri sürüldüğü, karardan sonra da bu kararın iptal edildiğinin anlaşıldığı, bu durumda mahkemece diğer deliller toplanıp hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği belirtilerek bozulmuş; mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, tapudan ve zabıtadan yapılan tüm araştırmalara nazaran tapu maliklerinin ve varislerinin bulunmadığı, bu durum karşısında iddianın teyit edildiği, tapu malik veya varislerinin hayat mematlarının tespit edilemediği, mahluliyet iddiasının bozma ilamına uygun olarak diğer delillerle doğrulandığı gerekçesiyle davanın kabulüne dair verilen karar Yargıtay 2. Hukuk Dairesince, bozma ilamına uyulduğu halde bozma gereklerinin yerine getirilmediği, Vakıflar Yasasının 29/2. maddesi gereğince davanın kabul edilebilmesi için tapu maliklerinin Hazineden başka mirasçı bırakmadan öldüklerinin tespiti veya gaipliklerine karar verilmiş olması gerektiği, tapu maliklerinin nüfus kayıtlarının araştırılması, ölmüş olup olmadıklarının belirlenmesi, yine nüfusta kayıtlı değillerse ölmüş olup olmadıklarının taraf delilleri toplanarak tespiti veya davacıdan gaiplik kararı ibrazı istenmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle bozulmuş; mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, kayıt maliklerinden ... ve Gaki Kokoli mirasçılarını gösteren ve mütekabiliyet koşullarını taşıyan veraset ilamlarının sunulduğu ancak diğer kayıt maliklerine ilişkin mütekabiliyet koşulunu taşıyan veraset ilamı sunulmadığı, kayıt maliklerinden Efrosini Kokoli ve Mino Dogani için açılan davalarda ise mütekabiliyet koşullarının mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile oluşmadığı gerekçesiyle veraset ilamı istemlerinin reddine karar verildiği, 1062 Sayılı Kanun uyarınca Arnavutluk tabiiyetine bağlı kişilerin taşınmazlar üzerindeki temlik ve tasarruf haklarının Bakanlar Kurulunun 28.04.1964 tarih 5/1142 sayılı kararı ile kısıtlandığı, müdahillerin dava konusu taşınmazı miras yolu ile edinemeyeceği, vakfı adına tescil koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; dava konusu 2182 ada 2 parsel sayılı 62 m2 miktarlı kargir apartman vasıflı, Galatada Sultan Beyazıt Camii İmamlarına Meşruta Vakfı şerhinin yer aldığı taşınmazın 26.02.1946 tarihli hükmen tescil işlemiyle 5/20 payının Anastas kızı Efrosini Kokoli, 3/20’şer payının ...kızı Leno Papayani, ...kızı Efrosini Kokoli, ...kızı Zoiçe Leka, ...oğlu Gaki Kokoli, ...kızı Mino Dogani adlarına kayıtlı olduğu, Beyoğlu 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25.10.1996 tarih 1996/534 Esas 1996/637 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazda kayıt maliklerinin ölü ya da sağ olduğu bilinmediğinden taşınmaza İstanbul Defterdarının kayyım olarak atanmasına karar verildiği, Beyoğlu 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 18.05.2011 tarih 2005/1021 Esas 2011/461 Karar sayılı kararı ile kayıt maliklerinden ...kızı Zoiçe Leka ve ...oğlu Gaki Kokoli’nin mütekabiliyet koşullarını içeren veraset ilamlarının sunulması nedeniyle bunların payları yönünden kayyımlık kararının kaldırılmasına, kayıt maliklerinden Anastas kızı Efrosini Kokoli, ...kızı Leno Papayani, ...kızı Efrosini Kokoli, ...kızı Mino Dogani’nin mütekabiliyet koşullarını içeren veraset ilamı ibraz edilmemiş olduğundan bunlar yönünden davanın reddine karar verilip kararın derecattan geçerek 27.02.2012 tarihinde kesinleştiği, Beyoğlu 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 12.12.2005 tarih 2005/404 Esas 2005/2086 Karar sayılı hasımlı veraset ilamına göre, davacıların ..., Leonidha Dogani, Lefter Nerenxa, davalının ... olup davacıların kayıt maliklerinden Gaki Kokoli’nin veraset ilamının verilmesini istedikleri, mahkemece mütekabiliyet konusunda görüş alınarak Petro’dan olma Gaki Kokoli’nin 29.1999 tarihinde dul ve çocuksuz olarak ölümü üzerine mirasçılarının kardeşi Zoiçe, kardeşi Leno’dan olma yeğeni ..., kardeşi Mino’dan olma yeğeni Leonidha Dogani, kardeşi Efrosini’den olma yeğeni Lefter Nerenxa olduğunun tespit edilip kararın derecattan geçerek 20.12.2006 tarihinde kesinleştiği, yine Beyoğlu 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 05.12.2007 tarih 2007/650 Esas 2007/1012 Karar sayılı hasımlı veraset ilamına göre kayıt maliki Zoiçe Leka’nın 03.06.2005 tarihinde ölümü üzerine mütekabiliyet koşulunun bulunduğu gerekçesiyle mirasçısının kızı Marika Nika olduğunun tespitine karar verildiği ve kararın temyiz edilmeksizin 21.02.2008 tarihinde kesinleştiği, davacı ... tarafından gaiplik isteğiyle açılan ve Beyoğlu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/874 Esas 2004/187 Karar sayılı dosyası üzerinden görülen davanın da eldeki davayla birleştirilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtmek gerekir ki; 5737 Sayılı Yasanın 17.maddesi “ Tasarruf edenlerin veya maliklerin mirasçı bırakmadan ölümleri, kaybolmaları, terk ve mübadil gibi durumlara düşmeleri halinde icareteynli ve mukataalı taşınmaz malların mülkiyeti vakfı adına tescil edilir.” şeklindedir.
Bilindiği üzere, gerek mülga 2762 Sayılı Vakıflar Kanunu’nun 2888 Sayılı Kanun ile değişik 29/2. maddesi ve gerekse 2762 Sayılı Yasayı yürürlükten kaldıran 5737 Sayılı Vakıflar Kanunu’nun 17. maddesi hükümleri, aslı vakıf olan taşınmazların vakfına dönmesini maliklerinin ölmeleri ya da kaybolmaları gibi durumlarda geride mirasçı bırakmamaları koşuluna bağlamıştır.
Öte yandan, davalar birleştirilse dahi ayrı dava olma özelliklerini korurlar. Bu nedenle birleştirilen her bir dava bakımından ayrı ayrı hüküm kurulması zorunludur. Keza 6100 sayılı HMK’nın 297/2. maddesine göre de hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerektiği açıktır.
O halde, gaiplik istekli birleştirilen dava hakkında mahkemece olumlu- olumsuz bir karar verilmemesi doğru değildir.
Diğer yandan; mütekabiliyet ilkesinin uygulanmasında veraseten intikallere bir engel olmadığı gibi eldeki davada kayıt maliklerinden ...kızı Zoiçe Leka ve ...oğlu Gaki Kokoli’nin mütekabiliyet koşullarını içeren veraset ilamlarıyla mirasçılarının tespit edilmesi ve adı geçenlerin payları yönünden kayyımlık kararının kaldırılması karşısında iptal tescil istekli asıl davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi de doğru değildir.
Davalıların yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 12.03.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.